«اینترنت اشیا» چهارمین انقلاب صنعتی جهان را رقم می‌زند
مؤسسه سیسکو پیش‌بینی کرده است تا سال 2020 فناوری اینترنت اشیا زمینه ساز اتصال بیش از 50میلیارد شیء به اینترنت میشود که ارزش این بازار به 19تریلیون دلار خواهد رسید و این موضوع نشان می‌دهد هر شخص روی کره زمین، حداقل 6 وسیله متصل به اینترنت در اختیار خواهد داشت.
وجود 50میلیارد شیء آنلاین تا سال 2020 به معنای 50میلیارد احتمال هک و سرقت اطلاعات مختلف است و به همین دلیل هم دولت‌ها و کمپانی‌ها در تلاشند امنیت سایبری خود را تقویت کنند تا از جانب این فناوری نوظهور، ضربه نخورند.
پیش‌بینی میشود که امریکای شمالی در بازار تولید نرم افزار، اپلیکیشن و… با کمک اینترنت اشیا بیشترین سهم را ازآن خود کند و در آسیاپسیفیک نیز چین و ژاپن در حوزه اینترنت اشیا پیشگام خواهند بود و کمپانی‌های سیسکو، جنرال الکتریک، اینتل، زیمنس، مایکروسافت، بوش وIBM که اکنون در زمینه این فناوری فعالیت دارند، سهم خود را در آینده بالاتر خواهند برد.
محققان عرصه فناوری معتقدند اشیای هوشمند پس از بخار، الکتریسیته و کامپیوتر، چهارمین انقلاب صنعتی را در جهان رقم خواهند زد. به بیان دیگرجهان در آستانه یک انقلاب فناورانه دیگر قرار گرفته است و در آینده همه اشیا می‌توانند به صورت وایرلس با هم ارتباط بگیرند. هرچند این انقلاب هم اکنون نیز آغاز شده است ولی هنوز فناوری «اینترنت اشیا»راه درازی پیش رو دارد. در همین راستا مؤسسه‌های پژوهشی مختلف هر سال پیش‌بینی‌هایی در زمینه این فناوری دارند.
اتصال 50میلیارد شیء به اینترنت
با توجه به افزایش محبوبیت «اینترنت اشیا»، امسال مؤسسه سیسکو پیش‌بینی کرده است تا سال 2020 فناوری اینترنت اشیا زمینه ساز اتصال بیش از 50میلیارد شیء به اینترنت میشود که ارزش این بازار به 19تریلیون دلار خواهد رسید و این موضوع نشان می‌دهد هر شخص روی کره زمین، حداقل 6 وسیله متصل به اینترنت در اختیار خواهد داشت. همچنین گفته میشود تا سال 2020 به ازای هر رایانه خانگی، تلفن یا تبلت که به اینترنت متصل میشود5 تا 10 شیء دیگر قابل اتصال به اینترنت به فروش خواهد رسید. اینترنت اشیا به عنوان یک اکوسیستم جهانی می‌تواند اطلاعات، مردم و اشیا را به هم متصل کند و موفقیت این فناوری به موازات توسعه و رشد فناوری رایانش ابر، داده‌های عظیم و نسل‌های نوین شبکه تلفن همراه ازجمله G5 امکانپذیر خواهد بود.
IDC نیز یکی دیگر از مؤسسات تحقیقاتی و پژوهشی است که در این زمینه پیش‌بینی‌هایی انجام داده و در آخرین گزارش خود عنوان کرده است که میزان هزینه و سرمایه‌گذاری برای این فناوری نوظهور تا پایان سال 2019 در سراسر جهان بیش از 17درصد افزایش خواهد یافت. به بیان دیگر انتظار می‌رود که در4 سال آینده، میزان سرمایه‌گذاری و هزینه کرد برای توسعه اینترنت اشیا در جهان به حدود 3/1تریلیون دلار برسد.
