قائم مقام رگولاتوری: نظام فعلی فیلترینگ را بهینه نمی‌دانیم/ دسترسی به نسلهای بالا مطالبه مردم است
قائم مقام سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با بیان اینکه روش فعلی پالایش سایت‌های اینترنتی را بهینه نمی‌دانیم گفت: بر این باوریم که این شیوه باعث کندی کار می‌شودو بر همین اساس پالایش هوشمند را به شکل جدی پیگیری می‌کنیم.
به گزارش ایسنا، لطف‌الله سبوحی – قائم مقام سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی و نماینده وزارت ارتباطات – اظهار کرد: ما در رابطه با ارتباطات و زیرساخت‌های ارتباطی وضعیت خیلی خوبی نداریم از سوی دیگر برنامه‌ی پنجم توسعه وظایفی را برعهده وزارت ارتباطات گذاشته و در آن تعهد وجود دارد که تا پایان این برنامه دسترسی پرسرعت به شبکه ملی اطلاعات و اینترنت برای کسب‌وکار و خانواده‌ها فراهم شود.
دسترسی به نسلهای بالا مطالبه مردم و اپراتورها
وی ادامه داد: اکنون بحث ارائه‌ی خدمات نسلهای سه و چهار تنها برای بالا‌بردن سرعت اینترنت نیست، چرا که استفاده از تکنولوژی مطالبه مردم و اپراتورهاست. ما هنوز از شبکه‌های قدیمی استفاده می‌کنیم که در آنها منابع کمیاب به صورت بهینه مورد بهره‌برداری قرار نمی‌گیرد، اما اکنون حجم اطلاعاتی که در فضای مجازی وجود دارد به‌طور دائم در حال افزایش است و دیگر نمی‌توان فردی را پیدا کرد که نیاز به این فضا نداشته باشد. بنابراین برای این حجم بالا نیاز به دسترسی به منابع لازم است.
قائم مقام سازمان تنظیم مقررات همچنین عنوان کرد: علاوه بر فراهم کردن سرعت بالا برای کاربران بحث دسترسی در حین حرکت و داشتن سرعت در حرکت از جمله موضوعاتی است که نیاز به دسترسی آنها از سوی کاربران حس میشود و برای ارائه‌ی این خدمات لازم است نسلهای سوم به بالا به کار گرفته شوند.
سرعت 10 مگابیتی در حرکت با سرعت 120 کیلومتر
سبوحی با بیان اینکه با بهره‌گیری از نسل سوم ارتباطی امکانی فراهم میشود تا کاربران در حرکت با سرعت 120 کیلومتر بتوانند سرعتی معادل 10مگابیت بر ثانیه را دریافت کنند که در نسل چهار این رقم به 100 مگابیت هم می‌رسد.
وی ادامه داد: ما همواره مورد سوال قرار می‌گرفتیم که چرا در کشور ما این تکنولوژی‌ها به درستی مورد استفاده کاربران قرار نگرفته و در اختیار آنها گذاشته نمی‌شود. حتی در زمان تمدید دوره انحصار راتیل مرکز ملی فضای مجازی ما را مورد سوال قرار داد، چرا که رفتن به سمت ارائه نسلهای بالاتر ارتباطی از سال‌ها قبل جزو برنامه‌ها بوده است. از سوی دیگر ما از مدت‌ها قبل اعلام کرده بودیم که اول شهریورماه به دنبال پایان انحصار رایتل مجوزهای لازم را در اختیار اپراتورهای دیگر هم قرار خواهیم داد.
قائم مقام سازمان تنظیم مقررات ارتباطات افزود: برهمین اساس اپراتورها تسهیلات لازم را برای این خدمات فراهم کردند که این اتفاق جدیدی در کشور نیست و رایتل هم پیش از این این خدمات را ارائه کرده است. اکنون نیز طبیعتا همان سرویس‌هایی که پیش از این توسط رایتل ارائه می‌شده توسط اپراتورهای دیگر ارائه خواهد شد. از نظر تجاری نیز اینگونه نیست که تمام مشترکان قصد استفاده از این خدمات را داشته باشند، چرا که برآوردهای ما گویای آن است که حدود 40 درصد از مشترکین بر روی این شبکه‌ها منتقل می‌شوند.
