حضور در اجلاس سران جامعه اطلاعاتی راهی برای توسعه ICT
دستاورد فواید حضور ایران در اجلاس سران جامعه اطلاعاتی: حمایت از حقوق کشور/ جلوگیری از اتخاذ تصمیمات نامناسب و محدود‌کننده / آشنایی با رویکردها و الزامات جهانی در ارائه انواع خدمات مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات/ فراهم شدن فرصت مشارکت و تأثیرگذاری در تصمیم‌گیری‌های جهانی/ ایجاد فرصت مناسبی برای تبادل دانش،تجربه و توانمندی‌های صادرات ایران از سال 2003 تا 2015 در اکثر اجلاس ها به شرح ذیل حضور داشته است: اجلاس اول با حضور رئیس جمهور وقت ایران به همراه تیمی شامل 10 هیأت با مدیریت یونس شکرخواه /اجلاس دوم با سخنرانی محمد سلیمانی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت نهم/ اجلاس چهارم با سخنرانی محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران متأسفانه چندی است که رسانه‌های منتقد دولت با هدف تخریب بعضی از چهره‌های شاخص در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات از این اجلاس جهانی با عنوان باشگاه بازنده‌های مدیریت جهانی اینترنت یاد می‌کنند
گروه فناوری فنــاوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان محور تحولات نوین اقتصاد جهانی و عامل تعیین‌کننده قدرت و امنیت ملی، جای خود را بسرعت در سیاستگذاری‌های ملی کشورها باز کرده است. تسریع و تعدیل در فرآیند تبادل اطلاعات از طریق «فاوا» نقش بسیار کلیدی در دستیابی به توسعه منابع انسانی و توسعه پایدار داشته است و میزان برخورداری جوامع از کاربردهای فاوا، از نشانه‌ها و فاکتورهای توسعه‌یافتگی جوامع به شمار می‌رود. در همین راستا اجلاس سران جامعه اطلاعاتی (WSIS) از مهمترین و گسترده‌ترین نشست‌های بین‌المللی به شمار می‌رود و نقش مهمی در معماری روابط جدید جهانی دارد و زمینه ساز اقدامات بسیاری در توسعه ICT در سطح جهانی شده است. این اجلاس با همکاری سازمان‌های بین‌المللی همچون ITU و یونسکو در جهت نیل به درک کاملی از جامعه اطلاعاتی و مزایا و مشکلات آن و همچنین دستیابی به رهیافت‌های مناسب برای کاهش یا رفع شکاف دیجیتالی در جهان برگزار میشود که هدف اصلی آن دسترسی همه آحاد و در تمامی جوامع به منابع اطلاعاتی و ارتباطی به گونه‌ای است که این امکان برای همه انسان‌ها، در هر زمان و هر مکان با شرایط مساوی فراهم باشد.
هدف از برگزاری اجلاس WSIS
اجلاس جامعه جهانی اطلاعاتی (WSIS) در دو مرحله برگزار شد. مرحله اول در تاریخ 10 تا 12 دسامبر 2003 در ژنو با میزبانی دولت سوئیس که اهم اهداف آن ایجاد و تقویت بیانیه روشنی از اراده سیاسی و انجام اقدامات قاطع جهت ایجاد شالوده‌ای برای یک جامعه اطلاعاتی برای همگان بود، دومین فاز این اجلاس نیز در تاریخ 16 تا 18 نوامبر 2005 در کشور تونس برگزار شد. برگزارکنندگان این اجلاس در تلاشند از طریق ساماندهی دسترسی همگانی به شبکه‌های اطلاعاتی و ایجاد قوانین پایه برای یکپارچه‌سازی اهداف جامعه اطلاعاتی و همچنین تکمیل توافقنامه‌های بین‌المللی به این مهم دست یابند.
