برنامه گفتگوی فرهنگی با موضوع«اینیستاگرام و وارونگی فرهنگی» با حضور ابوذر منتظر قائم و سیدمحمدرضا اصنافی کارشناس فضای مجازی و آل داوود پژوهشگر فضای مجازی روی آنتن رادیو گفتگو رفت.

در ابتدای برنامه ابوذر منتظر قائم در خصوص چالش های فرهنگی اینیستاگرام گفت: ما همیشه چند بِرند را با تکنولوژی اشتباه می گیریم. امسال اینیستاگرام اصلا تکنولوژی نیستند بلکه محصول های فناوری هستند؛ وگرنه به اشتراک گذاشتن تصویر و رفتارهای شبکه ای یک سابقه قدیمی در کشورمان دارد.

وی افزود: اولین پایه فرهنگی مخرب، فرهنگ خودنمایی در اینیستاگرام پایه است. وقتی فرد یک اکانت باز می کند، به تدریج شروع خود را با اطرافش مقایسه می کند و در اوج به مرحله ای می رسد که لحظه به لحظه زندگی خود را منتشر می کند.

منتظر قائم عنوان کرد: باید از خود بپرسیم چگونه سرویسی مثل اینیستاگرام که با استقبال رو به رو می شود را یک شرکت دیگر با سرمایه ده ها میلیارد دلار خریداری می کند و این نگران کننده است. این امکانات رایگان هستند اما مسأله این است که برابر این امکانات آزاد، اطلاعات خود را ارائه می کنید. برخی می گویند ما وارد بحث های جاسوسی می شویم و کاربران عادی می گویند اطلاعات ما چه تأثیری در اطلاعات دشمن دارد؟…
این کارشناس فضای مجازی افزود: برای توضیح مثال می زنم. سال 82 روزنامه ای تیتر زد که 80 درصد مردم موافق رابطه با آمریکا هستند و همان زمان قوه قضاییه با ضابطان خود با دو جریان در خصوص مسأله نظرسنجی رو به رو شد؛ یک جریان مربوط به جعلی بودن و نظرسازی، بود.

منتظرقائم ادامه داد: یک جریان هم مربوط به وزارت امور خارجه آمریکا بود که می خواست بداند چهره آمریکا در نظرسنجی ها واقعا از جریان های مخالف چیست؟…بنابراین براساس دو موسسه نظرسنجی گالوپ و زاگبی، وزارت خارجه آمریکا تشنه شنیدن حقیقت بود. نظرسنجی در موسسه پی آر سی در امارات ظریف ترین دیدگاه های مردم جمع آوری شد که به عنوان جاسوسی با آنها برخورد شد.

وی توضیح داد: دانستن گرایش های مردم ارزش دارد و هرچه این حیطه گسترده تر باشد، شناخت ما نسبت به این مجموعه گسترده تر می شود. اهمیت اصلی ابزارهایی مانند اینیستاگرام این است که محیط جمع آوری مهندسی اجتماعی هستند که در پاره ای از موارد جریانسازی اجتماعی ایجاد می کنند.  

در ادامه اصنافی در خصوص شبکه های اجتماعی مانند اینیستاگرام گفت: یکی از کارکردهای اینیستاگرام خودنمایی و مصداق آن عکس سلفی است. اینکه انسان خود را در مرکزیت قرار داده و نمایش دهد، نوعی فردگرایی و اومانیسم است. ما یک انسان جمع زیست را در محیط اجتماعی تنها کردیم و در روز مجبور است چندین ساعت کار کند و ارتباط چندانی با اطراف ندارد.

وی افزود: انسان تنها شده برای رهایی از تنهایی مجبور است زندگی جمعی خود را در این فضای مجازی بازنمایی کند. تلاش برای زندگی آنلاین را تلاش قابل تقدیر بشر برای رهایی از تنهایی می دانم.

این پژوهشگر فضای مجازی با اشاره به اینکه از طرفی فضای مجازی، سبک زندگی را هدف قرار می دهد، افزود: اگر کسی بخواهد سبک زندگی انقلاب را گسترش دهد نباید این فضا را بکوبد بلکه باید در این فضا با حفظ ارزش های خانواده و…. حضور داشته باشد. به عنوان مثال اگر زن مسلمانی از غذای خانوادگی و سفره آرایی خود چیزی منتشر کنند نشان دهنده سبک زندگی است. تسلط بر این فضا نیازمند سواد رسانه ای است.

در ادامه آل داوود گفت: از زمانی که اصطلاح شبکه های اجتماعی را به کار بردند، ما را فریب دادند. غیرممکن است که در شبکه اجتماعی اینیستاگرام باشیم اما آسیب نبینیم.