سبوحی در بخش دیگری از صحبتهای خود به تعریف اینترنت پرسرعت پرداخت و گفت: تعریف اینترنت پرسرعت در کشور‌های مختلف متفاوت است برخی کشورها این مساله را به عنوان بخشی از حقوق شهروندی می‌شناسند. اکنون نیز نمی‌توان فردی را پیدا کرد که به مدت 24 ساعت نیاز به استفاده از فضای مجازی نداشته باشد. زمانی که این خدمات تا این اندازه مورد استفاده قرار گرفته و سرعت اجرای امور را بالا می‌برد لازم است شرایط دسترسی به آن نیز فراهم شود.
درست نیست فکر کنیم همه استفاده‌های مردم ناصحیح است
قائم مقام سازمان تنظیم مقررات ارتباطات ادامه داد: شبکه‌های ثابت مخاطرات خاص خود را دارند به همین دلیل لازم است این بخش مورد توجه جدی قرار گیرد. زمانی که دسترسی به این خدمات مطالبه‌ی مردم است این درست نیست که ما فکر کنیم تمام استفاده‌های مردم ناصحیح است.
وی همچنین به بحث مجوزهای ارائه شده به اپراتورها اشاره کرد و گفت: اینگونه نبوده که مجوزهای ما صرفا یک برگه باشد، بلکه ما برای اپراتورها الحاقیه‌هایی را تعریف کردیم که در آنها الزامات متعدد مورد توجه قرار گرفته بود.
سبوحی ادامه داد: درباره‌ی میزبانی اطلاعات شاید بیشتر مباحث امنیتی مورد توجه قرار گیرد، اما زمانی که میزبانی اطلاعات در خارج از کشور صورت می‌گیرد به دلیل فاصله، کیفیت خدمات کاهش پیدا می‌کند، به همین دلیل ما سعی کردیم میزبانی‌ها را به داخل کشور انتقال دهیم و در شرایطی که تا سال گذشته تنها 10 درصد میزبانی در داخل کشور صورت می‌گرفت اکنون این رقم را به حدود 34 درصد رسانده‌ایم.
قائم مقام سازمان تنظیم مقررات در ادامه با تاکید بر راهکارهایی که برای تولید محتوای داخلی نیز در نظر گرفته شده، اظهار کرد: بحث پیوست فرهنگی هم در سال 1386 در شرایطی مطرح شد که اعلام مزایده اپراتور سوم با ابلاغ کلی برنامه‌های پنجم توسعه همزمان شده و در این برنامه‌ها تکلیف شده بود که لازم است تمام پروژه‌های مهم کشور پیوست فرهنگی داشته باشند. به همین دلیل در آن دوره زمان کافی برای تدوین چنین پیوستی وجود نداشت.
سبوحی که در برنامه تلویزیونی ثریا سخن می‌گفت، با تاکید بر اینکه درحال حاضر برنامه‌هایی برای ارائه خدمات پهن باند ثابت نیز در دست بررسی است خطاب به نماینده شورای عالی فضای مجازی اظهار کرد: اکنون اگرچه وضعیت خوبی از نظر شبکه‌های ثابت داریم ولی از نظر سرعت وضعیت مناسب نیست و به همین دلیل طرح توسعه شبکه‌های پهن باند ثابت را در برنامه داریم و از همین حالا این مساله را اعلام می کنیم که بعدا معترض نشوید. البته ما این کار را به دلیل اقتصادی نبودن و کیفیت پایین این سرویس‌ها انجام می‌دهیم ولی درصدد حذف هیچ شرکتی نیستیم.
