توسعه بانکداری همراه در ایران مشارکت بیش از پیش اپراتورها با شبکه بانکی کشور را می طلبد؛ اتفاقی که طی هفته ها و ماه های اخیر برخلاف رویه گذشته شکلی از تمایل به همکاری های تازه تری را نشان می دهد.
به گزارش عصر ارتباط، زمانی بود که همراه اول، اجازه استفاده از درگاه USSDاش را به هیچ بانکی نمی‌داد و می‌خواست این درگاه به‌صورت اختصاصی برای جیرینگ باشد. وقتی تلاش‌های خستگی‌ناپذیر این شرکت با بانک مرکزی برای گرفتن مجوز به نتایج روشنی نرسید، این اپراتور هم مثل ایرانسل همکاری‌اش را با بانک‌ها آغاز کرد.

این همکاری چند ماه پیش، ابتدا با ارائه سرویس <هم‌بانک> با بانک سینا شروع شد و طی هفته‌های گذشته نیز با انعقاد قراردادی با شرکت تجارت الکترونیک پارسیان ادامه یافت تا دایره بیشتری از مشتریان امکان استفاده از خدمات بانکداری را روی گوشی‌هایشان داشته باشند.

با استفاده از درگاه USSD ، مشتریان بدون آنکه نیازی به نصب نرم‌افزار خاصی روی گوشی‌‌شان داشته باشند، از طریق ارسال کدهای دستوری، امکان دریافت برخی از سرویس‌های بانکی را دارند؛ سرویسی که رایگان‌ است و درست به خاطر همین ویژگی دور از انتظار نیست که با مشارکت دو اپراتور فعال کشور،‌ کاربران زیادی را به خود مشغول کند.

اما در کنار این سرویس، بانک‌ها از سال‌های دور روی ارائه نرم‌افزارهای همراه‌بانک مانور داده‌ و استفاده از این سرویس را در غیاب حضور اپراتورها به مشتریانشان پیشنهاد داده‌اند؛ سرویسی که از طریق دو بستر یعنی ارسال پیامک و همین‌طور GPRS برای کاربرانش قابل استفاده است و در مقایسه با گزینه پیشین هزینه‌‌هایی هم دربردارد.

هزینه سد توسعه بانکداری همراه

جدا از کیفیت فنی نرم‌افزارهای موبایل بنکینگ که هر کدام به‌تنهایی جای بحث دارد،‌ بستری که این خدمات مبتنی بر آنها ارائه می‌شوند نیز ماجرایی دارد. بانکداری همراه در دو محور اصلی پیامک و GPRS عرضه می‌شود و از آنجایی‌که تراکنش‌های انجام‌شده از طریق اینترنت گوشی، هم از جهت سرعت و هم از نظر هزینه مخابراتی به‌صرفه‌تر از تراکنش‌های ارسال‌شده از طریق پیامک است، اقبال عمومی و نظر کارشناسان به استفاده از GPRS بیشتر است؛ به‌خصوص این‌که هزینه ارسال هر تراکنش روی بستر GPRS برابر با هزینه تبادل یک کیلوبایت اطلاعات است که به‌طور میانگین نزدیک به یک تومان می‌شود. با این حال نمی‌توان به این بستر نیز امید بست، زیرا توسعه‌نیافتگی شبکه GPRS یکی از موانع اصلی در راه بهره‌برداری گسترده از آن محسوب می‌شود. سرعت پایین و پوشش‌دهی ناقص در مناطق مختلف کشور را نیز نمی‌توان از قلم انداخت.

نداشتن نگاه اقتصادی به خدمات همراه‌بانک را که موجب بی‌توجهی به توسعه زیرساخت‌های آن در سطح کشور  می‌شود، می‌توان یکی دیگر از دلایل بی‌اقبالی و کم‌اقبالی کاربران برشمرد.

