وحید‌ صفایی – روزنامه خراسان : شرکت مبین‌نت به عنوان اپراتور فناوری وایمکس اعلام کرد قصد دارد خدمات خود را در 7 شهر تعطیل کند. علت تعطیلی خدمات، پایین بودن تعداد کاربران خدمات وایمکس در این شهرها و بالا بودن هزینه نگهداری دکل‌های مخابراتی وایمکس اعلام شده است. هنوز نام این شهرها اعلام نشده است.

این خبر اگر چه پوشش گسترده‌ای نیافت اما حاکی از رخ دادن فاجعه‌باری در حوزه فناوری اطلاعات کشور است. وایمکس یکی از جدیدترین فناوری‌های ارتباطی در جهان محسوب می‌شود. البته در برخی از کشورها نیز اتفاق مشابهی برای وایمکس رخ داده است اما در این کشورها، وایمکس در رقابت با 3G و LTE زمین خورد در حالی که این چنین رقابتی در ایران مطرح نیست. 3G جایگاه چندان مناسبی در پوشش نواحی مختلف کشور ندارد و هزینه‌های آن نیز بسیار بالاتر از آن است که به عنوان یک روش برای اتصال دائمی به اینترنت شناخته شود. LTE نیز که هنوز به کشور راه پیدا نکرده است. پس چرا وایمکس در کشور با شکست روبه‌‌رو شده است؟ وایمکس یک روش اتصال بیسیم است و در عموم کشورهای جهان به عنوان یک روش اتصال همراه به کار گرفته می‌شود؛ در حالی که در ایران بیشتر به عنوان یک سیستم اتصال خانگی به شمار می‌رود. بیشتر کاربران وایمکس ایرانی از مودم‌های Out Door که روی پشت بام قرار می‌گیرند، استفاده می‌کنند. چرا که قدرت امواج وایمکس در ایران در بسیاری از نواحی تحت پوشش به اندازه‌ای نیست که بتوان از مودم‌های جیبی یا USB بهره کافی گرفت. دلیل اصلی این ضعف نیز، قیمت بالای تجهیزات این خدمات است. برای افزایش کیفیت خدمات باید سرمایه‌گذاری بیشتری انجام داد در حالی که سرمایه‌گذاران ایرانی، امیدی به بازگشت سرمایه‌های انباشته در این فناوری را ندارند اما چرا؟ شکل تعیین تعرفه اینترنت در ایران مشکل بزرگی سر راه ورود فناوری‌های جدید است. تعرفه‌ها طوری تعیین شده‌اند که هیچ کس از اپراتورها ضرر نکند. اپراتورهای اصلی اینترنت ایران که ADSL را به عنوان فناوری اصلی ارائه اینترنت برگزیده‌اند، به جای افزایش مشتریان خود، سعی دارند با استفاده از همین مشتریان فعلی و افزایش تعرفه‌ها، درآمدزا باشند. کیفیت پایین خدمات ADSL، محدودیت‌های فراوان قانونی برای ارائه پهنای باند به کاربران خانگی و قیمت‌های بالای خدمات بهتر، مانع از افزایش تعداد کاربران اینترنت می‌شود و برای این که کار به ضرر دادن اپراتورهای اینترنت نرسد، تعرفه‌ها بالا می‌ماند و این چرخه ادامه می‌یابد.

هر فناوری جدید ارائه خدمات اینترنت نیز در بدو ورود با ADSL مقایسه می‌شود. سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی در عمل به هیچ یک از ارائه دهندگان اینترنت شامل اپراتورهای تلفن همراه و وایمکس اجازه نداده است که خدماتی ارزان‌تر از ADSL ارائه کنند و امکان رقابت را از سرمایه‌گذاران بزرگ مخابراتی کشور گرفته است تا کوچک‌ترها زنده بمانند. بدیهی است بسیاری از مردمی که توان پرداخت هزینه‌های ADSL را ندارند به فناوری‌های گران‌تر نیز اقبالی نشان نخواهند داد. توجه به این نکته ضروری است که کیفیت خدمات اینترنت در ایران، صرف نظر از این که از چه فناوری استفاده می‌کند، برای یک کاربر معمولی تفاوتی ندارد. مهم نیست که از ADSL ،EDGE ،3G یا وایمکس استفاده می‌کنید، چون کاربر مجاز به استفاده از پهنای باند 128 کیلوبیتی است. در عمل پهنای باند 128 کیلوبیتی برای انجام امور کاملا روزمره مانند باز کردن نامه‌ها، جست‌وجوی تصاویر یا مرور چند صفحه وب، بسیار نامطلوب، ملال آور و آزاردهنده است و در بیشتر اوقات، بهتر است عطایش را به لقایش بخشید. اگر نیاز خیلی ضروری بود، کاربران ترجیح می‌دهند از ADSL استفاده کنند که ارزان‌ترین قیمت را دارد و دست آخر شاهد هستیم که وایمکس اندک اندک با ورشکستگی رو‌به‌رو ‌می‌شود. رویکرد مسئولان مخابرات در تعیین تعرفه‌ها به بازنگری جدی نیازمند است. در حال حاضر الگوهای موفق فراوانی از سبک توسعه مخابراتی در جهان وجود دارد و تنها باید از این الگوها یاد گرفت تا بیش از این شاهد گام‌های رو به عقب نباشیم.