بازار دیجیتال در شوک یک تصمیم
مریم عسگری – دنیای اقتصاد : بازار کامپیوتر طی دو ماه اخیر و به ویژه چند روز گذشته که تصمیم‌های جدیدی در رابطه با ثبت سفارش و واردات کالاهایش اتخاذ شد، شاهد تغییر و تحولاتی بوده است که شاید برای گروه بزرگی از خریداران و حتی فعالان این صنف غیرقابل پیش‌بینی بوده است.
از ادامه کندی روند واردات کالا و همچنین رشد شدید قیمت‌ها و کاهش بسیار چشمگیر عرضه به بازار در هفته گذشته که بگذریم،اخباری در رابطه با تعطیلی برخی از فروشگاه‌ها و همچنین محدودیت فعالیت و تعدیل نیروی برخی از شرکت‌های فعال در حوزه کامپیوتر به گوش می‌رسد. تغییر در شیوه و ابزارهای معاملاتی کسبه و فعالان بازار از اتفاقات دیگری است که این اواخر به شکل پررنگ‌تری در بازار کامپیوتر و تجهیزات دیجیتال شاهد آن هستیم. مجموع این اتفاقات باعث سردرگمی خریداران و حتی فعالان بازار شده است و آنها را برای اتخاذ تصمیم درست در رابطه با خرید یا فروش کالا سردرگم کرده است.
به همین دلیل ما در این گزارش سعی کرده ایم شمه‌ای از وضعیت بازار را توصیف کنیم.پس اگر شما هم می‌خواهید از حال و هوای بازار کامپیوتر مطلع شوید و در جریان آخرین اخبار بازار قرار گیرید این گزارش را بخوانید:
ممنوعیت ورود کالاهای کامپیوتری قطعی نیست
این روزها بازار کالاهای مصرفی، به ویژه کالاهایی که در لیست سیاه جدید سازمان توسعه تجارت قرار دارند و ثبت سفارش آنها ممنوع اعلام شده است، بیش از گذشته آشفته و فضای آن پراسترس شده است. می‌توان گفت از زمان انتشار این خبر تاکنون موجی از استرس فضای بازار را گرفته است و کسبه و خریداران مدام از خود می‌پرسند، در صورت ممنوعیت واردات لپ تاپ، تبلت و سایر کالاهای کامپیوتری که در کشور تولید داخلی در حد گسترده‌ای ندارند، تکلیف مصرف‌کنندگان چه میشود؟
اگر چه کیومرث فتح‌الله کرمانشاهی، معاون کل سازمان توسعه تجارت به «دنیای اقتصاد» اعلام کرده است که فهرست کالاهای ممنوعه وارداتی در حال پالایش است و این فهرست به زودی (طی دو تا سه روز آینده) نهایی میشود، اما انتشار این خبر باعث شده است فضای بازار به کلی تغییر کند و کسبه از عرضه کالا به بازار اجتناب کنند.
معاون کل سازمان توسعه تجارت در این رابطه به «دنیای اقتصاد» اعلام کرده است: ما متوجه پیامدهای این تصمیم هستیم و می‌دانیم که باید یک تصمیم قطعی بگیریم. به همین دلیل اعلام می‌کنم که قطعا در این لیست بازنگری میشود و پس از اینکه فهرست پالایش شده منتشر شد می‌توان در این‌باره اظهارنظر کرد. کارشناسان و فعالان بازار می‌گویند، بی‌شک اتخاذ این تصمیم موجبات رشد قاچاق و عرضه کالاهای مرجوعی، از رده خارج و…. را با قیمت بالا به بازار فراهم می‌آورد و تمام تلاش‌هایی که تاکنون برای نظم بخشیدن به بازار انجام شده است با اتخاذ این تصمیم (ممنوعیت ورود کالاهای کامپیوتری) بی‌نتیجه خواهد ماند.
به گفته آنها، این بازنگری در اتخاذ تصمیم که چند روز است گرفته شده است، نشان می‌دهد که دولت در نظر دارد مسیرهای واردات کالاهایی را که از نظرش لوکس به شمار می‌روند را روز به روز ناهموار تر کند و به همین دلیل در ابتدا خبر ممنوعیت واردات و ثبت سفارش را منتشر کرده است تا پس از آن با اعمال تغییراتی در این دستورالعمل، اعتراض واردکنندگان را کمتر کند.