فرصت‌ها و تهدیدها

با وجودی‌که اکثر تبلیغات نرم‌افزارهای بانکی در رسانه‌های تصویری کشور برای نمایش خود از گوشی‌های آیفون استفاده می‌کنند، تا کنون تنها بانک سامان برنامه همراه‌بانک مبتنی بر سیستم عامل ios را عرضه کرده است و دیگر بانک‌ها در بهترین شرایط، نسخه اندروید را به‌تازگی به مجموعه خدمات خود افزوده‌اند. در این میان جاوا به‌دلیل قدمت،‌ سادگی و فراوانی گوشی‌هایی که آن را پشتیبانی می‌کنند، ‌مورد علاقه بانک‌ها قرار گرفته و تمامی بانک‌ها حداقل سرویس‌های مبتنی بر جاوا را ارائه کرده‌اند.

به کاربران توصیه می‌شود برای دریافت برنامه همراه‌بانک به آدرس سایت بانکی که در آن حساب دارند وارد شده و نرم‌افزار همراه‌بانک متناسب با سیستم‌عامل تلفن همراه خود را از سایت بانک دانلود و روی گوشی نصب کنند.

برنامه‌های همراه‌بانک معمولا تمامی خدماتی که یک دستگاه ATM را به کاربران خود عرضه می‌کند ارائه می‌کنند، اما تفاوت در این میان تنها پیرامون سرعت اینترنت و امنیت بسترها مطرح می‌شود. دستگاه‌های ATM اطمینان بیشتری از امنیت، سرعت و صحت را به کاربران نمایش می‌دهند؛ مزایایی که در حوزه نرم‌افزارهای بانکداری همراه نیازمند فرهنگ‌سازی و آموزش است تا میان مردم جا بیفتاد، هرچند تا کنون نیز رشد قابل قبولی نسبت به میزان تلاش‌ها داشته است.

امکان نمایش موجودی حساب، گردش حساب، مسدود‌کردن چک و کارت،‌ ارائه مشاوره هوشمند درباره سود سپرده‌ها و کارمزد تسهیلات، اطلاع در مورد واریز و برداشت از حساب‌ها، اطلاع در مورد وصول برگشتی چک‌های واگذاری در این سامانه‌های همراه قابل رؤیت‌اند. همین‌طور پرداخت هزینه قبض‌های مختلف شهری، مشاهده سه گردش نهایی حساب و قابلیت‌های دیگری از این رهگذر برای کاربران مهیا می‌شود.

با وجود این، در نظر‌گرفتن محدودیت سقف سه میلیون برای مبادلات وجه نقد از طریق سامانه همراه‌بانک که تقریبا در تمامی بانک‌ها به‌طور پیش‌فرض لحاظ شده، یکی از نواقصی است که احتمالا با رونق‌گرفتن این سامانه و اقبال عمومی به آن برداشته خواهد شد، اما در حال حاضر یکی از محدودیت‌های جدی این سامانه محسوب می‌شود.

وجه تمایز بانک‌های مختلف در عرضه سامانه بانکداری همراه به سرویس‌هایی است که ارائه می‌دهند. برای مثال، از جمله مزیت‌های برنامه همراه‌بانک اقتصاد نوین، امکان افزودن شماره‌حساب‌های دیگر‌بانک‌ها به لیست شماره‌‌حساب‌های این برنامه است.

در این‌صورت، کاربر می‌تواند تبادلات مالی خود در دیگر‌حساب‌های بانکی‌اش را با بهره‌گیری از برنامه همراه‌بانک این بانک انجام دهد.

باید و نباید‌های بانکداری همراه

با وجود مزیت‌هایی که برای بانکداری همراه ذکر می‌شود، نکته‌‌ای که تمامی بانک‌ها بر آن تاکید دارند، لزوم دریافت نرم‌افزارهای بانکی از سایت بانک مورد‌ نظر است و نسبت به دریافت برنامه از طریق بلوتوث،‌ سایت‌های دیگر و سایر روش‌ها هشدار داده‌اند. همچنین توصیه می‌‌شود مشتری پیام‌های دریافتی از سیستم بانکداری همراه را پس از خواندن حذف کند تا در مواقع سرقت گوشی، مورد سوءاستفاده قرار نگیرند.

در مواقع مفقود‌شدن یا سرقت تلفن همراه یا سیم‌کارت نیز کاربر باید بلافاصله رمز دوم کارت را با استفاده از دستگاه خودپرداز و رمز حساب را با استفاده از سیستم تلفنبانک تغییر دهد و همین‌طور به‌صورت دوره‌ای نسبت به تغییر رمزهای خود اقدام کند.