امریکای شمالی؛ پیشگام اینترنت اشیا
آنچه از گزارش مؤسسه پژوهشی IDC برمی آید، این است که تولیدکنندگان انواع نرم افزار، اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌ها و نیز شبکه حمل و نقل در سال 2015 به‌ترتیب با هزینه کرد 6/165میلیارد دلار و 7/78میلیارد دلار بیش از سایر حوزه‌ها از اینترنت اشیا بهره برده‌اند و این روند در سال‌های پیش رو نیز همچنان ادامه می‌یابد و در این میان، امریکای شمالی، اروپا و بخش‌هایی از آسیا پسیفیک رشد بیشتری در حوزه اینترنت اشیا داشته اند و این روند ادامه خواهد یافت. همچنین پیش‌بینی میشود که امریکای شمالی در بازار تولید نرم افزار، اپلیکیشن و… با کمک اینترنت اشیا بیشترین سهم را ازآن خود کند چرا که این فناوری زودتر از بقیه نقاط جهان از سوی کمپانی‌ها و تولیدکننده‌های این منطقه پذیرفته شد. در بخش دیگری از این گزارش آمده است در آسیاپسیفیک نیز چین و ژاپن در حوزه اینترنت اشیا پیشگام خواهند بود و کمپانی‌های سیسکو، جنرال الکتریک، اینتل، زیمنس، مایکروسافت، بوش وIBM که اکنون در زمینه این فناوری فعالیت دارند، سهم خود را در آینده بالاتر خواهند برد.
«ورنون ترنر» یکی از محققان بخش اینترنت اشیای مؤسسه IDC در این زمینه گفت: همین آمار و ارقام و پیش‌بینی‌ها کافی است تا متوجه ظرفیت و پتانسیل بالای دو حوزه تولید و حمل و نقل برای گسترش فناوری نوظهور اینترنت اشیا باشیم. وی ادامه داد: هر دو حوزه تاکنون از فناوری اینترنت اشیا بهره برده‌اند و ما شاهد افزایش درآمد این دو صنعت با کمک این فناوری بوده‌ایم ولی به نظر می‌رسد در 5سال آینده این فناوری تنها محدود به این دو صنعت نخواهد بود و با ایجاد تغییراتی، شاهد ظهور اینترنت اشیا در صنایع دیگر از جمله صنعت بیمه، بهداشت و درمان و… نیز خواهیم شد.
شهرها و خانه‌های هوشمند
اما این تنها مؤسسه سیسکو و IDC نیستند که در زمینه فناوری«اینترنت اشیا» مطالعاتی دارند. در یک پیش‌بینی مشابه درباره وسایل متصل به اینترنت که توسط مؤسسه پژوهشی گارتنر انجام شده است نیز عنوان میشود تا پایان سال 2016 میلادی حدود 4/6میلیارد شیء به اینترنت متصل شده و در این مدت، هر روزحدود 5/5 میلیون شیء جدید به دنیای فناوری اینترنت اشیا وارد خواهد شد. این رقم نشان از 30درصد رشد نسبت به سال 2015 دارد و گفته میشود که تا سال 2020 همه وسیله‌ها از توستر و کتری آشپزخانه گرفته تا خودرو، تجهیزات بیمارستانی و… به فناوری اینترنت اشیا مجهز می‌شوند.
به بیان دیگر شاید ملموس‌ترین بخش این فناوری برای کاربران، ظهور خانه‌های هوشمند باشد هرچند اکنون نیز کم و بیش بخشی از خانه‌ها در جهان هوشمند هستند ولی تا سال 2026 یعنی 10 سال دیگر با افزایش تعداد وسایل متصل به اینترنت، می توان شاهد تعداد بیشتری از چنین خانه‌هایی بود. برخی هم معتقدند وقتی در سال 2026 به عقب‌تر نگاه کنیم، سال 2016 را شاید بتوان سال تولد خانه‌های هوشمند نامید به این معنا که تعداد بیشتری از کاربران از اینترنت اشیا بهره می‌برند.
