مهم ترین فیلتر شده‌های ایران در سال 92
رویکرد دولت روحانی پیرامون فضای مجازی، در ابتدای فعالیت اش کاربران را امیدوار کرده بود و این امیدواری تا بدانجا رسیده بود که صحبت‌هایی مبنی بر رفع فیلتر فیس‌بوک و دسترسی کاربران به شبکه‌های اجتماعی بدون استفاده از فیلترشکن شنیده می‌شد. اما در دولت یازدهم شرایط جور دیگری رقم خورد چنانکه در نیمه دوم سال 92 علاوه بر شبکه‌های اجتماعی برای نخستین بار فیلترشدن اپلیکیشن‌های موبایلی هم مورد توجه مسوولان امر واقع شد.
WECHAT
وی‌چت یک شبکه اجتماعی موبایل‌بنیان است که توسط شرکت tencent چین طراحی و ساخته شده و بیش از 400 میلیون کاربر دارد. اواخر آذرماه، کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه رایانه‌ای دستور فیلتر کردن شبکه موبایلی وی‌چت را صادر کرد و بر همین اساس مسوولیت این کار بر عهده شرکت ارتباطات زیرساخت به عنوان نهاد دولتی مرتبط قرار داده شد.
وی‌چت در شرایطی فیلتر شد که وزیر ارتباطات و مدیر عامل شرکت ارتباطات زیرساخت به انتقاد تلویحی از این تصمیم پرداختند و نظر منفی خود نسبت به این فیلترینگ را ابراز کردند. اگرچه این اپلیکیشن هنوز هم فیلتر است و از رفع شدن فیلتر آن خبری نیست.
LINE
لاین نام اپلیکیشن پیام رسانی است که در سال ۲۰۱۱ توسط یک شرکت ژاپنی عرضه شد. در حال حاضر این اپلیکیشن ۲۰۰ میلیون کاربر دارد که از این لحاظ می تواند با اپلیکیشن های WhatsApp و Viber رقابت کند.
بیشتر کاربران این اپلیکیشن آسیایی هستند اما در کشورهای آمریکای مرکزی و اسپانیا نیز با استقبال بسیار خوبی مواجه بوده است. این اپلیکیشن قابلیت پیام‌رسانی صوتی نیز دارد.
اما اواخر بهمن ماه سال 92 کاربران در استفاده از این اپلیکیشن با مشکل مواجه شدند و طی اخبار منتشره مشخص شد، فیلتر شدن «لاین» شنبه ۲۶ بهمن ماه در جلسه شورای کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه بدون رای منفی به تصویب رسیده است.
گرچه کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه خبر فیلتر شدن لاین را تکذیب کرد و در حال حاضر هم در استفاده کاربران از لاین محدودیتی وجود ندارد.
INSTAGRAM
اینستاگرام اپلیکیشنی است روی گوشی‌های اسمارت، ابتدا روی آیفون و آی‌پد پیاده شد و از چندی پیش، قابل دانلودروی گوشی‌های اندروییدی نیز شد.
شبیه‌ترین سایت به اینستاگرام از لحاظ نحوه عملیات توییتر است، با این تفاوت که در توییتر شما متن و لینک به اشتراک می‌گذارید اما در اینستاگرام شما عکسی را با توضیح ویا بدون توضیح به اشتراک می‌گذارید.
در حال حاضر شمار کاربران این اپلیکیشن از مرز ۱۵۰ میلیون نفر عبور کرده است.
این اپلیکیشن هشتم دی ماه چند ساعت فیلتر و مجددا رفع فیلتر شد، البته مسوولان مربوطه از دسترس خارج شدن این سرویس را مربوط به نقص فنی دانستند.
PSIPHONE
فیلتر شکن کانادایی سایفون هم در تاریخ 26 بهمن ماه مسدود شده و کماکان نیز از دسترس خارج است. با از کار افتادن این فیلتر شکن امکان دور زدن اپلیکیشن‌های موبایلی مسدود شده هم برای کاربران از بین رفت.
اگرچه مطابق روال سایت‌های دیگری نیز هستند که بر اساس قوانین کشور فیلتر شده‌اند اما مهم‌ترین سایت‌های فیلتر شده از جمله مواردی بودند که در سال 92 رخ داد.
در هرصورت عمل فیلترینگ در دولت یازدهم در حالی اتفاق می‌افتد که وزیر ارشاد و وزیر ارتباطات بارها نظر مخالف خود را در رابطه با این عملکرد اعلام کرده‌اند و از سوی دیگر تمامی صاحبنظران و کارشناسان حوزه هم این نگاه سلبی را نفی کرده اند.
نظرهای موافق و مخالف
علی اکبر جلالی کارشناس فناوری اطلاعات ضمن نفی کردن نگاه سلبی دولت به این حوزه معتقد است: در کشور ما موضوع فیلترینگ خیلی پیچیده است. به طور مثال در کشور ما فیس بوک فیلتر است و این در حالی است که اغلب جوانان و نوجوانان ما با استفاده از فیلترشکن به این سایت و بسیاری از سایت‌های دیگر که در حال حاضر در کشور ما به صورت قانونی فیلتر شده است دسترسی دارند.
وی ادامه داد: این عمل نوعی لوث شدن قوانین و مقررات است و ارزش قانون را در کشور پایین آورده است که متاسفانه اقدام موثری نیز از سوی مسوولان مبنی بر اینکه بخواهند این مشکل را حل کنند دیده نمی‌شود. مشابه همین وضعیت در مورد دیش‌های ماهواره هم در کشور بارها و بارها مشاهده شده است. وی افزود: چنانکه می‌بینیم قریب به اتفاق مردم در کشور و حتی در روستاهای دورافتاده و در چادر عشایر هم از ماهواره استفاده می‌کنند و بعضا نسبت به جمع‌آوری دیش‌های اهالی یک کوچه و یا یک خیابان اقدام میشود، اقدامات این چنینی علاوه بر اینکه برای کاربران هزینه‌های اضافی به همراه دارد، به نوعی بی ارزش کردن قانون نیز است.تمامی این مخالفت‌ها در حالی صورت گرفت که دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه اینترنتی در رابطه با صحبت‌های وزیر ارشاد در رابطه با نفی فیلتر شدن سایت‌ها و نرم‌افزارها، گفت: وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی به جای اینکه به دنبال تقویت سرویس‌های داخلی مان باشند و بودجه لازم را برای مرکز رسانه های دیجیتال فراهم کنند، به دنبال این هستند که امکان دسترسی مردم به وی‌چت و فیس‌بوک و غیره فراهم شود که این موضوع در کوتاه مدت و دراز مدت ضررهای جبران ناپذیری را برای ملت ما در بر دارد.
منبع: داناخبر