فروپاشی ستون مدیریت اپل یک سال پس از مرگ جابز
ندا لهردی – دنیای اقتصاد : از ۳ مرد اسطوره‌ای که بعد از استیو جابز سکان هدایت اپل را برعهده داشتند حالا یک نفر کنار رفته است آیا اپل با بحران مدیریت روبه رو میشود؟
بیش از یک سال است که دیگر استیو جابز به خاطره‌ای ماندگار در ذهن طرفداران محصولات و شرکت اپل و حتی بسیاری از مردم جهان تبدیل شده است. در این مدت و در‌واقع از چند ماه قبل از مرگ مدیر اسطوره‌ای شرکت اپل، «تیم کوک» که یکی از افراد مورد اعتماد جابز در شرکت بود با دستور مستقیم جابز به عنوان مدیر عامل کار مدیریت این شرکت را به عهده گرفت. حالا حدود شانزده ماه از حضور مدیرعامل جدید در اپل می‌گذرد؛ ماه‌هایی که برای ارزشمندترین شرکت جهان آبستن اتفاقات و تغییرات مهمی بوده‌اند.
در حقیقت در مدت غیبت غم‌انگیز جابز، جا به جایی سه نفر از کلیدی‌ترین کارمندان اپل باعث ایجاد تغییرات بزرگی در این شرکت شده است؛ تیم کوک که بعد از استیو‌جابز به عنوان مدیر عامل این شرکت مسوولیت‌های او را به عهده گرفت، «اسکات فورستال» مدیر بخش سیستم عامل iOS یکی از مدیران ارشد اپل که بعد از ضعف‌های چشمگیر در سیستم نقشه اپل اخراج شد و بالاخره «جاناتان ایو» یکی از مدیران خلاق اپل و مسوول طراحی صنعتی و سخت افزاری محصولات این شرکت که وظایف استیو جابز در طراحی نرم‌افزاری و رابطه‌ای کاربری را هم به عهده گرفت. در اینجا به بررسی این تغییرات مدیریتی تاثیر گذار در اپل می‌پردازیم.
مردی که جانشین جابز شد
در این مدتی که تیم کوک به عنوان مدیرعامل اپل را مدیریت کرده اتفاقات مختلفی رخ داده است؛ از معرفی نسل جدید گوشی‌های آی‌فون و تبلت‌های آی‌پد گرفته تا اخراج بعضی از مدیران ارشد این شرکت.
او در بررسی‌ها و رتبه‌بندی‌های متفاوتی از سوی مجلات و رسانه‌های معتبر عنوان «قدرتمندترین مدیر عامل دنیای تکنولوژی» را به خود اختصاص داد، در حالی که با چالش‌های بزرگی در بزرگ‌ترین شرکت تکنولوژی جهان رو به رو بود. یکی از این چالش‌های بزرگ بروز مشکلاتی در سیستم نقشه iOS 6 بود. در این سیستم، نقشه‌های گوگل کنار گذاشته شد تا از نقشه‌های خود اپل استفاده شود. این نقشه‌ها اطلاعات و آدرس‌های اشتباه به کاربران می‌دادند و حتی بعضی از بخش‌های مهم و جالب برای کاربران را حذف می‌کردند. این یکی از شکست‌های معدود اپل در برابر کاربرانش بود و باعث شد کوک به شکلی که در اپل معمول نبود از کاربران عذرخواهی کند. ماجرای نقشه اما به اینجا ختم نشد و در نهایت یک قربانی بزرگ به نام «اسکات فورستال» داشت. بعد از انتشار اخبار مختلف بالاخره مشخص شد که دلیل نهایی اخراج فورستال یکی از مدیران ارشد اپل و مسوول بخش iOS این شرکت به خاطر سر باز زدن او از امضای نامه عذرخواهی به خاطر ضعف نقشه‌های اپل بوده است. این باعث شد که کوک از او بخواهد اپل را ترک کند.
