چندی است که میان شرکت مخابرات ایران و شرکت‌های ISP ،ISDP و PAP دوئلی با عنوان E1 صورت گرفته که آغازگر این دوئل شرکت مخابرات ایران است.

به گزارش آژانس خبری صنعت ارتباطات (سینا)، شرکت مخابرات همواره با تغییراتی که در تعرفه‌های خدمات خود ایجاد می‌کند ، بازخوردهای زیادی را در پی دارد. مخصوصا شرکت‌های خصوصی که از این شرکت خدمات خود را خریداری می‌کنند، همیشه انتظار دارند با افزایش قیمت‌های اقتصادی در هر موردی شرکت مخابرات همچنان تعرفه‌های خود را ثابت نگاه دارد که پیش از این با دولتی بودن مخابرات امکان پذیر بود اما با خصوصی شدن این شرکت، مشخصا تجاری‌گری نیز یکی از اهداف بلند آن شد و افزایش تعرفه را نمی‌توان اصلی غیرقابل پیش‌بینی در خدمات مخابرات ایران ارزیابی کرد.
این بار تغییر تعرفه در خطوط E1 صورت گرفته اما در این میان مهم این است که آیا خود شرکت مخابرات افزایش قیمت خدماتش را قبول دارد یا خیر؟
E1 چیست؟
خطوط E1 یکی از استانداردهای کلی برای خطوط دیجیتال است  که ارتباط را همزمان برای ۳۲ خط برقرار می‌کند که ۲ خط برای سیگنالیگ و همزمان سازی بکار می‌رود و ۳۰ خط دیگر قابل بهره‌برداری است.
کانال‌های این خطوط می‌توانند حداکثر تا ۶۴۰۰۰ بیت بر ثانیه دیتا را منتقل کنند. شرکت‌های ISP، ISDP و PAPاین خطوط را از شرکت مخابرات ایران و در سراسر کشور از شرکت‌های مخابرات استانی خریداری می‌کنند تا برای اینترنت دایل آپ در اختیار مشترکان خود قرار دهند.
پیش پرداخت یا ودیعه؟
نزدیک به ۱۰ سال است که شرکت مخابرات این خطوط را به فروش گذاشته و هر شرکت خریدار این خطوط از مخابرات باید قراردادی را امضا می‌کرد که به گفته شرکت‌های خصوصی و نمونه قراردادی که در اختیار آژانس خبری صنعت ارتباطات (سینا) قرار گرفته، در این تفاهم‌نامه‌ها شرایط خرید لینک E1 به گونه‌ای بوده که ابتدا شرکت خریدار مبلغ ۳۰ میلیون ریال را به صورت ودیعه و به مثابه سپرده نزد مخابرات قرار می داده و پس از دریافت خط ماهانه ۲۵۰ هزار ریال نیز به عنوان حق نگهداری هر لینک به حساب شرکت مخابرات استان واریز می‌کرده است.
مهمترین نکته‌ای که در قراردادهای خطوط E1 بوده و اکنون آن را به موضوعی برای جنجال تبدیل کرده، پیش پرداخت خطوط به عنوان ودیعه بوده که هر زمان شرکتی بازپس دادن خطوط و یا تغییر مکان را به مخابرات اعلام می‌کرده، شرکت مخابرات پیش پرداخت را به شرکت خریدار باز می‌گردانده است.
اما در تیرماه سال جاری، شرکت‌های مخابرات استانی با ارسال نامه‌ای به دارندگان این خطوط به تغییر مفاد قرارداد لینک E1 پرداخته و عنوان کردند: باتوجه به جایگزینی هزینه‌های اتصال با ودایع، براساس مصوبه شماره ۱۹۶۴ مجمع عمومی صاحبان سهام شرکت‌های تابعه، تعرفه‌های یک لینک E1 مبلغ ۱۵ میلیون ریال (معادل هزینه اتصال ۳۰ خط تلفن ثابت )، به جای ودیعه و هزینه نگهداری ماهانه هر لینک مبلغ ۹۵۰ هزار ریال جهت اجرا ابلاغ می‌شود.
