هزینه‌ها و مشکلات نگهداری نوت بوکها در بازار ایران
مریم عسگری – دنیای اقتصاد : اگر بدانید هزینه‌های تعمیر لپ‌تاپ چقدر بالاست، با این دستگاه‌های همراه مهربان‌تر رفتار می‌کنید
این روزها با توجه به رشد قیمت‌ها در بازار لپ‌تاپ کاربران همچنان به مدل‌های قدیمی‌تر خود بیشتر توجه نشان می‌دهند اما به طور کلی هزینه‌های داشتن لپ‌تاپ کم از خرید مدل جدید نیست.
کاربران لپ‌تاپ چه از رده حرفه‌ای و چه… با انبوهی از دردسرهای ریز و درشت مواجهند که بخشی از این دردسرها شامل مشکلات فنی دستگاه (چه سخت‌افزاری و چه نرم‌افزاری) و دسته‌ای دیگر شامل گرفتاری‌هایی است که جنبه فنی و مالی نداشته و در اصل از لحاظ روانی کاربران لپ‌تاپ را آزار می‌دهند.
دردسرهای گارانتی
گارانتی داشتن در ایران یک دردسر است و گارانتی نداشتن هم یک دردسر دیگر. اغلب گارانتی‌های لپ‌تاپ برای یک مغازه است و فروشندگان با گمراه کردن مشتریان و گفتن اینکه دستگاه دارای گارانتی است عملا او را مجاب به خرید لپ‌تاپ می‌کنند بی‌خبر از اینکه اساسا یک فروشگاه بدون داشتن تجهیزات تعمیری کار چندانی برای تعمیر لپ‌تاپ نمی‌تواند انجام دهد و در اغلب مواقع نیز با نسبت دادن مشکل به نوع کاربری صاحب لپ‌تاپ او را وادار به پرداخت وجهی بابت تعمیر آن می‌کنند.
جدا از این برخلاف دیگر کشورها ارائه یک لپ‌تاپ جایگزین تا زمان تعمیر لپ‌تاپ اصلی در ایران مرسوم نیست و این زمان برای کسانی که به دستگاه خود نیاز دارند یک دردسر است. حتی لپ‌تاپ‌هایی که مدت گارانتی آنها به پایان نرسیده است و به عبارتی شامل گارانتی هستند حداقل 24 تا 48 ساعت برای رفع یک عیب ساده سخت‌افزاری زمان نیاز دارند. البته اگر قطعه مورد نیاز برای تعمیر در بازار موجود باشد و نیازی به سفارش قطعه نداشته باشیم.در غیر این صورت مدت تعمیر لپ‌تاپ را در حدود 20 روز تا یک ماه در نظر بگیرید.
به گفته مقامی، یکی از تعمیرکاران لپ‌تاپ، یکی دیگر از مشکلاتی که اکثر کاربران لپ‌تاپ‌های گارانتی دار با آن مواجهند، عدم اطلاع از قطعات شامل گارانتی و همچنین ایراداتی است که در صورت بروز در لپ‌تاپ مشمول گارانتی می‌شوند. چراکه معمولا شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پس از فروش از قانون خاصی برای ارائه این خدمت پیروی نمی‌کنند یا از عهده تعهدات خود بر نمی‌آیند. گاهی هم پیش می‌آید که شرکت گارانتی کننده تخصص و دانش کافی را برای تعمیر دستگاه ندارد و باعث خرابی بیشتر دستگاه و صرف وقت و هزینه بیشتر برای تعمیر لپ‌تاپ میشود که این موضوع باعث بروز نگرانی‌های بیشتر برای صاحب لپ‌تاپ میشود.
عدم پشتیبانی و ارائه خدمات پس از فروش برای قطعات جدیدی که برای تعمیر لپ‌تاپ به کار گرفته شده‌اند مشکل دیگری است که اکثر کاربران لپ‌تاپ با آن مواجهند. چراکه پیش آمده است که قطعه جدیدی روی لپ‌تاپ ایراد دار نصب شده است، اما پس از مدتی استفاده همان قطعه جایگزین دوباره دچار ایراد شده است و شرکت ارائه‌دهنده خدمات پس از فروش هم مسوولیتی در این زمینه تقبل نمی‌کند. در این صورت اعتماد به شرکت گارانتی کننده کاهش می‌یابد.
اما مروتی، مسوول یکی از مراکز تعمیر لپ‌تاپ در پاساژ پایتخت در این باره می‌گوید: در کشور ما نمی‌توان به خدمات پس از فروش لپ‌تاپ‌ها اعتماد کرد، چه برسد به قطعات تعمیری و قطعات جایگزین. وی افزود: اصلا قطعه‌ای که به عنوان جایگزین روی دستگاه قرار می‌گیرد مشمول گارانتی نمی‌شود؛ چون ممکن است قطعه از دستگاه دیگری باز شده باشد و نو نباشد یا اینکه قطعه محصول کارخانه تولیدکننده اصلی نباشد و کیفیت چندانی نداشته باشد. به همین دلیل است که معمولا قطعات جایگزین گارانتی ندارند.
