غول اینترنتی حق ندارد در ایران پول در بیاورد; تعلیق تبلیغات گوگلی و سکوت تصمیم‌گیران
طیف گستردهای از شرکت های فناوری اطلاعات در حالی نسبت به فیلترینگ سرویس تبلیغات گوگل در کشور و آغاز زیان های مالی خود معترضند که کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه- به عنوان تنها مرجع تصمیم گیر در حوزه فیلترینگ- از هرگونه پاسخگویی طفره می رود.
به گزارش عصرارتباط، فیلترینگ ناگهانی وب‌سایت تبلیغاتی گوگل(adwords.google.com) در ابتدای مردادماه، بسیاری از شرکت‌های ایرانی کاربر این سرویس را شوکه کرد تا بار دیگر نگاه‌های پرسشگر فعالان وب، متوجه این تصمیم مبهم کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه شود؛ آن هم در شرایطی که این کارگروه هیچ راه‌حل جایگزینی برای ادامه تبلیغات اینترنتی شرکت‌های IT درنظر نگرفته است.
مخالفتی که عملی میشود
انتقاد و اعتراض شرکت‌هایی که هم اکنون از سرویس تبلیغاتی گوگل محروم شده‌اند از آن رو مطرح میشود که فعالیت در این وب‌سایت و محیط خدماتی آن با هیچ یک از مصادیق فیلترینگ سایت‌ها مطابقت ندارد و در واقع علل فیلترینگ این فضا از دید شرکت‌های ذی‌نفع همچنان نامعلوم است.
از سوی دیگر با اینکه انتظارمی‌رفت دست‌کم نمایندگان وزارتخانه‌های عضو کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه به اعتراض شرکت‌های متقاضی پاسخ دهند اما عملا هیچ دلیل قانع‌کننده‌ای از سوی وزارت ارتباطات و همچنین وزارت ارشاد به عنوان تنها پل ارتباطی بخش خصوصی با این کارگروه به گوش نرسید، تا به این ترتیب موضوع «مخالفت تاریخی این کارگروه با وب‌سایت گوگل» به عنوان دلیل اصلی فیلترینگ سرویس تبلیغات آن قوت یابد؛ چنانچه برخی اعضا کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه بارها در رسانه‌ها ضمن تاکید بر اهداف سیاسی و وابستگی این موتور جستجو به سرویس‌های جاسوسی آمریکا،اعلام کرده‌اند گوگل سرویس مناسبی برای کاربران ایرانی نیست و باید هرچه سریع‌تر به موضوع موتور جستجوی بومی و فیلترینگ یکپارچه جامع عمل پوشاند.
پشت چراغ‌های قرمز دادستانی
همان‌طور که انتظار می‌رفت جستجوها برای روشن‌شدن علل فیلترینگ این‌بار هم مانند گذشته به پشت چراغ‌های قرمز دادستانی کل کشور رسید؛ در شرایطی که کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه 12 نماینده از وزارتخانه‌ها و ارگان‌های مختلف همچون وزارت ارتباطات، فرهنگ و ارشاد ، دادستانی و نیروی انتظامی را در بر می‌گیرد، مدیران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در سکوت خود تلویحا اشاره کردند که در جریان فیلترینگ سرویس تبلیغات گوگل قرار ندارند، حتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مرکز توسعه رسانه‌های دیجیتال که همواره ردپای مشخصی در تصمیم‌گیری و اظهارنظر درباره محتوای مجازی دارد، صراحتا اعلام کرد موضوع فیلترینگ به هیچ عنوان ارتباطی به این وزارتخانه ندارد و قطعا تنها نمایندگان دادستانی کشور باید در این خصوص پاسخ‌گو باشند.
لوح
ماده 21 قانون جرایم رایانه‌ای در فهرست مصادیق محتوای مجرمانه، هشت محتوا کلی را به عنوان مصادیق فیلترینگ عنوان می کند که این بندها به ترتیب شامل محتوا علیه عفت و اخلاق عمومی، محتوا علیه مقدسات اسلامی، محتوا علیه امنیت و آسایش عمومی، محتوا علیه مقامات و نهادهای دولتی و عمومی، محتوا مرتبط با جرایم رایانه ای، محتوایی تحریک ، ترغیب ، یا دعوت‌کننده به ارتکاب جرم، محتوا مجرمانه مربوط به امور سمعی و بصری و مالکیت معنوی و محتوای مجرمانه مرتبط با انتخابات مجلس شورای اسلامی است و فعالیت در وب‌سایت تبلیغات گوگل تا پیش از دوم مردادماه با هیچ یک از این مصادیق عنوان شده همخوانی ندارد.
