میترا جلیلی – ایران : روز به روز بر دامنه نفوذ پرینت سه بعدی در صنایع مختلف جهان افزوده می‌شود و حالا دیگر می‌توان ردپای این فناوری را از وسایل خانه و دنیای مد گرفته تا بخش‌های مختلف پزشکی، ساخت اعضای بدن همچون قلب و گوش و… یافت. شاید در نگاه همه ما صنعت نفت و گاز آخرین رشته‌ای باشد که بتواند میزبانی دنیای پرینت سه بعدی را به عهده بگیرد ولی کنفرانس offshore Technology Conference (OTC) که جمعه گذشته- 8 ماه مه- ‌در هوستون برگزار شد می‌تواند این نگاه را تا حد زیادی عوض کند.

 

  استخراج نفت با پرینت سه بعدی

موضوع به کار گرفتن فناوری پرینت سه بعدی در صنعت نفت و گاز در نشست D5 در کنفرانس فناوریOTC هوستون مورد بحث و بررسی قرار گرفت و یکی از سخنرانان اصلی آن، آبراهام رایچنتال مدیرعامل شرکت

Dsystems 3 که در زمینه پرینت سه بعدی با شرکت جنرال الکتریک همکاری دارد از حضور این فناوری برای استخراج از چاه‌های نفت و گاز در خشکی و دریا خبر داد.

وی در این باره گفت: حالا دیگر شرایط به گونه‌ای رقم خورده است که صنعت تریلیون دلاری نفت و گاز نیز در چشم‌انداز ورود به بازار پرینت سه بعدی قرار دارد هرچند این صنعت راه درازی تا استفاده معمولی و دائم از پرینت سه بعدی دارد ولی می‌توان گفت اکنون انقلابی کوچک در این زمینه در صنعت نفت و گاز آغاز شده است که می‌توان این راه را هموارتر کرد و در آینده‌ای نزدیک شاهد کاهش هزینه تهیه تجهیزات مورد نیاز در این حوزه باشیم.

رایچنتال ادامه داد: جنرال الکتریک(GE) به عنوان شرکتی با خدمات متنوع در زمینه زیرساخت‌های مختلف که دامنه تولیداتش از موتورهای هواپیما و ژنراتورهای برق گرفته تا تولید تجهیزات مورد نیاز در صنعت نفت و گاز و وسایل خانه و… می‌رسد و در بیش از 100 کشور به مشتریانش خدمات ارائه می‌دهد، به عنوان شرکتی پیشرو در این زمینه ورود کرده است و می‌خواهد گوی سبقت را از سایر شرکت‌های فعال در تهیه تجهیزات استخراج نفت و گاز ببرد.

به گفته وی، شرکت جنرال الکتریک به تازگی برنامه‌هایی در راستای استفاده از پرینت سه بعدی برای توربین‌های گاز طبیعی NovaL T16 در نظر گرفته و قرار است تا پایان سال جاری میلادی نمونه‌هایی ویژه تولید کند. همچنین گفته می‌شود این شرکت در نظر دارد در 2 سال آینده 100 میلیون دلار در زمینه پرینت سه بعدی در صنعت نفت و گاز سرمایه‌گذاری کند. این غول دنیای صنعتی تلاش دارد از این فناوری برای ساخت نازل‌هایی برای رساندن سوخت به موتورهای جت خود استفاده کند تا به این ترتیب فناوری پرینت سه بعدی در صنعت هوانوردی نیز حضوری جدی‌تر داشته باشد. شرکت جنرال الکتریک تاکنون 5تا 6طرح مختلف برای نازل‌های پرینت شده زده است تا بهترین نمونه را مورد استفاده قرار داده و پس از گذراندن مراحل مطالعاتی و آزمایشی، نمونه نهایی را به تولید انبوه برساند. دومین موردی که این شرکت به دنبال استفاده از پرینترهای سه بعدی در ساخت آن است، پمپ‌های زیر دریا هستند که بتواند نفت و گاز را از اعماق دریا به بالا پمپ کند و زمینه استخراج ارزان‌تر این سوخت‌های فسیلی فراهم  شود.صنعت نفت و گاز همچنین می‌تواند از پرینت سه بعدی برای جایگزین کردن بخش‌ها و قسمت‌های کهنه ماشین‌آلات صنعت نفت استفاده کند. شرکت‌های فعال در حوزه صنعت نفت می‌توانند قبل از اینکه تولید انبوه یک قطعه را آغاز کنند، با استفاده از فناوری سه بعدی، بسرعت نمونه‌های آزمایشی(prototypes) را بسازند که به این ترتیب در زمان و هزینه هم صرفه‌جویی می‌شود.

البته صنایع نظامی بویژه نیروی دریایی نیز از فناوری پرینت سه بعدی دور نمانده‌اند و قرار است ارتش ایالات متحده امریکا در 5تا 10 سال آینده، در صنعت کشتی‌های جنگی از این فناوری استفاده کند، البته به دلیل استانداردهای بالای دریانوردی، هنوز با این فناوری موفق نشده‌اند فلزات که یکی از اجزای اصلی کشتی‌های جنگی را تشکیل می‌دهند بسازند و درحال حاضر با پرینت سه بعدی تنها بخش‌هایی مانند مخازن نفتی از جنس پلاستیک ساخته شده است.

