چند سالی از همه گیر شدن فناوری تلفن همراه در ایران می گذرد و این روزها دیگر “در دسترس بودن” برای همگان به امری عادی بدل شده است. البته همه ما می دانیم که آنچه امروز از آن به عنوان فناوری همراه در ایران یاد می شود، با استانداردهای روز دنیا در تمام زمینه ها تفاوت محسوسی دارد و رسیدن به جایگاه ایده ال در این زمینه یعنی پیمودن راهی پر خرج و دشوار. 
راهی که البته فعلا هیچ کس میل به قدم گذاشتن در آن ندارد و همه ترجیح می دهند اوضاع تلفن همراه به همین شکلی که هست باقی بماند.

نمونه این امر، ماجرای تولد اپراتوری است که زمزمه فعالیتش با امکانات و تجهیزات مدرن از مدتها قبل به گوش می رسید اما هنوز از آن بهره برداری نشده و حرکت لاک پشت وارش در ارائه خدمات، مردم و مسئولان را از پیشرفت در زمینه تلفن همراه، دلسرد کرده است.

“رایتل” نام شرکتی است که از سال 1386 فعالیتش را به صورت کاملا محدود و بی سر و صدا آغاز کرد و البته هیچ عجله ای هم برای پیشرفت نداشت. این شرکت نهایتا در سال 89 به دریافت پروانه فعالیت در قالب اپراتور سوم تلفن همراه نائل آمد و رسما به عنوان اپراتور سوم در ایران مشغول به کار شد.

مدیران رایتل وعده های جالب و وسوسه انگیزی برای سیم کارتشان در نظر داشتند. مثلا ارتقا چند برابری سرعت اینترنت موبایل و یا امکان برقراری تماس های تصویری البته با قیمتی عادلانه و مناسب.

همچین قرار بود تا سیم کارت ها در 3 قالب دائمی، اعتباری و دیتا با قیمتی در حد اپراتور های قبلی و با تعرفه ای منصفانه (هر دقیقه مکالمه درون شبکه‌ای 59.9 تومان، مکالمه تصویری 160 تومان، پیامک لاتین 222 ریال و پیامک فارسی 89 ریال) عرضه شود. همه اینها درکنار هم یعنی رسیدن به همان استاندارد های جهانی. 

اما در طی این دو سال رایتل تنها یک اسم بود و یک سایت. سایتی که فقط به درد ثبت نام و پیش خرید سیم کارت می خورد و البته معلوم نیست که این سیم کارتها کی به دست مشتریان می رسد. ضمن این که پوشش مخابراطی این اپراتور فعلا فقط به تهران و کرج محدود می شود و آنچه مسلم است، اگر قرار باشد سرعت توسعه رایتل با همین روال پیش برود باید سالها برای پوشش سراسری و کشوری منتظر ماند. 

آنچه مسلم است این تعلل و حرکت لاک پشت وار باعث ریزش شدید مخاطب و دلسرد شدن مردم از ارائه خدمات مطلوب توسط این شرکت خواهد شد. چه بسا اگر فرض را بر این بگیریم که رایتل از همین فردا مشغول به کار شود، معلوم نیست از امکاناتش استقبال می شود یا خیر. 

همه ما به خوبی بلایی که بر سر فناوری پیام چند رسانه ای (mms) آمد را به یاد داریم. به راحتی می توان گفت، این فناوری در مدت کوتاهی مغلوب برادر بزرگتر خود یعنی پیام کوتاه (sms) شد. دلیل این امر شاید قیمت نسبتا بالای این سرویس و یا نیاز به گوشی های مدرن (البته در آن بازه زمانی) بود.

حالا سوال اینجاست که وقتی سرویسی مثل پیام چند رسانه ای علی رغم سادگی و در عین حال کاربردی بودن، به چشم نیامد و خیلی زود به حاشبه رفت، آیا می توان انتظار داشت که سرویسی مثل مکالمه تصویری با استقبال رو برو شود؟ 

قطعا یک چنین فناوری کاملی، چه از لحاظ هزینه های استفاده ، چه از لحاظ قیمت دستگاه های پشتیبانی کننده آن و چه از لحاظ محدویت های امنیتی، بسیار گسترده تر و پر سر و صدا تر از همتایان قبلی خود خواهد بود.

کافیست تا نگاهی به میانگین قیمت گوشی هایی بیاندازید که از مکالمات تصویری و فناوری 3G پشتیبانی می کنند. اغلب این گوشی ها قیمت بالایی دارند و حداقل هزینه ای که یک مشترک رایتل برای خرید چنین تلفن همراهی می پردازد بیش از 400 هزار تومان خواهد بود که برای بسیاری از اقشار جامعه قیمت مناسبی نیست.

در حال حاضر تعداد گوشی هایی که از سرویس مکالمه تصویری پشتیبانی می کنند و در ایران نیز قابل خریداری هستند به زحمت شاید به 30 عدد برسد.

اینترنت همراه هم البته وضعیت بهتری ندارد. با گذشت چند سال از ارائه آن ( اولین بار در سال 86 توسط ایرانسل) هنوز هم برای اکثر غریب به اتفاق مردم یک فناوری گنگ و بلا استفاده است و تنها عده خاصی از مردم آن هم بنا بر علاقه به فناوری و به روز بودن و یا نیازهای مرتبط با مشاغل خود، گاه‌گداری از این سرویس بهره می برند.

آنچه مسلم است پیشرفت تکنولوژی و دستیابی  به فناوری های روز دنیا یعنی نزدیک شدن به زندگی راحت و بی دردسر. اما نحوه دستیابی به بهترین ها و برترین ها از همه چیز مهم تر است. 

موضوع تلفن همراه و بحث فناوری های ارتباطی تنها یکی از مباحث پر دردسر و پر حاشیه در کشور است که هنوز هیچ کس نتوانسته به صورت کنترل شده و متعادل به این حوزه وارد شود و گامی در خور توجه و متناسب با نیازهای جهانی در آن بردارد.

اما از آنجا که در حال حاظر این شاخه فناوری به یک نیاز سراسری و غیر غابل چشم پوشی تبدیل شده، انتظار می رود مسئولان محترم با عنایت به شعار سال یعنی : تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی، مساعدت های لازم را در زمینه های مختلف با شرکت های تولید فناوری به عمل بیاورند. تا حداقل این حوزه از حالت سکون خارج شود.