دردسرهای نرم‌افزارهای قفل شکسته
بسیاری تصور می‌کنند اینکه بازار ایران مملو از نرم‌افزارهای قفل شکسته است در واقع موهبتی است که دیگر کشورها از آن بی‌بهره‌اند اما اگر هزینه‌هایی که همین نرم‌افزارهای قفل شکسته به کاربران ایرانی وارد می‌کنند دقیق محاسبه شوند بسیار بیشتر از هزینه خرید نرم‌افزارهای اصل است.
اگرچه فعالان بازار می‌گویند ایرادات نرم‌افزاری بیش از عیب و ایرادهای سخت افزاری باعث بروز دردسر برای کاربران لپ‌تاپ میشود، اما اکثرا رفع این ایرادها هزینه‌های کمتری دارد تا مشکلات سخت‌افزاری و در مقابل گاه زمان بیشتری برای رفع عیوب نرم‌افزاری باید صرف شود.
به گفته موسی وند، مدیر فنی شرکت «نقش البرز» یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که ما به عنوان مرکز ارائه خدمات پس از فروش محصولات اپل با آن مواجهیم این است که کاربران لپ‌تاپ‌های اپل روی این لپ‌تاپ‌ها سیستم‌عامل ویندوز نصب می‌کنند که این موضوع باعث بروز مشکلات بی‌شماری میشود.
به گفته وی، نصب سیستم‌عامل ویندوز روی لپ‌تاپ‌های اپل باعث آسیب جدی به سخت‌افزار لپ‌تاپ میشود که یکی از شایع‌ترین آنها، آسیب مادربورد و از کار افتادن فن لپ‌تاپ است. وی افزود: حتی گاه ممکن است که به دلیل عدم توانایی دستگاه در کنترل دور فن، مادربورد به کلی بسوزد.
وی گفت: رفع این ایرادها بستگی به میزان صدمه وارده به دستگاه دارد و اگر دستگاه قابل تعمیر باشد هزینه تعمیر در حدود 50 تا 400 هزار تومان است. ولی اگر نیاز به تعویض مادربورد و… باشد باید بیش از یک میلیون تومان هزینه کرد.
حسینی، مدیر بخش آی تی شرکت امتداد هم با بیان این مطلب که بخش بزرگی از مشکلاتی که ما با آن مواجه هستیم مشکلات نرم‌افزاری است گفت، نصب ویندوز قفل شکسته یا نصب نادرست ویندوز باعث آسیب دیدن درایورهای دستگاه میشود که با توجه به افزایش استفاده از ویندوزهای قفل شکسته ما شاهد بروز چنین مشکلاتی هستیم.
عیوب سخت‌افزاری
بر اساس اعلام مروتی، یکی از تعمیرکاران لپ‌تاپ، باتری و آداپتور از قطعاتی هستند که عمر مفید کمتری نسبت به سایر قطعات لپ‌تاپ دارند و بیشترین مشکل خرابی لپ‌تاپ‌ها مربوط به این بخش است.وی هزینه تعویض آداپتور را در حدود 15 تا 25 هزار تومان و هزینه خرید باتری را بین 70 تا 300 هزار تومان عنوان کرد. البته این رقم بستگی شدیدی به برند دستگاه دارد.
ریختن آب روی دستگاه یکی از شایع‌ترین اتفاقاتی است که باعث بروز ایراد به دستگاه به ویژه برد اصلی و صفحه نمایش میشود. البته عمر مفید صفحه نمایش ارتباط زیادی با نحوه کاربری دارد. اما به طور کلی هزینه تعمیر یا تعویض صفحه نمایش بین 150 تا یک میلیون و 300 هزار تومان متغیر است. به گفته موسی وند، مدیر فنی شرکت نقش البرز، بالاترین هزینه تعمیر یا تعویض صفحه نمایش مربوط به مک بوک ایرهای اپل است.چرا که صفحه نمایش و در دستگاه با هم یکی هستند و در صورت ایراد کل قسمت بالایی دستگاه باید تعویض شود.آسیب پردازنده و مادربورد از ایرادات دیگری است که سلامت لپ‌تاپ‌ها را تهدید می‌کند که در صورت آسیب‌دیدگی این قطعه باید حدود 100 تا 250 هزار تومان هزینه شود که البته این رقم بستگی زیادی به ایراد قطعه و نوع و برند لپ‌تاپ دارد. گاه برای تعویض مادربورد باید مبلغی حدود یک میلیون تومان هزینه شود.
برای تعویض هارد سوخته هم که یکی از مشکلات شایع لپ‌تاپ‌ها است باید مبلغی حدود 200 تا 500 و حتی گاه بیشتر هزینه کنید. این رقم بستگی شدیدی به نوع هارد و اینکه HDD یا SSD باشد دارد.برای تعمیر لولاهای لپ‌تاپ، به ویژه لپ‌تاپ‌هایی که صفحه نمایش‌های آنها کاملا روی بدنه می‌خوابند هم باید مبلغی حدود 130 تا 200 هزار تومان هزینه کرد.