در ادامه این نامه آمده است: بدیهی است با اجرای مصوبه موصوفی در طی سال جاری هیچ مبلغی به عنوان ودیعه E1 در سال آتی وجود نداشته و همگی به هزینه اتصال تبدیل خواهند شد.
واکنش‌ها به تغییر تعرفه‌های E1 آغاز شد
اولین واکنش ها به تغییر قیمت لینک E1 از سوی انجمن‌های شرکت‌های اینترنتی و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای صورت گرفت که براساس آن از ISPهای سراسر کشور خواستند از امضای قرارداد جدید خطوط E1 با تعرفه‌های غیرقانونی خودداری کنند.
مسعود ریاضیات –رئیس انجمن شرکت‌های اینترنتی- به سینا گفته بود: براساس آخرین آمار رسمی انتشار یافته، بیش از ۹۰ درصد کاربران اینترنت کشور بخصوص در مناطق محروم همچنان از سرویس دایل آپ بر بستر لینک‌های E1 شرکت‌های ISP جهت دسترسی به اینترنت استفاده می‌کنند.
به گفته وی، با اعمال سیاست‌های جدید تعرفه‌ای از سوی برخی از شرکت‌های مخابرات استانی بدون اخذ تاییدیه از رگولاتوری هزینه‌ واگذاری و بهره‌برداری از لینک‌های E1 جهت شرکت‌های ISP را تا ۶ برابر افزایش داده‌اند و انجمن شرکت‌های اینترنتی ایران به دنبال انعکاس و تبیین آسیب‌های ناشی از اتخاذ این تصمیم به مسوولین، قول مساعد درخصوص بررسی عاجل موضوع دریافت کرده و این امر هم‌اکنون در دست بررسی است.
پیگیری حقوقی مشکلات خطوط E1
عبدالمحمد بیدختی‌نژاد -مسوول دبیرخانه شرکت‌های PAP- نیز گفته بود: درحال حاضر مشکلات خطوطE1  را از طریق مراجع مختلف به صورت حقوقی پیگیری می‌کنیم .
وی افزوده است: مشکل ایجاد شده در قراردادهای خطوط E1 با شرکت مخابرات ایران را از طریق سازمان بازرسی کل کشور پیگیری می‌کنیم. مشکلی از سمت شرکت مخابرات استان در قراردادهای خطوط E1 ایجاد شده که موضوع آن افزایش قیمت نیست بلکه این شرکت در زمینه استرداد ودیعه به شرکت‌های ISP،  ISDP و PAP اعلام کرده که ۵۰ درصد ودیعه در قالب خدمات و ۵۰ درصد نیز برای هزینه نصب و سایرموارد صرف می‌شود و ودیعه‌ای مسترد نخواهد شد.
عقد قرارداد جدید و تسویه حساب ممنوع!
سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور نیز طی اطلاعیه‌ای از شرکت‌های ISP خواست تا اطلاع ثانوی نسبت به عقد قرارداد جدید و تسویه حساب قراردادهای قبلی با شرایط جدید خودداری کنند و پیرو ابلاغیه مجمع شرکت مخابرات ایران به شرکتهای مخابرات استانی مبنی بر اعلام ۵۰ درصد ودیعه خطوط E1 به عنوان هزینه و افزایش قیمت آبونمان این خطوط به مبلغ ۹۵۰ هزار ریال، این سازمان پیگیری موضوع از مقامات اجرایی ذیربط و مراجع نظارتی را در دستور کار خود قرار داده است.
واکنش مدیران مخابرات
صابر فیضی –مدیرعامل شرکت مخابرات ایران- ادعای شرکت‌های دارنده خطوط E1 مبنی بر افزایش تعرفه‌ها و حذف ودایع را رد کرد و گفت: شرکت مخابرات ایران نه تنها قیمت خطوط E1 را افزایش نداده بلکه کاهش داده است.