گوگل ادوردز (Google AdWords) چیست؟
حتما شما هم هنگام جستجو کردن یک واژه یا ترکیب در گوگل متوجه لینک‌های تبلیغاتی به نمایش درآمده در کنار نتایج اصلی جستجو شده‌اید. به نمایش در آمدن این لینک‌های تبلیغاتی در واقع یکی از منابع اصلی درآمد گوگل هستند. به این ترتیب که شرکت یا فرد تبلیغ دهنده، می‌تواند تبلیغ متنی خودش را در این قسمت‌ها به نمایش دربیاورد و به ازای هر کلیک که روی این لینک، گوگل هزینه اندکی را به عنوان هزینه تبلیغات در نظر بگیرد.
این سیستم همان چیزی است که گوگل ادوردز نامیده میشود. نکته جالب اینکه گوگل برای نمایش این تبلیغ‌ها هیچ هزینه‌ای دریافت نمی‌کند، بلکه تنها تعداد کلیک‌هایی را که روی این تبلیغ‌ها می‌شوند، در نظر می‌گیرد. اما نکته اصلی ماجرا اینجاست که گوگل با در اختیار داشتن یک پایگاه اطلاعاتی نیرومند، می‌تواند این تبلیغات کوچک را به صورت هدفمند برای کاربرانی که بیش‌ترین ارتباط را با تبلیغ مورد نظر دارند، به نمایش بگذارد.
به این ترتیب که فرد یا شرکت ایجاد کننده تبلیغ می‌تواند تعدادی کلیدواژه را در نظر بگیرد که کاربران تنها در صورت جستجو کردن این کلیدواژه‌ها با تبلیغ مورد نظر مواجه شوند. همچنین تبلیغ‌دهنده می‌تواند زمان و مکان و زبان مورد نظرش را مشخص کند که تبلیغاتش تنها برای افراد خاصی که در این زمان و مکان خاص هستند، در دسترس باشد. با توجه به این شرایط تبلیغ کردن در محتوای صفحات گوگل، در عین ارزان بودن، بازده بسیار بالایی دارد. همین موضوع باعث شده است که بسیاری از شرکت‌ها و دارندگان کسب و کارهای کوچک و متوسط هم بتوانند به صورت موثر در این سایت تبلیغ کنند.
گوگل این سرویس و در کنار آن سرویس گوگل ادسنس را برای ایران ارائه نمی‌کند و شما نمی‌توانید از کشور ایران در هیچ کدام از این سرویس‌ها ثبت نام کنید. حتی اگر با استفاده از IP کشورهای دیگر در این سرویس‌ها ثبت نام کنید، در صورتی که گوگل متوجه شود فعالیت مربوط به حساب کاربری شما از ایران است، حساب کاربری‌تان مسدود خواهد شد.
این در حالی است که گفته میشود گوگل در یکی دو سال اخیر از طریق ارائه سرویس ادوردز به صورت باواسطه توانسته در ایران صدها هزار دلار درآمد کسب کند.
اما از سوی دیگر این کمپانی حاضر نیست بر طبق قوانین و مقررات کشور ما عمل کند و در مواردی مثل ماجرای خلیج فارس، عملکردش بر خلاف منافع ملی و تاریخی ما بوده است.
در هر صورت به خاطر تاثیرگذاری بالای تبلیغات در گوگل، شرکت‌هایی در ایران با واسطه نماینده‌های گوگل در کشورهای دیگر در زمینه گوگل ادوردز فعالیت می‌کنند و به خرید و ارائه این سرویس‌ها برای کسب و کارها و مشاغل کوچک و متوسط مشغولند که با فیلتر شدن سرویس گوگل ادوردز در ایران، فعالیت این شرکت‌ها تقریبا متوقف شده است.