ایران نیز در آذرماه 82، با امضای «بیانیه اصول جامعه اطلاعاتی» در اجلاس سران جامعه اطلاعاتی ژنو، متعهد شد تا در ایجاد ساختار جامعه اطلاعاتی جهانی تأثیرگذار باشد. از موارد مندرج در این بیانیه می‌توان به تعهد امضا‌کنندگان به همکاری در ساخت جامعه اطلاعاتی مردم محور، فراگیر، توسعه‌گرا و پویا از طریق تأمین امکانات دسترسی برای تمامی آحاد جامعه اعم از شهروندان، ساکنین تمام روستاها، حاشیه‌نشینان مناطق شهری و نقاط دوردست به اینترنت و به‌کارگیری فاوا برای کاهش فقر، گرسنگی، شکاف دیجیتالی، تأمین امکان تحصیل آموزش‌های ابتدایی و غیره اشاره کرد. شرکت در این اجلاس ضمن حمایت از حقوق و جایگاه کشور، امکان جلوگیری از اتخاذ تصمیمات نامناسب و محدود‌کننده را نیز فراهم می‌کند. همچنین امکان آشنایی با رویکردها و الزامات جهانی در ارائه انواع خدمات مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات بویژه خدمات پایه را میسر می‌سازد و فرصت مشارکت و تأثیرگذاری در تصمیم‌گیری‌های جهانی را فراهم خواهد ساخت. از دیگر سو به دلیل حضور مدیران و کارشناسان ذیربط از کشورهای مختلف، فرصت مناسبی برای تبادل دانش و تجربه، معرفی وضعیت کشور و توانمندی‌های صادرات خواهد بود.
همانطور که گفته شد نخستین اجلاس جامعه اطلاعاتی در سال 2003 میلادی برگزار شد که ایران با دعوت رسمی کوفی عنان دبیرکل وقت سازمان ملل متحد به این باشگاه تصمیم‌سازان و ذینفعان جهانی اینترنت دعوت شد که رئیس جمهور وقت ایران به همراه تیمی شامل 10 هیأت همراه، حضور ایران را در نخستین اجلاس رقم زدند که آن زمان مدیریت هیأت همراه بر عهده یونس شکرخواه بود. این تنها حضور ایران نبود چرا که در سال 2005 فاز دوم این اجلاس در کشور تونس برگزار شد و محمد سلیمانی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت نهم، به همراه هیأت بلندپایه‌ای شامل بیش از یکصد تن از نمایندگان بخش‌های مختلف، به تونس رفت. دومین اجلاس سران جهان درباره جامعه اطلاعاتی در تونس در روزهای شانزدهم تا هجدهم نوامبر 2005 برگزار شد و استقبال از غرفه ایران در میان 319 غرفه که متعلق به 66 کشور بود؛ کاملاً چشمگیر بود و محمد سلیمانی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت نهم نیز در نخستین جلسه سومین روز از اجلاس تونس سخنرانی خود را ایراد کرد.
در سومین اجلاس جامعه اطلاعاتی ایران حضور نداشت و حضور بعدی ایران به سال 2015 و چهارمین اجلاس رسید که این اجلاس با حمایت مالی کشور امارات متحده عربی و جمهوری دموکراتیک کنگو و شرکت اینتل در شهر ژنو کشور سوئیس از تاریخ 25 تا 29 ماه مه برگزار شد. در این اجلاس هیأت بلندپایه ایرانی در wsis +10 متشکل از 35 نماینده از بخش‌های دولتی، خصوصی، دانشگاهی و نهادهای مدنی و رسانه‌ای بود: محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، نصرالله جهانگرد رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران، احمدرضا شرافت مشاور وزیر و عضو هیأت مدیره شرکت زیرساخت، هادی شاه‌حسینی دبیر کمیته ملی جامعه اطلاعاتی، علی‌اصغر انصاری معاون سازمان فناوری اطلاعات، کاظم آیت‌اللهی رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور، امیرحسین سعیدی نائینی رئیس اسبق نظام صنفی رایانه‌ای کشور، یونس شکرخواه استاد دانشگاه تهران، نمایندگانی از وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان محیط زیست، بخش خصوصی و رسانه‌ها نیز حضور داشتند.
ارائه سه گزارش جداگانه درباره «طرح ملی توسعه پهنای باند در ایران»، «پروژه پایش شاخص‌های فناوری اطلاعات» و «سکوی یکپارچه مبادلات اقتصادی» از دیگر بخش‌های این کارگاه موضوعی بود که از سوی نمایندگان دستگاه‌های اجرایی جمهوری اسلامی ایران در «فروم ۲۰۱۵ وسیس (WSIS)» ارائه شد.
