درآمد ۷۰ هزار میلیارد تومانی بخش ارتباطات در سال ۹۹
چانه‌زنی‌ها و مذاکرات برای حصول توافق‌های همکاری میان اپراتورهای تلفن همراه با ۲۴ متقاضی پروانه اپراتور مجازی تلفن همراه به نیمه راه رسیده اما مهلت‌های تعیین‌شده برای عقد قرارداد آنها هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده است. درحالی‌که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مقرر کرده بود سوم آبان ماه سال جاری هر اپراتور حداقل با یک اپراتور مجازی و تا سوم آذر ماه با دو اپراتور قرارداد ببندند، اما تاکنون تنها دو قرارداد نهایی شده و برای دریافت پروانه به رگولاتوری ارائه شده است. در این میان انتظار می‌رود با حصول نتیجه و صدور هرچه‌سریع‌تر پروانه اپراتورهای مجازی و شروع ارائه خدمات متنوع غیر از خدمات پایه صوت و پیامک، بازار خدمات تلفن همراه و درآمدهای حاصل از آن تغییرات بزرگی را ایجاد کند.
بر همین اساس هم پیش‌بینی میشود درآمد بخش ارتباطات کشور در سال ۹۹ به حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان برسد. این رقم در انتهای سال ۹۴ حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان بوده که ۷۴ درصد آن از صوت و پیامک به دست آمده و کمتر از پنج درصد آن از دیتای موبایل بوده است. صادق عباسی‌شاهکوه، معاون فنی و صدور پروانه‌های سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با بیان این موضوع در دومین کنفرانس اپراتورهای مجازی تلفن همراه که به وسیله گروه علمی-تحلیلی طیف برگزار شد، می‌گوید: «این پیش‌بینی محافظه‌کارانه است و بر مبنای درآمد فعلی اپراتورها این اعداد به دست آمده؛ اما استقبال مردم از دیتای موبایل نشان می‌دهد این بازار به‌مراتب تغییرات بزرگ‌تری خواهد داشت».
به گفته او، یکی از بازیگران عرصه ارتباطات کشور که می‌تواند در دستیابی این اهداف نقش تأثیرگذار و کم‌کننده‌ای داشته باشد، اپراتورهای مجازی تلفن همراه هستند. او بیان می‌کند: «درآمد دیتای موبایل در پایان سال ۹۴ به یک هزار میلیارد تومان رسید و این رقم در پایان سال ۹۹ باید با رشد ۱۸برابری به رقم ۱۸ هزار میلیارد تومان افزایش یابد».
او می‌افزاید: «اپراتورهای تلفن همراه به‌تدریج سهم درآمدی خود را در حوزه‌های پیامک و صوت از دست می‌دهند». او به اپراتورهای تازه‌وارد به بازار تلفن همراه ایران توصیه کرد روی فضای کسب‌وکار ناشی از صوت و پیامک حساب نکنند. او در ادامه به ارائه گزارشی از وضعیت تلفن همراه در کشور پرداخته و ادامه می‌دهد: «درحال‌حاضر ۷۶ میلیون مشترک تلفن همراه در کشور وجود دارد که تنها ۱۹ میلیون نفر آنها مشترک سرویس‌های نسل سوم و چهارم تلفن همراه هستند. این ارقام بیانگر این است که از نظر تعداد مشتری مطلوب در نسل‌های سوم و چهارم تلفن همراه، با کسب درآمد فاصله داریم، درحالی که این بخش می‌تواند درآمد زیادی را برای اپراتورهای مجازی تلفن همراه به دنبال داشته باشد». به گفته او در دو سال گذشته که نسل‌های سوم و چهارم تلفن همراه راه‌اندازی شدند، حدود ۱۵ هزار سایت نسل سوم در کشور و بیش از چهار هزار سایت نسل چهارم نصب و راه‌اندازی شد.
در عین حال رشد دیتای هر سه تلفن همراه کشور در این دو سال چند‌ده برابر شده است که این تجربه در هیچ جای دنیا وجود ندارد. همچنین با توجه به اینکه در دنیا ۸۰ درصد محتوا ویدئو است، آینده روشنی در انتظار دیتای موبایل است چراکه هنوز این بخش از محتوا در ایران رشد نکرده است و با روند روبه‌رشد آن متوسط درآمد اپراتورها به ازای هر مشترک رشد چشمگیری خواهد یافت. در این میان با رشد سریع پهنای باند که به ۵۰۰ گیگابایت در ثانیه رسیده است، ترافیک محتوای داخلی نیز رشد درخورتوجهی یافته است به طوری‌که سهم ترافیک داخلی در گذشته ۱۰ درصد بوده و اکنون نسبت به کل ترافیک تبادل‌شده در کشور، ۴۵ درصد ترافیک داخلی است.
او ادامه می‌دهد: «رویکرد رگولاتوری در چند سال اخیر خیلی متفاوت با قبل از آن شده است، در این میان تنوع‌بخشی به سرویس‌های ارزش‌افزوده با ظرفیت موجود در کشور و ورود بازیگران جدید، حجم بازار را نیز به‌شدت گسترش خواهد داد». او افزود: «همچنین با ارائه خدمات ترابردپذیری شماره‌های تلفن همراه و شروع فعالیت اپراتورهای مجازی، مردم با دست بازتر و تنوع بیشتری می‌توانند نسبت به انتخاب سرویس و اپراتور خود اقدام کنند و از همین رو گرایش به سمت اپراتورهای مجازی افزایش خواهد یافت».
او همچنین از ارائه دسترسی به خدمات بی‌سیم به شرکت‌هایی خبر داد که مجوز اپراتور مجازی تلفن همراه را دریافت کنند. او ابراز امیدواری کرد نخستین سیمکارت اپراتورهای مجازی تلفن همراه تا دو ماه آینده وارد بازار شود و با شروع سرویس‌دهی آن، عمده نگرانی‌ها از حضور این اپراتورها رفع شود.
او معتقد است ریسک فعالیت اپراتورهای مجازی تلفن همراه در ایران بالا بوده و هر سرمایه‌گذاری ریسک متناسب با خودش را دارد اما آنچه مشخص است، این است که ما نمی‌خواهیم در سرویس‌های پایه، رقابت قیمتی شکل بگیرد و ارائه سرویس‌های پایه تخفیفی با توجه به قیمت پایین خدمات در ایران موفق نخواهد بود. او توصیه کرد: تعامل اپراتورهای مجازی و اصلی نباید در مسیر تضاد منافع قرار بگیرد وگرنه هر دو اپراتور به‌ویژه اپراتورهای مجازی متضرر می‌شوند. ضمن اینکه بنا نیست اپراتورهای مجازی با اپراتورها سرشاخ شوند بلکه باید وارد حوزه‌هایی شوند که پوشش داده نشده است.
او می‌گوید: «مجموع تعداد مشترکان پیش‌بینی‌شده اپراتورهای مجازی در طرح‌های تجاری برای هر سال ٣,۵ میلیون است و پیش‌بینی میشود تا آخر دوره پروانه به ۳۵ میلیون مشترک برسد. این در حالی است که بیشترین سهم بازاری که اپراتورهای مجازی تلفن همراه می‌توانند جذب کنند، بیش از ۱۵ درصد از سهم بازار نخواهد بود».