سونیتا سراب پور – دنیای اقتصاد : بعد از یکماه حدس و گمان در خصوص اینکه چه فردی قرار است سکاندار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باشد، هفته گذشته محمود واعظی با کسب 218 رای موافق از مجموع 284 رای ارائه شده، برای این پست انتخاب شد. 

حالا او 4 سال باید در نقش یک سوپر قهرمان ظاهر شود تا بتواند بخشی از کم و کاستی‌ها و به قول برخی نمایندگان مجلس بی‌مهری‌هایی را که دولت گذشته نسبت به این وزارتخانه روا داشته، جبران کند. 

مخالفان واعظی در روز رای‌گیری در مجلس شورای اسلامی، وی را با توجه به تجاربش در بخش سیاست خارجی مناسب برای مدیریت وزارت ICT و حل چالش‌های این وزارتخانه نمی‌دانستند. اما موافقان وی بر این باورند با توجه به نیاز حضور ایران در جوامع بین‌المللی و افزایش مراودات آی‌تی ایران با خارج، همین تجارب می‌تواند بسیار سودمند باشد. واعظی نیز خود در واکنش به انتقاداتی که نسبت به انتخاب او برای این وزارتخانه شده در جلسه معارفه خود گفت: درست است که 27 سال از وزارت ارتباطات دور بوده، اما پیوسته در جریان تحولات و اخبار این بخش قرار گرفته است. 

محمود واعظی در این مراسم اعلام کرد که پس از اخذ آرای اعتماد نمایندگان مجلس شورای اسلامی در صد روز نخست به دنبال ایجاد تحول در زمینه‌های پست، آی‌سی‌تی، فضا و تحقیقات در این بخش برخواهد آمد. همچنین با کمک نمایندگان مجلس و معاونان متخصص خود تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد تا تمام کم و کاستی‌هایی را که طی چند سال گذشته حوزه ICT با آن روبه‌رو بوده است جبران کند. 

 

 اینترنت، چالش اصلی

بهبود کیفیت و سرعت اینترنت، توسعه بخش زیرساختی، اصلاح سیستم فیلترینگ، ساماندهی ماموریت‌های انجام نشده، روشن کردن تکلیف پروژه‌های رنگارنگ و شکست‌خورده، برطرف کردن تداخل کاری با نهادهایی همچون وزارت صنعت و معدن، صدا و سیما، مدیریت تفاوت دیدگاه ها با شورای رقابت و شورای‌عالی مجازی، نظم‌بخشی به نهادها و شوراهای موازی، بهبود جایگاه ایران در صحنه‌های بین‌المللی، ارائه آمار و ارقام قابل اعتماد و… بخشی از چالش‌ها و مشکلاتی است که وزیر جدید ارتباطات باید به آن سروسامان دهد. وقتی پای صحبت کارشناسان و فعالان حوزه فناوری اطلاعات می‌نشینی اکثر آنها بزرگ‌ترین دغدغه وزیر جدید ارتباطات را حل معضل همیشگی کیفیت و سرعت اینترنت می‌دانند. حتی تا قبل از مشخص شدن وزیر این وزارتخانه اکثر فعالان حوزه اینترنت کشور با ارائه نامه به رییس‌جمهوری دولت یازدهم از وی خواستار انتخاب فردی برای وزارت ICT بودند که بتواند مشکل شبکه اینترنت کشور را حل کند. برات قنبری یکی از مدیران مرکز تحقیقات مخابرات سابق در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد در خصوص چالش اینترنت در کشور می‌گوید: «شاید چالش اصلی وزیر جدید برداشتن محدودیت دسترسی به اینترنت با توجه به تجربه جهانی برای کاربران ایرانی باشد. کشور برای پیشرفت در بخش‌های مختلف نیاز به اینترنت باکیفیت و پرسرعت دارد.» وی در مورد اینکه، اکثر افراد دلایل امنیتی را برای ایجاد محدودیت لازم می‌دانند نیز می‌گوید: «در حال حاضر بحث‌های امنیتی گذشته و با توجه به رشدی که در این بخش در جهان رخ داده است چاره‌ای جز برداشتن محدودیت در این بخش نداریم همچنین وضعیت تامین و توزیع پهنای باند اینترنت در کشور نیز باید سروسامان پیدا کند و ما از وزیر آینده ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌خواهیم به این انحصار در بخش‌های مختلف مخابراتی و فناوری اطلاعات خاتمه دهد.  رضا تقی‌پور، وزیر پیشین ارتباطات در گفت و گو با دنیای اقتصاد، درخصوص بزرگ‌ترین چالش وزیر جدید ارتباطات می‌گوید: «بزرگترین چالشی که شاید وزیر جدید باید آن را حل کند مربوط به توسعه کسب‌وکارها و خدمات مختلف در حوزه ICT باشد هدفی که ما نیز در برنامه خود داشتیم اما به دلیل عدم همکاری برخی مسوولان نتوانستیم به آن جامه عمل بپوشانیم.»