 

  افزایش پرینت سه بعدی در خودروها

خودروسازی نیز یکی از صنایعی است که بسیاری، آن را بازاری مناسب برای فناوری پرینت سه بعدی می‌دانند، چرا که یافته‌های محققان مؤسسه SmarTech که بهترین تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌ها را در زمینه پرینت سه بعدی و آینده آن ارائه می‌دهند نشان می‌دهد میزان استفاده از این فناوری در صنعت خودروسازی تا سال 2019 حدود 5 برابر می‌شود. این موضوع منجر به ایجاد بازاری 25/1میلیارد دلاری خواهد شد درحالی که در شرایط فعلی، ارزش پرینت سه بعدی در صنعت خودروسازی، تنها حدود 267میلیون دلار است، البته کسی نباید تصور کند حتی یک قطعه از خودرویی که در حال حاضر از آن استفاده می‌کند با کمک پرینتر سه بعدی ساخته شده است، چرا که هنوز راه درازی تا آن زمان داریم اما می‌توان گفت در آینده نزدیک، حضور این فناوری در دنیای خودروها به صورت مدل اولیه و آزمایشی خواهد بود هرچند همه چیز بسرعت در حال تغییر است. Scott Dunham  یکی از تحلیلگران این مؤسسه نیز معتقد است در آینده‌ای نه چندان دور از پرینت سه بعدی در مدل‌های مفهومی خودروها استفاده می‌شود.

 

  پرینت سه بعدی ناجی حیات وحش

یکی از بخش‌های دیگر که پرینت سه بعدی می‌تواند بر آن تأثیری مناسب داشته باشد، حیات وحش و نجات جانوران در معرض خطر همچون کرگدن هاست. یک شرکت استارتاپ با نام Pembient در سیاتل، در حال برنامه‌ریزی است تا شاخ‌های پرینت سه بعدی شده کرگدن را راهی بازار کند و به نجات این گونه جانوری در معرض خطر انقراض در آفریقای جنوبی بپردازد. بازار عمده شاخ کرگدن، ویتنام و چین است که از آن در ساخت نوعی داروی سنتی که معتقدند در شفابخشی سرطان نقش دارد استفاده می‌کنند. هرکیلو از این شاخ حدود 60هزار دلار ارزش  دارد که می‌تواند برای بسیاری از شکارچیان وسوسه کننده باشد. ماتیو مارکوس مدیرعامل این استارتاپ معتقد است شاخ‌هایی که با فناوری پرینت سه بعدی ساخته می‌شوند و قرار است در ماه آینده از آن رونمایی شود بی‌شک می‌تواند این حیوانات را نجات دهد و اگر همه چیز بخوبی پیش برود پرینت سه بعدی عاج فیل، استخوان ببر و… هم انجام خواهد شد.

  پرینت سه بعدی، فناوری 20 میلیارد دلاری

پرینت سه بعدی به حدی در جهان محبوب شده است که محققان مؤسسه تحقیقاتیCanalys معتقدند این فناوری تا پایان این دهه به صنعتی 20میلیارد دلاری تبدیل خواهد شد. اطلاعات این مرکز نشان می‌دهد در بازار پرینترهای سه بعدی و مواد مورد نیاز و همچنین سرویس‌های مختلف مرتبط با آن، تا پایان سال‌جاری حدود 2/5میلیارد دلار درآمدزایی می‌شود که این رقم از 3/3میلیارد دلار سال 2014 بالاتر است و رشدی 56درصدی نشان می‌دهد. Joe Kempton پژوهشگر و تحلیلگر این مؤسسه نیز معتقد است: مطابق انتظار، بازار پرینت سه بعدی در چند سال گذشته رشدی قابل ملاحظه و چشمگیر داشت و ما شاهد پیشرفت‌هایی در سرعت پرینت شدن، تنوع مواد مورد استفاده در پرینت سه بعدی و همچنین مدل‌های جدیدی از نحوه پرینت کردن بوده‌ایم. همچنین تعداد زیادی از فروشندگان وvendor‌ها به این فضا وارد شده‌اند که بخش عمده این تازه واردها از آسیا هستند درحالی که پیش از این، آلمان و بریتانیا غالب این بازار را از آن خود کرده بودند. همچنین انتظار می‌رود در 5 سال آینده، ازآنجا که پرینت سه بعدی در بخش‌های مختلفی نفوذ خواهد کرد، کمپانی‌ها و شرکت‌های بیشتری به آن گرایش یابند و هرچند فروشندگان مطرحی مانند Stratasys و 3D Systems سود مناسبی از این وضعیت می‌برند ولی ممکن است با ورود رقبای جدید، موقعیت ممتاز آنها نیز به خطر بیفتد و چالش‌هایی برای حفظ این مقام داشته باشند. تاکنون کمپانی‌هایی مانند جنرال الکتریک، بوئینگ و بی‌ام و، میلیون‌ها دلار در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده‌اند ولی با توجه به انقلاب پرینت سه بعدی انتظار می‌رود تولیدکنندگان و شرکت‌های کوچک نیز وارد این عرصه شوند چون به مردم اجازه می‌دهد محصولات واقعی و مورد نیاز زندگی خود و حتی بخش‌هایی از خانه یا محل کارشان را پرینت کنند.