تجهيز ناوگان تاكسيراني تهران به كارتخوان و GPS
78 هزار تاكسي موجود در ناوگان تاكسيراني شهر تهران درحالي به دستگاه هاي كارتخوان و GPS مجهز مي شوند كه هزينه نصب اين تجهيزات به تاكسيران ها تحميل خواهد شد.
به گزارش عصر ارتباط، پس از مترو و اتوبوس، اين‌بار نوبت به تاكسي‌هاست كه به دستگاه كارتخوان مجهز شوند و به اين ترتيب، كارت‌هايي كه روزگاري به‌عنوان كارت‌هاي اعتباري مترو مي‌شناختيم، موارد مصرف بيشتري پيدا می‌كنند و جايگزين مناسبي براي پرداخت‌هاي خرد خواهند بود تا علاوه بر جلوگيري از اتلاف وقت و انرژي، به درگيري ميان راننده‌هاي تاكسي و مسافران براي باقي‌مانده كرايه پايان دهند و همين‌طور موجب صرفه‌جويي در هزينه‌هاي ضرب سكه و پول خرد شوند.
با اين حال نحوه اجراي اين طرح در كلان‌شهرهاي كشور و چرايي الزام نصب هر دو دستگاه كارتخوان و GPS روي تاكسي‌ها در‌حالي‌كه قرار است اغلب اين سرويس‌ها به‌صورت آفلاين به مسافران ارائه شود و تحميل هزينه نصب اين تجهيزات به راننده‌هاي تاكسي از جمله مواردي است كه در فرآيند اجراي اين پروژه در هاله‌اي از ابهام قرار دارد.
تجهيز 100 تاكسي براي اجراي پايلوت
رضا قاضي، معاون برنامه‌ريزي و توسعه شهري سازمان نظارت بر تاكسيراني شهر تهران نيز با تاكيد بر اينكه به موجب اين طرح قرار است علاوه بر دستگاه كارتخوان، دستگاه GPS نيز روي تاكسي‌ها نصب شود، افزود: «فاز مطالعاتي اين طرح به‌پايان رسيده است و اكنون نيز براي اجراي پايلوت آن در حال گزينش يك پايانه تاكسيراني هستيم تا علاوه بر اينكه در حوالي ايستگاه مترو باشد، به يك پايانه اتوبوس‌راني نيز نزديك باشد. همين‌طور 100 تاكسي را نيز به اين دو سيستم مجهز كرديم تا در دوران اجراي پايلوت طرح به مردم سرويس بدهند.»
قاضي با اشاره به اينكه سيستم كارت‌خوان‌ها به صورت آفلاين خواهند بود، گفت: «در خطوطي مانند فرودگاه و راه‌آهن كه رقم كرايه‌ها بالاست، به‌صورت آنلاين اين سيستم راه‌اندازي مي‌شود.»
اين در شرايطي است كه در صورت آفلاين‌بودن سيستم و عدم لحاظ ميزان مسافت طي‌شده ـ همانند آنچه در اتوبوس‌هاي BRT وجود دارد ـ ديگر نيازي به نصب دستگاه GPS نخواهد بود و با نصب يك دستگاه كارتخوان تمام هزينه يك مسير از مسافر دريافت مي‌شود، بدون توجه به اينكه مسافر چه ميزان از اين مسافت را با تاكسي طي كرده باشد.
او در ادامه با اشاره به اينكه در شهر تهران نزديك به 6 ميليون سفر در شبانه‌روز انجام مي‌شود، افزود: «اين تعداد سفر لزوم راه‌اندازي اين پروژه را نشان مي‌دهد؛ منتها بايد ديد چالش‌هاي اجراي اين طرح چيست و به همين منظور پس از اجراي پايلوت طرح حتما آن را آسيب‌شناسي مي‌كنيم تا در آينده طرح با كمترين هزينه اجرا شود، ضمن اينكه با مواردي كه احتياج به فرهنگ‌سازي دارد نيز آشنا شويم.»
تجربه‌‌هاي موازي
تمامي كلان‌شهرهاي كشور اجراي طرح‌هاي مشابهي براي راه‌اندازي سیستم الکترونیکی پرداخت را دنبال مي‌كنند و شهرهايي مانند اصفهان حداقل در انجام طرح‌هاي مطالعاتي نسبت به تهران پيشرو هستند؛ با اين وجود هيچ‌يك از اين تجربه‌ها باعث نشده به اين طرح در تهران به‌صورت مجزا نگاه نشود، به همين علت نيز هر استاني به صورت جداگانه مباحث مطالعاتي را دنبال كرده است.