 به گفته وی، آی‌تی پتانسیل بالایی می‌تواند در بخش کسب‌وکار و ایجاد شغل‌های جدید ایجاد کند که امید می‌رود وزیر جدید برنامه‌های ویژه‌ای برای رشد این بخش در نظر بگیرد.

 

در همین زمینه احمد معتمدی، وزیر پست، تلگراف و تلفن در دولت محمد خاتمی در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد جدی‌ترین بحرانی را که دولت آینده در بخش فاوا با آن روبه‌رو خواهد بود، به مشکلات اجرایی در بخش توسعه ارتباط می‌دهد و می‌گوید: «اگر دولت آینده طرح و سیاستی برای رشد توسعه زیرساخت‌های ارتباطی کشور نداشته باشد قطعا تا دو سال آینده وضعیت و رکود این حوزه از آنچه در حال حاضر با آن روبه‌رو هستیم بدتر خواهد بود.» به گفته وی توسعه زیرساخت‌های ارتباطی کشور نیازمند سرمایه‌گذاری چندانی نیست و تنها یک به‌روزرسانی تجهیزات و بازسازی و تعویض شبکه فیبرنوری می‌تواند نقش بسزایی در رشد توسعه زیرساختی کشور داشته باشد. 

نصرالله جهانگرد، دبیر سابق شورای عالی اطلاع‌رسانی، نیز در گفت وگو با دنیای اقتصاد مهم‌ترین چالش وزیر را بازگرداندن اعتماد به مردم و خدمت به کاربران عنوان می‌کند و بر این باور است که وزیر جدید در اولین قدم باید دست به تقویت انسجام ساختاری و مدیریتی این وزارتخانه بزند و با برنامه و طرح‌های ویژه‌ای سرعت دسترسی به خدمات آی‌تی و کیفیت آنها را بهبود ببخشد. 

 

در فکر تحولات بنیادی

طی چندسال گذشته و مخصوصا چهار سال گذشته و با تغییر مدیریتی گاه و بی‌گاه وزارت ICT، ارتباطات و مخصوصا فناوری اطلاعات بدترین دوران خود را تجربه کرده است. همین شرایط هم شاید باعث شده مخالفان و منتقدان با دیدگاه‌های مختلف در این حوزه حالا در یک خط قرار بگیرند و یکصدا از وزیر جدید خواهان تحول و جبران عقب‌افتادگی سال‌های گذشته صنعت ICT در کشور باشند. 

وضعیت این وزارتخانه که می‌تواند سهم بسزایی در افزایش تولید ناخالص ملی و ایجاد اشتغال در کشورداشته باشد آنقدر اسفناک است که محمود واعظی، وزیر جدید نیز اولین قدم عملی خود را ایجاد ثبات در این وزارتخانه اعلام کرده است.

 واعظی در اولین واکنش به وضعیت این وزارت خانه گفته: مدیریت این وزارتخانه طی چهارسال گذشته سه بار تغییر کرده است، از این رو شرایط قابل قبولی بر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات حاکم نیست. بنابراین تمام تلاش خود را برای برگرداندن آرامش و ثبات به این حوزه به کار خواهم بست. 