در ادامه فروم 2015 وسیس، لوح تقدیر اتحادیه بین‌المللی ارتباطات دوربرد، آی‌تی‌یو، به مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل فاوا دانشگاه علم و صنعت ایران اهدا شد. این لوح که به امضای هولین زائو دبیر کل آی تی یو رسیده‌است، به نشانه مشارکت برجسته در راستای تحکیم اجرای نتایج فروم وسیس به ایران اهدا شده‌است. در این لوح مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل فاوا دانشگاه علم و صنعت ایران در خط عمل هفت، بخش ای-ساینس (علوم الکترونیکی) به خاطر طرح ای‌ساینس نت برنده شناخته شده‌است. همچنین تندیس وسیس که به نشانه مشارکت برجسته در راستای تحکیم اجرای نتایج فروم وسیس در زمینه 11 خط عمل به کشورهای دارای برجسته‌ترین مشارکت اهدا میشود، در فروم وسیس ۲۰۱۵ در ژنو به ایران تعلق گرفت. این جایزه که بواسطه مشارکت برجسته ایران در خط عمل هفت وسیس (علم الکترونیکی) به ایران تعلق گرفت، از سوی هولین زائو دبیرکل آی تی یو به دکتر هادی شهریار شاه حسینی اهدا شد.
سخنرانی محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در اجلاس
WSIS 2015، محل اعلام رسمی مواضع ایران در خصوص جامعه اطلاعاتی در جمع وزیران و مقامات ارشد فناوری اطلاعات کشورهای شرکت‌کننده بود. برخی محورهای سخنان محمود واعظی در صحن اصلی اجلاس فروم WSIS 2015 عبارت بود از: تشریح اهمیت جامعه اطلاعاتی مردم‌محور و توسعه‌محور برای کمک به کشورها جهت دستیابی به اهداف توسعه، ابراز نگرانی از شکاف دیجیتالی بین کشورهای در حال توسعه و کشورهای توسعه یافته، قرار گرفتن ICT و خدمات آن در دسترس همگان؛ راهکار کاهش شکاف دیجیتال، اعلام مواضع ایران درباره حاکمیت اینترنت به این صورت که تمامی دولت‌ها باید نقش و مسئولیت برابر در مسائل سیاستگذاری بین‌المللی مرتبط با اینترنت داشته باشند، اشاره به تلاش‌های دولت تدبیر و امید در جهت حمایت از نخبگان و فعالان بخش خصوصی در تکمیل و راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات و… نصرالله جهانگرد معاون وزیر و رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران نیز در بزرگترین گردهمایی جهانی سالانه جامعه «تکنولوژی‌های ارتباطی و اطلاع‌رسان برای توسعه» در ژنو سخنرانی کرد.
بزرگترین رویداد
اجلاس سران جامعه اطلاعاتی بزرگترین رویداد جهانی در باب توسعه فناوری اطلاعات در جهان است که هر سال با همکاری سازمان‌های مهمی همچون اتحادیه جهانی ارتباطات، یونسکو، یو ان دی پی، آنکتاد، فائو، سازمان جهانی مالکیت فکری و بسیاری دیگر از ذینفعان جامعه اطلاعاتی جهانی برگزار میشود و در سال‌های اخیر کشورهای همسایه ما به لحاظ اهمیت WSIS با شدت و قوت بیشتری در آن شرکت می‌کنند تا سهم بیشتری در تصمیم‌گیری‌های بین‌المللی فضای مجازی به خود اختصاص دهند تا هرکدام به نحوی بتوانند رتبه خود را در صنعت فناوری اطلاعات منطقه بهبود ببخشند. با تمامی موارد ذکر شده باید گفت در حالی که اجلاس سران جامعه اطلاعاتی از اهمیت بالایی در توسعه آی‌سی‌تی برخوردار است متأسفانه چندی است که رسانه‌های منتقد دولت با هدف تخریب بعضی از چهره‌های شاخص در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات از این اجلاس جهانی با عنوان باشگاه بازنده‌های مدیریت جهانی اینترنت یاد می‌کنند.
به هرحال ذکر این نکته ضروری است که ایران از ابتدا در این اجلاس فعال بوده چرا که اگر قصد ما رسیدن به بالاترین رتبه صنعت ICT منطقه است باید اجلاس‌های این‌گونه و تعامل با کشورهای دیگر را همچنان در دستور کار داشته باشیم.