گزارش 18 روز پرتب و تاب در فضای مجازی; طوفان توئیتیری بعد از توافق
نیم نگاه1- در فضای مجازی این گفته روحانی بالاترین بازتاب را داشت که گفته است: با حل و فصل این بحران غیرضروری، افق‌های جدیدبا تمرکز بر چالش‌های مشترک پدیدار میشود2-محمدجواد ظریف نگاه کاربران را به فراسوی مذاکرات برد: توافق هسته‌ای ایران یک سقف با پایه‌ای محکم است. ما باید همین حالا ساخت آن را آغاز کنیم3-فدریکا موگرینی: توافق هسته‌ای ایران انجام شد. ما به توافق رسیدیم .این جمله کوتاه، موجی از هیجان درپی آورد4- بازگشت البرادعی با این جمله: درود می‌فرستم به مدیریت ایالات متحده و ایران برای شجاعت و چشم‌اندازی که داشته‌اند. امیدوارم این توافق، منادی صلح و ثبات در خاورمیانه در حال انفجار باشد5-جان کری: 1+5 و ایران به توافقی رسیدند که با پاسخگویی به برنامه هسته ای، نه تنها برای چندسال کوتاه بلکه در درازمدت همراه است6-نتانیاهو: وقتی می‌خواهیم به هر قیمتی به توافق برسیم، نتیجه همین میشود. از همان گزارش‌های اولیه می‌توان متوجه شد که این توافق، یک اشتباره تاریخی است
ایران و 6 قدرت برتر جهان سرانجام روز سه‌شنبه پس از 22ماه مذاکره طاقت فرسا بر سر مناقشه هسته‌ای، به توافق رسیدند این اتفاق بزرگ، علاوه بر فضای حقیقی، در فضای مجازی نمودهای زیادی داشت. شبکه‌های اجتماعی مملو از عکس‌ها، ویدئوها و تحلیل‌هایی در این زمینه شد. فضای مجازی، پیش از این نیز به عنوان یک ابزار اطلاع‌رسانی قوی مورد توجه کاربران و همچنین اعضای تیم هسته‌ای قرار گرفته بود. اکنون می توان شبکه‌های اجتماعی را عاملی قدرتمند در پیشبرد و به ثمر نشاندن این توافق هسته‌ای دانست.
گفت‌و‌گوی توئیتری کاربران
مذاکرات هسته‌ای به عنوان طولانی‌ترین مذاکرات تاریخ دیپلماسی برای روزهای متمادی موضوع اصلی گفت‌و‌گو در شبکه‌های اجتماعی مختلف بود ولی در این میان، توئیتر یکی از شبکه‌های اجتماعی است که در جریان این مذاکرات، یکه تاز شد. بسیاری از پیام‌های اعضای تیم هسته‌ای را به سرعت به گوش کاربران، روزنامه نگاران و خبرنگاران می‌رساندند و با انتشار هر خبری، کاربران توئیتر به سرعت به آن واکنش نشان می‌دادند.
توئیتر در ساعات پس از اعلام خبر توافق هسته‌ای نیز همچنان مراجعان زیادی داشت. پس از توافق هسته‌ای و همزمان با توئیت‌های سیاستمداران، سیل عظیمی از کاربران توئیتر راهی این شبکه اجتماعی شدند و با حضور گسترده خود، باعث شدند هشتگ #IranDeal بسرعت به یکی از برترین ترندهای جهانی توئیتر تبدیل شود.
از این پس بحث بر سر تأثیر این توافق بر منطقه خاورمیانه و جهان در توئیتر، بشدت داغ شد و البته این گفت‌و‌گوها و اظهارنظرها همچنان نیز ادامه دارد. این هشتگ روز سه‌شنبه در ایران و امریکا به یک ترند تبدیل شد و حتی در مقطعی نیز هشتگ #IranDeal به نخستین ترند جهانی توئیتر تبدیل شد و این موضوع، نشان داد کاربران در گوشه و کنار جهان به موضوع توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای 1+5 علاقه‌مند و پیگیر نتایج آن بوده‌اند. در این زمینه آنالیز یک وب سایت تحلیلگر توئیتر نشان داد تا 24ساعت پس از اعلام توافق هسته‌ای به طور متوسط 45هزار توئیت در ساعت با هشتگ IranDeal # منتشر شده که این موضوع حکایت از آن دارد مردم بویژه در ایران و امریکا پیگیر این مذاکرات و پیشرفت‌های آن بوده‌اند و علاوه بر اینکه پیش از این دغدغه‌ها و انتظارات خود را مطرح می‌کردند، پس از اعلام خبر توافق هسته‌ای ابراز خوشحالی کرده، سیاستمداران را ستودند یا آن که عده ای محدود ایرادهایی را به این توافق وارد کردند.
این توئیت‌ها بیشتر به توافق با شرایط برد- برد اشاره داشت و همگی نسبت به صلح بین ایران و قدرت های برتر امیدوار و خوشبین هستند. همچنین تعداد قابل توجهی از کاربران توئیتر علاوه بر اظهارنظر خود، اظهارات رؤسای جمهوری و وزیران خارجه ایران و امریکا و دیگر مسئولان دست اندرکار را بعد از توافق بازتاب دادند.