وی در ادامه با اشاره به امکانی که در حوزه فناوری اطلاعات برای اشتغالزایی ایجاد میشود گفت: ما نمی‌توانیم مصوبات شورای عالی فضای مجازی را اجرایی نکنیم اما بسیاری از موارد که آقای شاه میرزایی می‌گویند از مصوبات شورا نیست و به عقیده من بحث‌های حقوقی باید در سطح بالاتری انجام شود.
سبوحی همچنین یادآور شد: اولین دستگاهی که در کل کشور پیوست فرهنگی را مطرح کرد، ما بودیم. آن زمان جلساتی را با دانشکده علوم اجتماعی و وزارت ارشاد داشتیم و حتی با رگولاتورهای دیگر کشورها نیز برای دستیابی به تجربه‌های مشابه رایزنی کردیم. از سوی دیگر از اپراتورها هم تعهد گرفته‌ایم تا بعد از تصویب پیوست فرهنگی موارد اشاره شده در آن را به دقت مورد توجه قرار دهند. اکنون برخی دغدغه های مطرح شده صرفا جنبه فرهنگی دارد اما مسوولیت امور فرهنگی تنها برعهده ما نیست. با این حال بسیاری از موارد مطرح شده موضوعاتی است که از دغدغه‌های خود ما هم به شمار می رود.
نظام فعلی فیلترینگ را بهینه نمی‌دانیم
وی به ارائه توضیحاتی درباره نظام پالایش سایتها در کشور پرداخته و عنوان کرد: روش فعلی پالایش را بهینه نمی‌دانیم و بر این باور هستیم که این شیوه باعث کندی کار می شود. بر همین اساس پالایش هوشمند را به شکل جدی پیگیری می‌کنیم و در این زمینه پروژه‌هایی نیز طراحی شده و فیلترینگ هوشمند یکی از برنامه‌های ما به شمار می رود. در سطح بین المللی نیز مباحثی در زمینه حمایت از کودکان در فضای مجازی مطرح است و حتی گاه گفته میشود افرادی که به سن قانونی نرسیده‌اند نباید امکان مالکیت موبایل داشته باشند.
وی در ادامه به روندی که طی ماه‌های گذشته در زمینه تدوین پیوست فرهنگی وجود داشته اشاره و اظهار کرد: براساس نظام‌نامه‌ای که داریم، موظف به تدوین پیوست فرهنگی هستیم و بر این اساس اقدام به تهیه پیوست کردیم اما با این حال نظرات و سیاست‌های شورا هم خواستار شدیم. قبل از صدور مجوزهای ارتباطی نیز پیوست فرهنگی را برای رئیس جمهوری فرستادیم تا برحسب صلاحدید ایشان اگر نیازی بود، محتوای آن را تغییر دهند اما باید به این نکته هم توجه داشت که ما وظیفه نداریم تمام امور را به شورا بیاوریم.
قائم مقام سازمان تنظیم مقررات در پاسخ به صحبتهایی که درباره خرید و فروش پهنای باند و تصدی‌گری دولت مطرح شده بود نیز تصریح کرد: قانون فروش اینترنت و تأمین پهنای باند از درگاه بین‌الملل را برعهده شرکت ارتباطات زیرساخت گذاشته و تأکید شده که تصدی‌گری باید در دولت بماند. تصدی‌گری، مدیریت و اجرا در این حوزه کلا برعهده دولت است و ما هم مجموعه دولتی تحت نظارت دستگاه‌های نظارتی هستیم و نمی‌توانیم کار خارج از چارچوبی را انجام دهیم.
به گفته او وزارت ارتباطات هم یک عضو شوراست اما اکنون گویی تفکری ایجاد شده که هر کسی بخواهد کاری انجام دهد، به سمت شورای عالی فضای مجازی برود. حال اگر قرار است این شورا مصوب کند که به نسلهای بالاتر ارتباطی ورود نکنیم این را اعلام کنند تا ما هم در جریان قرار گیریم.