واعظی که مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه ایالتی ساکرامنتو در رشته مهندسی برق دریافت کرده و برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در رشته مخابرات به دانشگاه ایالتی سن خوزه رفت تنها تجربه کاری‌اش در بخش ICT کشور به سال 58 تا 65 بازمی‌گردد. وی در این سال‌ها در بخش‌های مختلف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مشغول به کار بوده است اما بعد از این مدت بیشتر تجارب و فعالیت‌های وی در حوزه سیاست خارجی سپری شده است.  اما حالا که بعد از این مدت طولانی وی به وزارت ICT بازگشته است در فیلمی که در روز معارفه وی به عنوان وزیر جدید، پخش شد اعلام کرد که این دوری به معنی بی‌خبر بودن از فضای ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور نبوده و طی این سال‌ها او اطلاعاتش را در این بخش به روز کرده است.  واعظی با اعلام اینکه بزرگ‌ترین دغدغه کاربران و فعالان این حوزه برطرف کردن مشکلات در بخش اینترنت است، اعلام کرده است فناوری اطلاعات بستر توسعه کشور است و براین اساس پرداختن به این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است. به گفته وی فناوری اطلاعات به طور حتم در ابعاد مختلف اقتصادی علمی و تجاری موثر است و در این راستا بحث توسعه پهنای باند اینترنت و نیز افزایش سرعت اینترنت در دستور کار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار خواهد گرفت.

بعد از حل مشکل اینترنت، واعظی رفع اختلاف بین وزارت ارتباطات و شورای‌عالی فضای مجازی بر سر انتقال مرکز تحقیقات مخابرات به این وزارتخانه را در راس فعالیت‌های خود قرار داده است، چرا که غلامرضا کاتب، عضو کمیسیون صنایع و معادن، در مراسم معارفه واعظی به‌صورت صریح اعلام کرد که یکی از دلایل موافقت وی با واعظی در مجلس و تشویق دیگر نمایندگان به موافقت با وزیر پیشنهادی، وعده وی برای بازگرداندن مرکز تحقیقات مخابرات از شورای‌عالی فضای مجازی به وزارت ICT بوده است. دیگر دغدغه وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت یازدهم توسعه شبکه تلفن همراه در کشور است. واعظی با اشاره به عدم توسعه تلفن همراه به معنای واقعی در کشور یکی از معضلات خصوصی‌سازی را دورماندن از توسعه جدی عنوان و اظهار کرده است که بخش موبایل در کشور به صورت جدی باید توسعه یابد، به نحوی که اپراتورهای تلفن همراه باید سرویس‌دهی با این تکنولوژی را در کل کشور گسترش دهند.

قضاوت در خصوص اینکه واعظی گزینه مناسب برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات هست یا خیر را باید به گذر زمان مشخص کند. اما اکثر مسوولان و کارشناسان جدید و قدیم این وزارتخانه که در مراسم معارفه واعظی حضور داشتند بر این باور هستند که با حضور وی در این پست فصل تازه‌ای برای صنعت ICT کشور آغاز شده است. این گروه امیدوارند وی بتواند با انجام وعده‌هایی که داده است این وزارتخانه را به جایگاه اصلی خود بازگرداند. 

 

 

 نصرالله جهانگرد: مهم‌ترین چالش وزیر بازگردانندن اعتماد به مردم و خدمت به کاربران است.

 

 

برات قنبری: چالش اصلی وزیر جدید برداشتن محدودیت دسترسی به اینترنت و توجه به تجربه جهانی برای کاربران ایرانی باشد.

 

 

احمد معتمدی: اگر دولت زیرساخت‌ها را رشد ندهد، قطعا تا دو سال آینده رکود این بخش را فراخواهد گرفت.

 

رضا تقی‌پور: بزرگ‌ترین چالشی که وزیر جدید باید آن را حل کند مربوط به توسعه کسب‌وکارهای ICT است.