نخر، درستش کن
مریم عسگری – رشد قیمت‌ها باعث شده بسیاری از دارندگان فعلی لپ‌تاپ و تبلت به جای خرید محصول جدید به فکر تعمیر دستگاه‌های قدیمی خود بیفتند، اما هزینه‌های تعمیر این دستگاه‌ها چقدر است ؟
در پی رشد شدید قیمت‌ها در بازار کامپیوتر که از حدود یک سال پیش شاهد آن هستیم، بازار با تحولاتی مواجه شده است که کاهش شدید میزان تقاضا به ویژه برای محصولات گران قیمت و کاهش موجودی از مهم‌ترین این تحولات است. چنین اتفاقی در بازار کالاهای کامپیوتری گران قیمت مانند لپ‌تاپ و تبلت که مخاطبان فراوانی دارد بیشتر به چشم آمده و موجب شده بازار سمت و سوی دیگری برای ادامه حیات در چنین شرایط سختی بگیرد.
این راهکار جدید شامل تمرکز روی بخش تعمیر و ارتقای دستگاه‌ها از جانب گروهی از افرادی است که توان واردات دستگاه‌های جدید را نداشته و همچنین تمرکز گروهی دیگر به عرضه دستگاه‌های کارکرده است. در چنین شرایطی گروه مصرف کننده نیز که دیگر مانند سابق توان تقبل هزینه خرید یک دستگاه جدید را با قیمت بسیار گران نداشته به ارتقا و تعمیر دستگاه‌های قدیمی بسنده کرده و به این ترتیب چهره بازار کامپیوتر به کلی تغییر کرده است. با توجه به این موضوع ما در گزارشی به بررسی بازار تعمیر و ارتقای لپ‌تاپ پرداخته و مقایسه‌ای بین بازار کنونی و سال گذشته داشته ایم. اگر به این موضوع علاقه‌مندید یا در نظر دارید به جای خرید یک لپ‌تاپ جدید همان نمونه قبلی را تعمیر کنید این گزارش را بخوانید:
رونق بازار تعمیر کاران لپ‌تاپ و تبلت
اگر چه کارشناسان و فعالان بازار عمر مفید لپ‌تاپ را بدون در نظر گرفتن عواملی چون، نحوه استفاده کاربر از لپ‌تاپ، جنس قطعه، شرایط محیطی مانند گرما و سرما و رطوبت هوا و عوامل دیگر، بین دو تا سه سال و عمر مفید قطعات آن را نیز در همین حد تخمین زده‌اند. اما شرایط خاص بازار و روند قیمت‌ها و… موجب شده است که کاربران مدت زمان استفاده لپ‌تاپ را به پنج تا شش و حتی در برخی موارد ده سال افزایش دهند.در مورد تبلت هم اوضاع به همین منوال است و اکثر کاربران ترجیح می‌دهند بنا به دلایلی چون قیمت بالای نمونه‌های جدید، تعلق خاطر به دستگاه قدیمی و یا عوامل دیگری چون اهمیت اطلاعات درون دستگاه و… دستگاه قدیمی خود را تعمیر و دوباره از آن استفاده کنند. کارشناسان و فعالان بازار کامپیوتر در این باره می‌گویند: از حدود یکسال قبل که قیمت لپ‌تاپ و تبلت روندی صعودی در پیش گرفت تاکنون میزان تقاضا برای این کالا کاهشی چشمگیر یافته و در مقابل با وجود رشد هزینه‌های تعمیر و ارتقای اکثر کاربران لپ‌تاپ به جای خرید به رفع عیب دستگاه‌های قدیمی یا ارتقای آنها بسنده کرده‌اند.مهدی بکائی،مدیر عامل شرکت سیب گستران پارسیان (اپل ایران) با تایید این مطلب که بازار تعمیر و ارتقا، بزرگ و در مقابل بازار خرید و فروش کوچک شده است به «دنیای اقتصاد» گفت: در حال حاضر بیشتر شرکت‌های فعال در این حوزه توان واردات محصولات جدید را نداشته و به همین دلیل روی بخش خدمات پس از فروش یا تعمیر و… تمرکز کرده‌اند. محسن بهنامی یکی از فعالان بازار هم با تایید این موضوع به «دنیای اقتصاد» گفت: این یک حقیقت است که بازار تعمیر دستگاه‌هایی نظیر لپ‌تاپ و تبلت به دلیل کوچک شدن بازار فروش رشد کرده است. به گفته وی، در شرایط فعلی سود کسبه از این طریق تامین میشود. مرتضی نقیان، یکی از تعمیرکاران لپ‌تاپ در پاساژ پایتخت نیز در این باره به «دنیای اقتصاد» اعلام کرده است: اکثر افرادی که لپ‌تاپ یا تبلتشان دچار ایراد میشود به فکر تعمیر می‌افتند تا خرید یک نمونه جدید!چرا که اکثر کاربران لپ‌تاپ اطلاعات شخصی و مهم خود را در لپ‌تاپ ذخیره کرده یا فایل مهمی در لپ‌تاپشان دارند تا به خاطر آن زیر بار هزینه تعمیر لپ‌تاپ بروند.