وی درپایان با اشاره به کندی‌هایی که گاه در روند انجام کار صورت می گیرد اظهار کرد: این گونه نیست که تمام امور با یک تلفن و پیگیری کوتاه به سادگی حل شود. برای اجرایی کردن طرح‌های عملیاتی چارچوب‌های قانونی مورد نیاز است.
انتقاد عضو شورای عالی فضای مجازی از وزارت ICT:
کسی با 3G مخالف نیست/ با چه‌تدبیری کاربران را 100برابر می‌کنید؟
عضو شورای عالی فضای مجازی گفت: سوال ما از وزارت ارتباطات این است که اگر قرار به ارائه‌ی خدمات باند پهن بوده سند سیاست‌های آن اکنون کجاست و این اتفاق براساس چه سیاستی رخ داده است؟
علیرضا شاه‌میرزایی به نمایندگی از شورای عالی فضای مجازی، با نماینده وزارت ارتباطات به مناظره درباره‌ی ارائه اینترنت باند پهن پرداخت و اظهار کرد: طی روزهای گذشته در برخی رسانه‌ها برداشت‌های غلطی از برخی مباحث ارائه شده صورت گرفت اما قطعا هیچ فردی با افزایش سرعت تکنولوژی مشکلی ندارد. حتی به فرموده و تاکید مقام معظم رهبری لازم است که اگر ما را تهدید و یا از دسترسی به این فضا منع کردند ما از هر راهی شده به این ابزار دسترسی پیدا کنیم. از سوی دیگر توجه به فناوری در دین ما هم مورد تاکید قرار گرفته است و نمی توان گفت که ما با آن مخالفیم.
عضو شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: بسیاری از اعضای شورای فضای مجازی خود افرادی هستند که سال‌ها در این حوزه فعالیت کرده و کاملا مدعی این بحث هستند، اما اکنون اگر انتقادی مطرح میشود نسبت به شیوه اجرای این طرح است.
افزایش 100 برابری کاربران با ارائه نسلهای جدید
شاه میرزایی در عین حال عنوان کرد: اکنون یک اتفاق بزرگ در کشور رخ داده که به سادگی نمی‌توان از کنار آن گذشت. با این مجوز ناگهانی وزارت ارتباطات تعداد کاربران اینترنت پهن باند حدود صد برابر شده است. در دنیا حتی در کشور‌های لائیک هم انجام این کار بدون ملاحظات کافی صورت نمی‌گیرد. حال سوال ما از وزارت ارتباطات این است که اگر قرار به ارائه‌ی خدمات باند پهن بوده سند سیاست‌های آن اکنون کجاست و این اتفاق براساس چه سیاستی رخ داده است؟
عضو شورای عالی فضای مجازی همچنین اظهار کرد: اصلا فرض کنیم شورای عالی فضای مجازی وجود خارجی ندارد اما در این شرایط خود وزارت ارتباطات نباید به این سیاست‌ها توجه داشته باشد؟ حال اگر گفته میشود در این زمینه سیاست‌گذاری صورت گرفته حداقل به ما هم اعلام کنند که با چه راهبرد و مطالعه‌ای این اتفاق رخ داده است. این یک سوال جدی و موضوعی است که برای ما نگرانی‌های بسیار ایجاد کرده است، چرا که همان‌طور که این پهنای باند می‌تواند از نظر اقتصادی مفید باشد تهدید‌هایی هم همراه خود دارد که لازم است مطرح شود برای جلوگیری از این تهدید‌ها چه تمهیداتی اندیشیده شده است.
وی در بخش دیگری از صحبتهای خود به زمان ارائه‌ی 3G توسط اپراتور سوم تلفن اشاره کرد و گفت: در آن زمان ما یک برگه سفید را به نام پیوست فرهنگی در دست داشتیم که البته می‌توان گفت این موضوع برای ابتدای کار تا حدی قابل قبول بود، اما حالا بیش از 70 میلیون سیمکارت فعال داریم که از طریق آنها امکان ارائه‌ی 3G مهیا میشود، اما همچنان در این زمینه پیوست فرهنگی وجود ندارد.