کاربران در روز اعلام خبر توافق هسته‌ای، بشدت فعال بودند.یک کاربر در توئیتر خود نوشت «صدای بوق خودروها برای توافق هسته‌ای در بسیاری از خیابان‌های تهران به صدا درآمده، مردم هیجان زده هستند و آماده‌اند که به خیابان‌ها بروند.»
در پاسخ به پیام ناراحتی نتانیاهو و اشتباه تاریخی خواندنآن نیز بسیاری از کاربران توئیتر به این موضوع واکنش نشان دادند و شاید جالب‌ترین آن، گذاشتن عکسی باشد که حاکی از نگرانی و افسوس نتانیاهو و خنده از ته دل ظریف است که در توئیت این کاربر آمده است: «با عرض پوزش! این توافق هسته‌ای ایران است.»
حضور چشمگیر ظریف در توئیتر
با افزایش تعداد کاربران شبکه‌های اجتماعی، وزیر امور خارجه کشورمان نیز از این ظرفیت بیشترین بهره را گرفت و وی که پیش از این به شخصیت شبکه‌های اجتماعی معروف شده بود، در توئیتر نیز حضوری پررنگ یافت تا با بیش از 286 هزار دنبال‌کننده، بتواند بسرعت اخبار این مذاکرات را به گوش کاربران برساند.
توئیت‌های ظریف را می‌توان در واقع روزنه‌ای به درون اتاق مذاکره دانست و کاربران با کمک توئیت‌های وی، هرلحظه می‌توانستند از نگاه وی به پیشرفت مذاکرات و اینکه «در لحظه» به چه چیزی فکر می‌کند، پی ببرند.
به باور کارشناسان فناوری وزیر امور خارجه با هوشمندی توانست از این ظرفیت بیشترین بهره را ببرد طوری که یک کارشناس امریکایی، دیپلماسی ظریف را دیپلماسی بالکن، دیپلماسی توئیتر می‌داند و معتقد است هرگاه کشورهای 1+5 می‌خواستند ایران را تحت فشار بگذارند،
ظریف با آمدن به بالکن و گفتن کلماتی کوتاه و سپس گذاشتن یک توئیت، فضا را تحت تأثیر قرار می داد. وی، گواه این ادعا را نیز تصمیم جان کری برای تهدید ایران به ترک میز مذاکره می‌داند که پیش از اعلام این تصمیم به خبرنگاران، ظریف در توئیت خود می‌نویسد: «نمی‌توان اسب‌ها را وسط راه عوض کرد»و همین یک جمله کافی بود تا قبل از سخنرانی اش، همه متوجه تصمیم وی شوند. این کارشناس امریکایی معتقد است بعد از توافق، رفتار و سیاست ظریف تا سال‌ها در دانشگاه‌های اروپا و امریکا تحلیل خواهد شد. توئیت‌های محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان جزو محبوب‌ترین توئیت‌ها قرار دارد و سیاستمداران ایران و اعضای تیم هسته‌ای، نتیجه این گفت‌و‌گوهای سخت و فشرده را پیروزی دیپلماسی می‌دانند. یک روز قبل از اعلام توافق هسته‌ای صحبت زیادی بین سیاستمداران و هزاران کاربر شبکه‌های اجتماعی مختلف وجود داشت که آیا این توافق هسته‌ای که به سختی می‌خواهیم به آن برسیم، پیروزی دموکراسی است یا آغازی بر یک پایان؟ که ظریف در این روز در توئیتر خود نوشت: اگر به توافق هسته‌ای برسیم نشانه پیروزی دیپلماسی است و نشان می‌دهد ما همه با هم می‌توانیم برنده شویم در عین اینکه همگی با هم می‌توانستیم بازنده باشیم.
توئیتر تنها شبکه اجتماعی فعال در دوران مذاکرات نفسگیر هسته‌ای و اعلام خبر توافق هسته‌ای نبود و کاربران اینستاگرام، فیس‌بوک و… نیز تلاش می‌کردند در این زمینه نظرها، عکس‌ها و تحلیل‌های خود را به اشتراک بگذارند. یکی از پست‌های محبوب در شبکه‌های اجتماعی عکس سلفی عباس عراقچی با ظریف و تخت روانچی است که وی آن را در حساب کاربری اینستاگرام خود آپلود کرده است.
بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی مختلف هم تصاویر صفحات اول روزنامه‌های ایران و همین طور کاریکاتورهای منتشر شده در آنها را در مورد توافق بازنشر دادند. در این میان، کاریکاتوری تحقیرآمیز از نتانیاهو به عنوان بازنده اصلی مورد توجه بسیاری از کاربران قرار گرفت.
با توجه به حضور گسترده مردم در شبکه‌های اجتماعی در روز اعلام خبر توافق هسته‌ای، بسیاری از کاربران نیز با کندی اینترنت و اختلالات متعدد مواجه شدند که گفته میشود این مشکلات به دلیل اشغال کامل پهنای باند کشور وهجوم کاربران برای کسب اخبار نشست مسئولان تیم مذاکره‌کننده کشورمان با کشورهای 1+5 در وین بوده است و در حال حاضر هیچ اختلال خاصی در شبکه توزیع پهنای باند و سرعت اینترنت وجود ندارد.