گاهی به نسل پنجم شبکه‌ی تلفن همراه
پگاه شفتی – همشهری : تلفن همراه فقط ۳۵ سال دارد. یعنی فقط ۳۵ سال از روزی گذشته که تلفن‌های همراه آنالوگ، وارد بازار شدند و حسابی خودنمایی کردند. اما این پدیده‌ی جوان و سرحال با این‌که هنوز در اول راه است کلی نوه و نتیجه دارد.
چه‌طور؟ خب معلوم است دیگر، نسل آنالوگ، خیلی زود جایش را به نسل دیجیتال داد و دیجیتال‌ها هم زودتر از نسل آنالوگ، جایشان را به تری‌جی‌ها دادند! نسل سوم یا همان تری‌جی، حالا می‌توانستند علاوه بر صدا، تصویر هم انتقال دهند و اگرچه نه خیلی باکیفیت، اما همین هم تحولی بود در این نسل جدید. آن هم با سرعتی باورنکردنی که برای نسل‌های قبلی شبکه‌ی مخابراتی تلفن‌های همراه، بسیار دور از دسترس بود. تری جی‌ها جاده را برای دستگاه‌های هوشمند صاف کردند و مدتی که گذشت همه فهمیدند که: نخیر این هم کافی نیست!
حالا بماند که در کشور ما هنوز پدیده‌ی تری‌جی، جدید است و هنوز کاربرها در حال سر و کله زدن با آن هستند. البته هم‌چنان تری‌جی ما، از استانداردهای تری‌جی در کشورهای پیشرفته‌ی دنیا پایین‌تر است و نتوانسته چنان که باید و شاید کاربران را ذوق‌زده کند. شبکه رایتل (نسل سوم اپراتور همراه) تاکنون این وظیفه را به عهده داشته است و براساس قوانین، ارائه‌ی سرویس‌های تری‌جی تا شهریور ۱۳۹۳، در انحصار این شبکه است.
اگر این‌بار این مهلت تمدید نشود و اپراتورهای دیگر هم‌چون همراه اول و ایرانسل هم بتوانند چنین سرویسی به کاربرانشان ارائه دهند، شاید رقابت باعث شود تا دنیای به خواب رفته‌ی تری‌جی در ایران هم تکانی بخورد. دنیایی که اینترنت را پر از جذابیت می‌کند و سرعت آن را چند برابر. آن‌وقت است که دیگر مادر و پدرها حسابی شاکی می‌شوند از این‌که نوجوان‌ها حتی یک لحظه هم نمی‌خواهند از گوشی‌های همراه مجهز به اینترنت پرسرعتشان دل بکنند!
اما اگر ایران را که هنوز در حال کُشتی گرفتن با تری‌جی است ترک کنیم، می‌بینیم که در کشورهای پیشرو در صنعت اینترنت هم‌چون کرهی جنوبی، کاربران در حال چشیدن طعم نسل چهارم، یعنی فور‌جی هستند و هنوز حسابی این طعم را مزه نکرده، قرار است نسل پنجم یا فایوجی با سرعت باورنکردنی ۸۰۰مگابایت بر ثانیه، از راه برسد! و این، یعنی میشود یک فیلم را در عرض یک ثانیه دانلود کرد و از طریق تلفن همراه، ارتباط تصویری اچ‌دی (با وضوح تصویر بالا) با هرکجای دنیا برقرار کرد.
کرهی جنوبی قول داده تا سال ۲۰۲۰ این فناوری را روانه‌ی اپراتورهای همراه کند. اما هنوز این اپراتور راه‌اندازی نشده، گروهی از محققان دانشگاه آلبورگ (دانشگاهی در دانمارک)، ام.آی.تی (دانشگاه صنعتی ماساچوست در آمریکا) و کلتک (دانشگاه صنعتی کالیفرنیا در آمریکا)، توانسته‌اند با روشی مبتنی بر ریاضیات مدرن، سرعت انتقال اطلاعات در اینترنت را تا ۱۰برابر افزایش دهند. در سیستم طراحی شده گره‌هایی که بسته‌های اطلاعات در آن جابه‌جا می‌شوند، نه تنها هوشمندند، بلکه می‌توانند خودشان را با شرایط انتقال وفق بدهند. این مسئله باعث میشود شبکه‌های انتقال داده‌ها بسیار امن‌تر و دقیق‌تر از گذشته عمل کنند. این طرح می‌تواند در دنیای فایوجی، ماهواره‌ها و… بسیار کارآمد باشد.
تا پیش از این سیستم انتقال اطلاعات در اینترنت، ابتدا بسته‌های داده را دریافت و ذخیره می‌کرد و بعد آن‌ها را از گرهی به گره دیگر منتقل می‌کرد تا به مقصد برسند. این سیستم پروتکل تی‌سی‌پی (TCP) نام دارد. اما یکی از عیوب این سیستم این است که اگر فقط یک داده‌ی کوچک در مسیر انتقال قرار نگیرد و از دست برود، کار فرستادن باقی داده‌ها مختل میشود و اینترنت با افت سرعت شدیدی مواجه میشود.
اما راه‌حل از نظر محققان این پروژه چه بود؟ کدگذاری گرههای انتقال داده. در این سیستم تمامی گره‌ها کدگذاری می‌شوند و این تا حدودی معنای هوشمندشدن گره‌ها یا مسیرها را می‌دهد. این کدگذاری باعث میشود داده‌ها به‌طرز هوشمندانه‌ای مسیریابی شوند و دیگر مثل سیستم قبلی فقط ذخیره و بعد از گرهی به گره دیگر منتقل نشوند. گرههای هوشمند داده‌ها را براساس مسیر و مقصد مطابقت می‌دهند و این مسئله باعث میشود سرعت و امنیتی فوق‌العاده در راه انتقال به‌وجود بیاید.
می‌توانیم هرچه‌قدر که دلمان می‌خواهد تعجب کنیم و از آینده‌ی اینترنت پرسرعت و امن‌تر از همیشه شگفت‌زده و خوشحال باشیم. با این حال این هیجان و ذوق هم عمر چندانی ندارد، لابد با این سرعت پیشرفت در دنیای جدید خیلی زود باید از کهنه شدن این سیستم جدید و باز هم پرسرعت‌تر شدن اینترنت بشنویم و دوباره هیجان‌زده بشویم از این هوشمندی و سرعت و پیشرفت!