وی با بیان این مطلب که قیمت خطوط E1 در بخش واگذاری کاهش یافته و تنها در هزینه‌های جاری مقداری افزایش داشته، تاکید کرد: از زمانی که این قیمت‌ها کاهش یافته، توانسته‌ایم خطوط E1  بیشتری بفروشیم.
فیضی گفته است: عده‌ای قبلا به دلیل داشتن سرمایه در خرید E1 گردن کلفتی می‌کردند که با کاهش قیمتی که از طرف شرکت مخابرات ایران شامل حال این خطوط شد، آنهایی که کمبود سرمایه داشتند نیز توانستند خطوط را خریداری و واگذار کنند.
از سوی دیگر داود زارعیان –مدیر روابط عمومی شرکت مخابرات ایران- واکنش‌های صورت گرفته نسبت به تغییر تعرفه این خطوط را از سوی ISPهای انحصارگر دانست و گفت: برای خرید خطوط E1 در گذشته می‌بایست مبلغ ۳ میلیون تومان پرداخت می‌شده که اکنون این مبلغ به ۵/۱ میلیون تومان کاهش یافته است.
وی تصریح کرد: هزینه ماهانه نگهداری این خطوط نیز به ۹۵ هزار تومان افزایش یافته اما مبلغ اولیه ۱/۵  میلیون تومانی که قبلا به صورت ودیعه دریافت می‌شد در مصوبه جدید به صورت هزینه ثبت نام دریافت می‌شود و در مجموع می‌توان گفت هزینه خرید خطوط E1 کاهش یافته است.
زارعیان ادامه داد: در مصوبه‌های گذشته همچنین ۳۰ خط تلفن ارایه می‌شد که هم اکنون ۳۰ خط اتصال به صورت کانکشن برای خطوط E1 ارایه خواهد شد.
البته یک مقام آگاه در شرکت مخابرات نیز به طور کل موضوع ودایع خطوط E1 را رد کرد و گفت: موضوعی که شرکت‌ها درخصوص استرداد ودیعه خطوط E1 مطرح می‌کنند مبنی بر اینکه شرکت مخابرات ۵۰ درصد ودیعه را برای خدمات و ۵۰ درصد را برای هزینه نصب برداشته و ودیعه‌ها را بازنمی‌گرداند، حقیقت ندارد.
او بازنگرداندن ودیعه خطوط E1 توسط شرکت مخابرات را نادرست خوانده و تصریح کرده بود: تنها تغییری که شرکت مخابرات در مورد این خطوط اعلام کرده، همان کاهش قیمت ودیعه است و طبق مصوبه مجمع، میزان ودیعه‌ ای که شرکت‌ها باید برای خطوط E1 پرداخت کنند، ۳ میلیون تومان بوده که به ۵/۱ میلیون کاهش یافته اما هزینه نگهداری ماهانه که قبلا ۲۵ هزار تومان بوده به ۹۵ هزارتومان تغییر یافته و همچنین در قراردادهای این خطوط قبلا ۳۰ خط تلفن یاد شده بود که هم اکنون نیز ۳۰ خط اتصال عنوان شده است.
هشدار انجمن ISPها
دبیرخانه انجمن صنفی شرکت‌های اینترنتی ایران در بیانیه ای که اعضای این انجمن در پاسخ به اظهارات مدیرعامل شرکت مخابرات ایران صادر کرده‌اند، آورد: برخلاف آنچه مدیرعامل شرکت مخابرات ایران تفسیر اشتباه از قرارداد دانسته‌اند، شرکت‌های ISP  به ازای هر یک از خطوط E1 خود سه میلیون تومان ودیعه به شرکت مخابرات پرداخت کرده‌اند که می‌بایستی در زمان جمع‌آوری خطوط مانند خطوط تلفن عادی به مالکین خط مسترد گردد که  با مراجعه به هزاران قرارداد موجود در شرکت‌ها و دوایر حقوقی شرکت مخابرات صحت این ادعا قابل تصدیق است. این موضوع حتی در نامه‌هایی که اخیرا از جانب برخی از شرکت‌های مخابراتی استانی در قالب ضرب العجل به شرکت‌های ISP  ارسال شده نیز تصریح گردیده که “سپرده‌ها تبدیل به هزینه” می‌شوند.