چالش بزرگ بعدی کارخانه فاکسکان در چین بود. کوک با آغاز مدیریتش در اپل سعی کرد هزینه تولید محصولات را تا حد ممکن کاهش دهد و به این ترتیب اعلام کرد که قیمت تولید قطعات گران قیمت باید پایین بیاید. این باعث اعتراض‌های گسترده توسط کارگران فاکسکان به شرایط نا مناسب کاری شد. کوک در ماه مارس گذشته از کارخانه‌های فاکسکان در چین بازدید کرد و با امضای پیش نویس طرح «بنیاد کار منصفانه» سعی کرد حسن نیت خودش را ثابت کند. آی‌فون 5 دومین گوشی آی‌فونی بود که تیم کوک معرفی کرد. هر چند این گوشی نتوانست چندان توجه کارشناسان و کاربران را به خودش جلب کند، اما با معرفی آن کوک ثابت کرد به اصل رازداری که جابز به آن علاقه داشت، پایبند مانده است. با اینکه جابز همیشه با نسخه کوچک‌تر تبلت آی‌پد مخالف بود، اما گویا کوک تفکر متفاوتی از او داشت. بالاخره اپل آی‌پد مینی را در ماه اکتبر معرفی کرد تا با محصولات کوچک شرکت‌های رقیب مانند Samsung Google و Amazon رقابت کند. برخلاف تصور جابز آی‌پد مینی حضور موفقی در بازار داشته است و توانست فروشی بیش از دو میلیون دستگاه را برای خودش ثبت کند.
به طور کلی، اما رابطه تیم کوک و جابز نزدیک و راحت بود. استیو جابز در کتاب بیوگرافی‌اش گفته است: «کوک شخص مورد اعتماد من است و به خوبی می‌داند که باید چه کاری انجام بدهد. او دیدگاهی شبیه به من دارد. یکی از مهم‌ترین تصمیماتی که کوک در این مدت گرفت، محول کردن مسوولیت‌های نرم‌افزاری جابز به «چاناتان ایو» مدیر خلاق اپل در بخش سخت‌افزاری بود. او به خاطر ایده‌های خلاقانه‌اش برای ساخت محصولات محبوبی مانند مک بوک، آی‌پاد، آی‌پد و آی‌فون در میان کاربران و البته مدیران شرکت اعتبار خوبی به دست آورده است. در نهایت یکی دیگر از اولویت‌های مهمی که این روزها کوک به آن می‌پردازد، سرکشی به پروژه ساخت محل جدید مقر شرکت اپل در کاپرتینو با نام «کمپ 2 اپل» است. این آخرین پروژه بزرگی بود که جابز در اواخر عمرش روی آن تمرکز کرده بود و حالا قرار است تا سال 2016 کامل شود.
شبیه‌ترین مدیر اپل به جابز
اسکات فورستال یکی از خلاق‌ترین مدیران اپل بود که بعد از پانزده سال در ماه اکتبر گذشته از این شرکت اخراج شد. او برخلاف بسیاری از هم سن و سال‌های خودش راه بسیار سختی را طی کرد تا آخرین دیدگاه استیو جابز برای اپل و محصولاتش را درک کند و بالاخره متوجه شد که استعداد تنها عامل رسیدن به موفقیت نیست. او به خوبی متوجه شد که گاهی لازم است بدانی که چطور بازی یک شرکت را به خوبی انجام بدهی. او بیشتر عمر حرفه‌ای خودش را با استیو جابز گذراند و در سال‌های اخیر از او به عنوان مدیرعامل بالقوه برای آینده اپل یاد می‌شد. فورستال در سال 1991 از دانشگاه استنفورد فارغ‌التحصیل شد و زمانی که برای اولین بار به نیروهای جابز پیوست بسیار جوان بود. او با جابز در شرکت NeXT کار می‌کرد؛ جایی که جابز بعد از بیرون آمدن از اپل در آنجا مشغول بود. بالاخره اپل شرکت NeXT را خرید و جابز را بازگرداند تا به این ترتیب فورستال همراه با مدیر محبوبش به اپل برود. جابز در سال 1997 فورستال را به عنوان مسوول طراحی رابط کاربری مکینتاش جدید انتخاب کرد. استعداد او در اینجا شکوفا شد تا در سال 2003 به عنوان معاون یکی از مدیران شرکت انتخاب شود. او در سال 2005 و در یک فضای رقابتی با همکاران دیگر توانست سیستم عامل موبایل هوشمند آینده این شرکت را طراحی کند و مدیر بخش iOS شد.