شاه میرزایی همچنین عنوان کرد: ما هم براین باوریم که ارائه‌ی پهنای باند بالا برای اینترنت خود یک فرصت محسوب میشود، اما الزاماتی که باید برای این موضوع فراهم شود تاکنون در نظر گرفته نشده و فرهنگ‌سازی لازم هم در این زمینه صورت نگرفته است.
عضو شورای عالی فضای مجازی در عین حال عنوان کرد: وقتی صحبتهای اخیر مسوولان وزارت ارتباطات درباره‌ی صحبتهای مراجع را شنیدم که گفتند از شورای فضای مجازی رفته‌ایم و درباره این موضوع برایشان توضیح دادیم که نظرشان عوض شده است، کمی تعجب کردم، چرا که اصلا موضوع این نیست که فردی مخالف ارائه‌ی تکنولوژی باشد. اکنون اگر وزیر بهداشت از وجود روغن پالم در شیر انتقاد می‌کند ما نباید بگوییم وزیر با شیر مخالف است؛ مساله ما و پهنای باند هم به همین شکل است.
تنها 20 درصد سرعت اینترنت مربوط به پهنای باند
وی ادامه داد: یکی از موضوعات مهمی که در سرعت اینترنت تاثیر می‌گذارد بحث فاصله سرور تا کاربر است. درواقع در سرعت اینترنت تنها 20 درصد به بحث پهنای باند مربوط میشود و مباحث دیگری مانند فاصله از سرور نیز مطرح است، اما وزارت ارتباطات درباره‌ی این مباحث هیچ صحبتی نمی‌کند و پس از گذشت چند سال هنوز برای این مسائل فکری نشده و تنها از افزایش پهنای باند صحبت میشود. اکنون وزارت ارتباطات وظایف متعدد دیگر هم برعهده دارد اما چرا به این موضوع‌ها توجه نمی‌کنند؟
نماینده شورای عالی فضای مجازی همچنین اظهار کرد: حتی اگر دولت در زمینه‌ی مخابرات پیشرفتی نداشته باشد خواه ناخواه در این حوزه پیشرفت‌ها صورت می‌گیرند چرا که این موضوع برای بخش خصوصی جذابیت دارد و به واسطه‌ی آنها پیش می‌رود.
درآمد 7 تا 10 میلیاردی زیرساخت از انتقال میزبانی‌ها به داخل
وی ادامه داد: یکی از موضوعات دیگر به مساله میزبانی برمی‌گردد ما اکنون دائم از افزایش پهنای باند می‌گوییم در حالی که شروع اینترنت از میزبانی است و این موضوع یک امر بسیار مهم است تا زمانی که سرور ما در کشور‌های دیگر قرار دارد ما با مشکلاتی مواجهیم، در حالی که با آغاز به کار شورای عالی فضای مجازی با چند راهکار خیلی ساده شرکت ارتباطات زیرساخت موظف شد بخشی از میزبانی را به داخل کشور منتقل کند.
شاه میرزایی افزود: با همین اتفاق ساده حدود هفت تا 10 میلیارد تومان درآمد برای شرکت زیرساخت ایجاد شد، اما در این زمینه موضوعی که ما هیچ وقت متوجه آن نشدیم اینکه چرا تجهیزات میزبانی در ساختمان‌های شرکت زیرساخت بنا نهاده شد.