در ادامه این بیانیه آمده است: افزایش تعرفه‌های فوق در جهت ایجاد خسارت به شرکت‌های ISP اعم از کوچک و بزرگ بوده و نتیجه‌ای جز افزایش هزینه‌های ارائه خدمات اینترنت در بر نخواهد داشت و همانطوریکه خود ایشان هم اذعان داشته‌اند هزینه نگهداری خطوط E1 از ماهیانه ۲۵ هزار تومان به ۹۵ هزار تومان افزایش پیدا کرده ( یعنی چهار برابر شده ) و تبدیل ودایع شرکت‌ها که بخشی از سرمایه‌های ثبت شده این شرکت‌ها به شمار می‌آمده به هزینه‌، خود مصداق افزایش هزینه این شرکت‌ها است.
انجمن صنفی شرکت‌های اینترنتی ایران اظهاراتی نظیر آنچه از سوی بر خی مدیران شرکت مخابرات ایران نقل شده است را از مصادیق اظهارات گمراه کننده می‌داند که می‌تواند مخاطبین را از حیث قیمت خدمتی که فروخته شده یا ارائه شده است، فریب دهد. ارتکاب این امر طبق قانون جرم بوده و قابل پیگرد است و درصورتی‌که هر یک از ISPهای کشور به واسطه اعتماد به این اظهارات و با تصور کاهش هزینه خطوط E1 اقدام به خرید خدمات مذکور از شرکت مخابرات کند، می‌توانند از طرقی که در قانون مقرر شده حقوق نقض شده خود را مطالبه کنند.
شورای رقابت باز هم مدعی شد
شورای رقابت همچون چند ماه گذشته که شمشیرش را برای شرکت مخابرات ایران از رو بسته است، اعلام کرد: تنظیم بازار و قیمت تعرفه‌های مخابرات و حتی تعرفه‌های خطوط E1 در اختیار شورای رقابت است و تغییراتی که شرکت مخابرات ایران در تعرفه‌های لینک E1 ایجاد کرده، غیرقانونی است.
جمشید پژویان رئیس این شورا تصریح کرد: این شرکت‌ها اگر شکایتی از مخابرات دارند باید به شورای رقابت ارسال کنند و وزارتخانه و رگولاتوری نمی‌توانند به شکایات آنها رسیدگی کنند.
وی خاطرنشان کرد: اگر شرکت‌های اینترنتی به شورای رقابت درخصوص تغییر تعرفه‌های غیرقانونی لینک E1 از سوی مخابرات شکایت می‌کردند من در پاسخ به آنها می‌گفتم که تا امضای رئیس شورای رقابت پای تغییر تعرفه‌ای نباشد به آن عمل نکنند و در زمان حاضر نیز از تعرفه‌های جدید مخابرات تبعیت نکنند.
واکنش کند رگولاتوری
درحالی که شرکت‌های ISP و حتی خود شرکت مخابرات ایران نیز منتظر واکنش سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی هستند اما هنوز این سازمان واکنشی نشان نداده و تنها به بیان بررسی پرونده اکتفا کرده است.
حسن رضوانی -معاون نظارت و اعمال مقررات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی- در این باره به سینا گفته است: این سازمان درحال بررسی این موضوع است و به دلیل تکمیل نشدن تحقیقات لازم و بررسی‌ها هنوز رگولاتوری نمی‌تواند درباره آن اظهاری نظری کند.
چه کسی برنده این جنجال خواهد شد؟
باوجود تمام اظهار نظرهای صورت گرفته به تغییرات ایجاد شده در قیمت و نحوه واگذاری خطوط E1 و بررسی‌هایی که درحال انجام است اما هنوز مشخص نیست برگ برنده این دوئل به نام کدام گروه ورق خواهد خورد؛ اپراتور مسلط بازار مخابرات کشور یا شرکت‌های کوچک خصوصی.