همکاران او در اپل هرگز مشکلی با نوآوری‌هایش نداشتند، او پلت‌فرم محبوب و مهم iOS و بخش قدرتمند موبایل این شرکت را مدیریت می‌کرد، اما گزارش‌های مختلفی از کارمندان اپل وجود دارد که نشان می‌دهد اغلب مدیران این شرکت رابطه چندان خوبی با او نداشتند و او رفتار نسبتا تند و خاصی داشته است. او به خاطر رفتارهای خاصش به عنوان شبیه‌ترین مدیر اپل به استیو جابز شناخته می‌شد. با این حال همه چیز خوب پیش می‌رفت تا زمانی که دو مشکل مهم در بخشی از فیچرهای آی‌فون که او مسوول آنها بود، مشخص شد؛ نقشه‌ها و دستیار دیجیتالی سیری. به این ترتیب مردی که زمانی تصور می‌شد جانشین جابز به عنوان مدیر عامل این شرکت باشد، راه الگوی محبوبش را به شکلی دیگر و با اخلاق‌های خاصش که برای همه قابل پذیرش نبود دنبال کرد. فورستال قربانی بزرگ ضعف نقشه‌های اپل شد و با امتناع از امضای نامه عذرخواهی که باعث شد تیم کوک آن را شخصا به عهده بگیرد، از او خواسته شد تا اپل را ترک کند.
یک مدیر ایده‌پرداز و انعطاف‌پذیر
جاناتان ایو یکی از کلیدی‌ترین مدیران اپل شناخته میشود. او سال‌ها مسوولیت طراحی صنعتی و سخت‌افزاری محصولات اپل را به عهده داشته است و به خاطر طراحی محصولاتی مانند مک‌بوک پرو، آی‌مک، مک بوک ایر، آی‌پاد، آی‌پاد‌تاچ، آی‌فون و آی‌پد شناخته میشود. او در سال 1992 و به عنوان مدیر بخش طراحی صنعتی وارد اپل شد و در ماه اکتبر امسال به خاطر ایده‌های خلاقانه‌اش از طرف تیم کوک مامور شد تا وظایف استیو جابز را برای طراحی نرم‌افزار محصولات اپل را هم به عهده بگیرد. به این ترتیب او که فورستال سال‌ها فکر می‌کرد رقیب‌اش است، حالا مسوولیت‌های فورستال در بخش نرم‌افزاری iOS را هم به عهده گرفته است. فورستال در بسیاری از جلسات مدیران شرکت که ایو در آنها حضور داشت، شرکت نمی‌کرد. حالا جاناتان ایو 45 ساله یکی از مهم‌ترین مدیران اپل و البته سرمایه‌های این شرکت به حساب می‌آید. بسیاری از کارشناسان بازار معتقدند که بخش قابل توجهی از فروش خوب محصولات اپل و سودی که این شرکت از این محل به دست می‌آورد، مدیون طراحی‌های مینی‌مالیستی جاناتان ایو است. او همیشه یک ایده جنجالی و منحصر به فرد داشته است که توانسته اپل را در ذهن مردم دنیا ماندگار کند. آی‌فون 5 و آی‌پد مینی جدیدترین طراحی‌های او برای اپل هستند.