عضو شورای عالی فضای مجازی که مهمان برنامه تلویزیونی ثریا بود، در بخش دیگری از صحبتهای خود به بحث محتوا اشاره کرد و افزود: اکنون گفته میشود که تولید‌کنندگان محتوا باید از سازمان تنظیم مقررات ارتباطات مجوزی دریافت کنند، در حالی که محتوای خارجی بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای وارد کشور میشود، اما اکنون می‌بینیم که تولید‌کنندگان داخلی ملزم به پرداخت هزینه می‌شوند از سوی دیگر در شرایطی که وزارت ارشاد محتواها را بررسی و تایید می‌کند، دیگر چه لزومی است که این محتوا یکبار دیگر در وزارت ارتباطات مورد بررسی قرار گیرد؟
نماینده شورای عالی فضای مجازی در بخش دیگری از صحبتهای خود با انتقاد از عدم اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات به شورا درباره برنامه ها اظهار کرد: دبیر شورای عالی فضای مجازی هم نامه‌ای را در این راستا خطاب به وزیر ارتباطات داشتند و ایرادات اقدامات وزارتخانه را بازگو کردند. ایشان در این نامه گفتند که ارتقای مجوز اپراتورهای ارتباطات سیار کشور از نظر شورای عالی فضای مجازی مجوز ندارد و ذیل نامه نیز امضای اعضای حقیقی شورای عالی فضای مجازی موجود است اما طی یک سال گذشته ما عادت کرده‌ایم که برنامه‌ها و اقدامات وزارت ارتباطات را از رسانه‌ها پیگیری کنیم.
خرید اینترنت سه میلیون تومان و فروش 30 میلیون
شاه میرزایی با اشاره به افزایش پنج برابری بودجه وزارت ارتباطات اظهار کرد: اگر وزارت ارتباطات می‌گوید قصد تصدی گری ندارد آیا اینترنت فروشی تصدی‌گری نیست؟ از نظر ما بعید است خرید سه میلیون تومانی اینترنت و فروش 30 میلیون تومانی آن، کار حاکمیت باشد چراکه بخش خصوصی آماگی سرمایه‌گذاری در این بخش را دارد.
وی در ادامه با اشاره به مشکلاتی که در زمینه احراز هویت در زمان خرید سیمکارت وجود دارد گفت: عدم خرید ترافیک از تولید کننده داخلی در حالیکه مصوبه قانونی آن را پیش از این داشته‌ایم، عدم ارائه مجوز دیتاسنترها، عدم ارائه مجوزهای CDN (نزدیک‌سازی سرورها به کاربر)، عدم ارائه پیشنهادی برای بهبود فیلترینگ از سوی وزارتخانه، ضعف در اجرای پروژه‌هایی چون شبکه ملی مدارس و برخی دیگر از موضوعات از مشکلات کنونی ماست. بسیاری از اقدامات کار یک شب بوده اما اکنون روی زمین مانده است و به دنبال ارائه مجوز در زمینه محتوا هستیم که اصلا کار ما نیست و وزارت ارشاد و صدا و سیما هم این کار را انجام می‌دهند.
عضو شورای عالی فضای مجازی همچنین به انتقاد از تدوین پیوست فرهنگی در وزارت ارتباطات پرداخت و گفت: ما در شورای عالی فضای مجازی حدود یک سال زمان گذاشتیم تا پیوستی جامع تدوین شود اما وزیر ارتباطات از تدوین و ارسال پیوستی دیگر از سوی وزارت ارتباطات خبر می دهد. حال اگر قرار بر تدوین چنین پیوستی در وزارت ارتباطات بوده نباید این مساله به ما اعلام می‌شد؟
وی همچنین با انتقاد از تاخیری که در دسترسی به شبکه ملی اطلاعات پیش آمده اظهار کرد: متأسفانه در یک زمینه مطالبه ایجاد می‌کنیم و در زمینه دیگری سکوت می‌کنیم.
شاه میرزایی در پایان با تاکید مجدد بر نظر علمای دینی یادآور شد: اگر به نظرات مراجع و بزرگان توجه کنیم، قطعا پیشرفت در کار سرعت می‌یابد اما اگر با انان مخالفت کنیم، آنها هم فشار می‌آورند و کار می‌ماند.