همايون يزدان‌پناه، مديرعامل سازمان فناوري اطلاعات و ارتباطات شهرداري اصفهان با بيان اينكه پيمانكار طرح تجهيز تاكسي‌هاي شهر به دستگاه كارتخوان ابتداي سال جاري انتخاب شد، افزود: «پس از انجام مطالعات و بررسي‌هاي اوليه كه مدت طولاني نزديك به يك يا دو سال به طول انجاميد، پيمانكار اجرايي آن انتخاب شد و طبق قول‌هايي كه داده شده بايد تا پايان سال به نتايج مشخصي برسد.»
او در ادامه در خصوص امكان استفاده از كارت‌هاي مذكور در ديگر استان‌هاي كشور گفت: «اين مسئله مطرح شده است، اما از آن‌جايي‌كه 80 تا 90 درصد سفرها درون استاني است، اين امكان در اولويت قرار ندارد.»
يزدان‌پناه همين‌طور بانك‌شهر را حامي اجراي پروژه تجهيز ناوگان تاكسيراني به دستگاه‌هاي كارتخوان در شهر اصفهان عنوان كرد.
مشهد نيز كلان‌شهر ديگري است كه اجراي اين طرح را در برنامه دارد و حتي در پيش‌نویس (من‌کارت) یا همان سامانه پرداخت الکترونیکي تجهيز ناوگان تاكسيراني به دستگاه كارتخوان درنظر گرفته شده، اما هنوز خبري مبني بر راه‌اندازي و اجراي اين طرح اعلام نشده است. طرح سيستم الكترونيكي پرداخت در ناوگان تاكسيراني شهر تهران در حالي در صف اجراي پايلوت قرار دارد كه تير ماه امسال مدیرعامل سازمان تاکسیرانی تهران از نصب سیستم کارت‌خوان در برخی تاکسی‌های تلفنی خبر داده و اعلام كرده بود تا پایان سال نیمی از تاکسی‌ها به سیستم کارت‌خوان مجهز می‌شوند.
مناقصه‌اي كه برگزار نشد
قاضي همين‌طور از برگزاري جلساتي با شركت‌هاي فعال در اين حوزه براي واگذاري اين طرح خبر داد و افزود: «با شركت‌هاي اين حوزه جلساتي داشتيم تا ميزان توانمندي شركت‌ها براي اجرا و واگذاري اين طرح به آنها را مورد سنجش قرار دهيم.»
اين در شرايطي است كه افشين كلاهي، رئيس هيئت‌رئيسه سنديكاي شناسايي و مكان‌يابي راديويي با اعلام اينكه پروژه مذكور بدون برگزاري هيچ مناقصه يا فراخواني واگذار شد، گفت: «يكي از شركت‌هاي وابسته به شهرداري و نيروي انتظامي اجراي اين پروژه را به دست گرفته است، در‌حالي‌كه سنديكاي شناسايي و مكان‌يابي راديويي كه متشكل از شركت‌هاي متخصص در حوزه GPS است و چند سال روي چنين طرح‌هايي مطالعه و كار مي‌كند كنار گذاشته شده است. ضمن اينكه اعضاي سنديكا چند بار پيشنهاد اجراي پروژه‌هاي مشابه را به شهرداري مطرح كرده است.»
يزدان‌پناه اما عنوان كرد: «شركت ايتك پيمانكار اجراي طرح سيستم الكترونيكي پرداخت در تاكسي‌هاي شهر اصفهان طي يك مناقصه انتخاب شد.»
19 ميليون دلار هزينه‌اي بر دوش تاكسيران‌ها
نوسانات نرخ ارز موجب شده تا برآورد مشخصي از هزينه نصب و راه‌اندازي دستگاه‌هاي كارتخوان و GPS وجود نداشته باشد و احتمالا همين مسئله نيز يكي از چالش‌هاي به سرانجام‌رسيدن اين پروژه خواهد بود. با اين حال، كلاهي در زمينه هزينه تمام‌شده براي نصب يك دستگاه GPS گفت: «اين دستگاه بر اساس امكانات متنوعي كه توليد مي‌كند قيمت‌هاي متفاوتي دارد، اما به‌طور ميانگين نزديك به 250 تا 300 دلار است.»
اين در شرايطي است كه هزينه تهيه و نصب GPS در كنار هزينه دستگاه كارتخوان به عهده تاكسيران است و با احتساب 78 هزار تاكسي در شهر تهران بالغ بر 19 ميليون و 500 هزار دلار مي‌شود؛ هزينه‌اي كه در شرايط نوسان دلار نمي‌توان رقم ريالي آن را تخمين زد.