رشد هزینه‌های تعمیر و ارتقا
رونق بازار تعمیر لپ‌تاپ و تبلت در حالی رخ داده است که فعالان صنف تعمیرکاران لپ‌تاپ و تبلت از رشد 50 تا 70 درصدی و در برخی از موارد 100 درصدی قیمت قطعات تعمیری نسبت به سال گذشته خبر می‌دهند. به گفته حسن زاده، یکی از فعالان بازار لپ‌تاپ، اگر چه قیمت قطعات تعمیری هم افزایش یافته است؛ اما این را هم در نظر داشته باشید که در مورد بسیاری از مدل‌های لپ‌تاپ ما با کاهش موجودی قطعات تعمیری مواجه هستیم و این یعنی رشد قیمت خدمات تعمیری برای کالاهای حوزه کامپیوتر. محسن بهنامی یکی دیگر از فعالان بازار هم با تایید این مطلب می‌گوید، سابق بر این، اگر هزینه تعمیر یک لپ‌تاپ 100 یا نهایتا در بدترین حالت 300 هزار تومان می‌شد، این امکان وجود داشت که با صرف یک مبلغ 400 هزار تومانی یک مینی لپ‌تاپ یا با صرف مبلغ 500 تا 800 هزار تومان یک لپ‌تاپ معمولی خریداری کرد.اما در زمان کنونی حتی اگر هزینه تعمیر یک لپ‌تاپ 300 یا 400 هزار تومان شود تعمیر آن به صرفه‌تر است تا خرید یک لپ‌تاپ با قابلیت‌های پایین، چرا که بابت خرید همین لپ‌تاپ نه چندان با قابلیت باید مبلغی بیش از 800 هزار تومان هزینه شود.
مسوول یکی از واحدهای تعمیر لپ‌تاپ هم در مورد میزان رشد هزینه‌های تعمیر گفت: میزان رشد هزینه تعمیر یا ارتقا نسبت به سال گذشته در حدود 100 درصد و نسبت به سه تا چهار ماه قبل در حدود 10 تا 15 درصد افزایش یافته است.
بهایی که بابت تعمیر می‌پردازیم
اگر چه کارشناسان عمر مفید قطعات کامپیوتری و تبلت را حدود دو تا سه سال تخمن زده‌اند، اما عمر این دستگاه‌ها دقیقا به شانس صاحب دستگاه بستگی دارد. در کل اما برخی از قطعات بنا به استفاده‌ای که دارند عمر کوتاه‌تری دارند تا سایر قطعات!
بر اساس اعلام مروتی، یکی از فعالان صنف تعمیر کاران بازار کامپیوتر، باتری و آداپتور از قطعاتی هستند که عمر مفید کمتری نسبت به سایر قطعات لپ‌تاپ دارند و بیشترین مشکل خرابی لپ‌تاپ‌ها مربوط به این بخش است. وی هزینه تعویض آداپتور را در حدود 25 تا 50 هزار تومان و هزینه خرید باتری را بین 100 تا 450 هزار تومان عنوان کرد. البته این رقم بستگی شدیدی به برند دستگاه دارد. ریختن آب روی دستگاه یکی از شایع‌ترین اتفاقاتی است که باعث بروز ایراد به دستگاه به ویژه برد اصلی و صفحه نمایش میشود. البته عمر مفید صفحه نمایش ارتباط زیادی با نحوه کاربری دارد. اما به طور کلی هزینه تعمیر یا تعویض صفحه نمایش بین 200 هزار تا یک میلیون و 300 هزار تومان متغیر است. به گفته یکی از فعالان بازار، بالاترین هزینه تعمیر یا تعویض صفحه نمایش مربوط به مک بوک ایرهای اپل است، چرا که صفحه نمایش و در دستگاه با هم یکی هستند و در صورت ایراد کل قسمت بالایی دستگاه باید تعویض شود.آسیب پردازنده و مادربورد از ایرادات دیگری است که سلامت لپ‌تاپ‌ها را تهدید می‌کند که در صورت آسیب‌دیدگی این قطعه باید حدود 130 تا 350 هزار تومان هزینه شود که البته این رقم بستگی زیادی به ایراد قطعه و نوع و برند لپ‌تاپ دارد. گاه برای تعویض مادربورد باید مبلغی حدود یک میلیون تومان هزینه شود.برای تعویض هارد سوخته هم که یکی از مشکلات شایع لپ‌تاپ‌ها است باید مبلغی حدود 250 تا 600 هزار تومان و حتی گاه بیشتر هزینه کنید.
این رقم بستگی شدیدی به نوع هارد و اینکه HDD یا SSD باشد دارد.برای تعمیر لولاهای لپ‌تاپ، به ویژه لپ‌تاپ‌هایی که صفحه نمایش‌های آنها کاملا روی بدنه می‌خوابند هم باید مبلغی حدود 130 تا 200 هزار تومان هزینه کرد. در مورد تبلت نیز تعویض صفحه نمایش بسته به برند دستگاه در حدود 250 تا 600 هزار تومان هزینه در بر دارد. یکی دیگر از ایرادهای شایع در تبلت بروز مشکل برای دکمه HOME BUTTON است که بر اثر استفاده نادرست رخ می‌دهد. تعمیر این قطعه هزینه‌ای حدود 70 تا 100 هزار تومان دارد.مورد دیگر بروز ایراد برای دکمه کم و زیاد کردن صدا یا VOLUME است که تعمیر آن در حدود 130 تا 150 هزار تومان هزینه دارد. در صورت آسیب دیدن بورد اصلی هم باید هزینه‌ای حدود 200 هزار تومان به بالا شود که رقم بستگی به برند و میزان آسیب دیدگی دارد.