شبنم روی کالاهای سطح بازاری و تولیدی متمرکز میشود
کارشناسان و فعالان صنف کامپیوتر که معتقدند این تصمیم (ممنوعیت ثبت سفارش کالاهای کامپیوتری) سرسری و با سهل انگاری اتخاذ شده است می‌گویند،اجرای این دستورالعمل برخی از پروژه‌های پرنقد را نظیر «پروژه شبنم» زیر سوال برده و این سوال را پیش می‌آورد که اگر قرار باشد کالاهایی نظیر لپ تاپ، کامپیوتر و ملحقات آن و… از مبادی رسمی وارد کشور نشوند، پس اجرای طرح پرهزینه «شبنم» با چه هدفی و درمورد چه کالاهایی است؟
در این باره غلامرضا نوریزاده، مدیر پروژه شبنم به «دنیای اقتصاد» گفت: در حال حاضر تمرکز ما روی کالاهایی است که در سطح بازار موجودند. به گفته وی، انتشار خبر ممنوعیت ثبت سفارش کالاهای کامپیوتری به معنی این نیست که کار مسوولان اجرایی پروژه شبنم به پایان رسیده است و باید بگویم که مسوولیت ما بیشتر خواهد شد، چرا که ما باید برای شناسایی کالاهای قاچاق که از دروازه‌های غیررسمی وارد می‌شوند تلاش بیشتری کنیم.
وی همچنین افزود: طرح شبنم تنها برای کالاهای وارداتی راه‌اندازی نشده است که حالا با ممنوعیت ثبت سفارش برخی از کالاها به فراموشی سپرده شود.بلکه بخش عمده فعالیت این پروژه روی کالاهای تولید داخل است که نمونه‌های مشابه خارجی دارد.کالاهایی نظیر تلویزیون‌های LED، LCD و….
از تعطیلی واحدهای فروشگاهی
تا تعدیل نیروهای شرکتی
با نابه‌سامان‌تر شدن وضعیت بازار و پر دست‌انداز شدن مسیر ورود کالا به کشور، از حدود یک ماه قبل زمزمه‌های تعطیلی برخی از واحدهای فروشگاهی در بازار کامپیوتر و همچنین کاهش ساعت کار برخی از شرکت‌های عرضه کننده کالاهای کامپیوتری و تجهیزات کامپیوتری و مخصوصا قطعات کامپیوتری به گوش می‌رسید، اما این اواخر اخبار جدیدتری مبنی بر تعدیل و اخراج تعدادی از نیروهای برخی از شرکت‌های کامپیوتری به گوش می‌رسد.
براساس اطلاعات به دست آمده، تعدادی از شرکت‌های مطرح که نخواستند نامی از آنها برده شود، طی هفته گذشته دست به تعدیل نیرو در سطح گسترده زدند و حدود 50 نفر از کارمندان خود را اخراج کردند، البته یکی از شرکت‌ها که دستی هم در تولید دارد بر سر قرارداد خود با کارمندان تعدیلی تا پاپان مدت ذکر شده مانده است و آنها را با پرداخت حقوق و مزایا از کار بیکار کرده است!
این شرکت‌ها اعلام کرده‌اند، در صورت تحقق تصمیم گرفته شده مبنی بر ممنوعیت ثبت سفارش کالاهای کامپیوتری یا حتی اعمال محدودیت‌های بیشتر برای شرکت‌های فعال در این حوزه در آینده نزدیک شاهد تعطیلی تعداد زیادی از شرکت‌های فعال در حوزه آی تی و دیجیتال خواهیم بود.
تغییر در شیوه‌های معاملاتی بازار
تا همین چند ماه قبل خرید و فروش‌های بین کسبه، امانی و … در بازار عرف بود و هر جا فروشنده‌ای کالایی برای عرضه کم می‌آورد از یک فروشنده همکار کالا را تامین و سود آن را به وی پرداخت می‌کرد. ولی در یک ماه اخیر کمتر شاهد بروز چنین اتفاقی در بازار هستیم.
علاوه بر این، ابزارهای معاملاتی در بازار تغییر کرده است و چک‌های مدت دار که بین فروشنده و واردکننده کالا رد و بدل می‌شد دیگر در بازار اعتباری ندارند.
به گفته محمود صالح زاده، یکی از کسبه بازار در حال حاضر اکثرا به خرید و فروش و معاملات نقدی گرایش پیدا کرده‌اند و هیچ کس به چک‌های مدت‌دار و حتی چک‌های هفته‌ای اعتمادی ندارد.
یکی دیگر از کسبه بازار هم با اشاره به پاس نشدن چک‌های ارائه شده در بازار می‌گوید: تا پیش از این حداکثر فرصت نقد شدن چک‌ها، 24 ساعت بعد از تاریخ روی چک بود، اما در ماه‌های گذشته و تغییر در مراودات بازاریان مدت باز پرداخت چک‌ها طولانی شده است.
به گفته وی، در حال حاضر هیچ ضمانتی برای پاس شدن چک‌ها در بازار نیست و بازاریان از گرفتن چک‌های مدت دار امتناع می‌کنند.