فناوری اینترنت اشیا می‌تواند با کمک سنسورهای هوشمند برای تشخیص منوکسید کربن، حرکت، گرما، دود، چکه و نشت آب در خانه‌های هوشمند ایمنی مناسبی ایجاد کند و به همین دلیل هم انتظار می‌رود بخش‌های فناورانه مربوط به ایمنی خانه‌های هوشمند ازجمله ترموستات هوشمند، آشکارساز دود و دی اکسید کربن، دوربین‌های متصل به وای فای، قفل، سوئیچ و پریزهای برق هوشمند در سال 2016 به تعداد 9/8 میلیون واحد به فروش برسد که نشان از رشد 21درصدی دارد.
محققان مؤسسه گارتنر همچنین معتقدند فناوری رو به رشد اینترنت اشیا تا پایان سال 2016 با صرف هزینه‌ای معادل 235میلیارد دلار که نسبت به سال 2015 حدود 22درصد افزایش خواهد داشت از سرویس‌های مختلفی حمایت می‌کند و به بیان دیگر به جای اینکه بخش‌های مختلف تجاری، خود از آی تی بهره بگیرند، با تأمین‌کننده‌های فناوری اینترنت اشیا قراردادهایی منعقد می‌کنند تا سیستم‌های مبتنی بر این فناوری طراحی، نصب شده و وارد مرحله اجرایی شود. «تیم جولی» یکی دیگر از تحلیلگران ارشد گارتنر نیز معتقد است که سرویس‌های ارائه دهنده فناوری اینترنت اشیا، بازیگران اصلی برای بالا بردن ارزش این فناوری هستند.
گزارش اخیر گارتنر همچنین نشان می‌دهد که در آینده نه تنها شاهد افزایش تعداد وسایل متصل به اینترنت خواهیم بود بلکه در روش‌های به کار گرفته شدن این فناوری توسط سازمان‌های شهری نیز تغییراتی ایجاد میشود. این مؤسسه پژوهشی همچنین پیش‌بینی می‌کند که در سال 2016 شهرهای هوشمند متصل به اینترنت 39درصد رشد خواهد داشت و تعداد اشیای متصل به اینترنت در این شهرها به 6/1میلیارد عدد خواهد رسید.
همچنین گفته میشود تا سال 2017 میلادی ساختمان‌های هوشمند تجاری بیشترین استفاده را از اینترنت اشیا می‌برند و بویژه در سایت‌ها و مکان‌های بزرگ ازجمله نواحی صنعتی، مراکز خرید بسیار بزرگ، هواپیماها و سواحل، این فناوری اینترنت اشیاست که می‌تواند به صرفه‌جویی در هزینه مصرف انرژی، مدیریت فضا و نگهداری ساختمان، تا حدود 30درصد کمک کند.
این گزارش همچنین نشان می‌دهد که خانه‌های هوشمند در سال 2018 با در اختیار داشتن بیش از یک میلیارد شیء متصل به اینترنت، جایگاه نخست را در زمینه این فناوری ازآن خود می‌کند و بیش از 68درصد کاربران مطمئن هستند که در 10سال آینده، خانه‌های هوشمند درست مانند تلفن‌های هوشمند در عصر حاضر متداول می‌شوند.
امنیت؛ چالش اصلی اینترنت اشیا
درست است که در آینده تمام اشیا به اینترنت متصل می‌شوند تا ما راحت‌تر زندگی کنیم ولی به نظر می‌رسد این اتفاق، شرایط را برای سرقت مجرمان سایبری نیز راحت‌تر خواهد کرد. به عنوان مثال در سالی که گذشت ما حتی شاهد هک خودروهای متصل به اینترنت نیز بودیم که می‌توانست فاجعه‌ای بزرگ به بار بیاورد پس اینترنت اشیا با وجود همه ظرفیت‌های خوبش نقاط ضعفی هم دارد که باید برای مقابله با سوء‌استفاده‌ها تلاش فراوانی داشت.
به هرحال وجود 50میلیارد شیء آنلاین تا سال 2020 به معنای 50میلیارد احتمال هک و سرقت اطلاعات مختلف است و به همین دلیل هم دولت‌ها و کمپانی‌ها در تلاشند امنیت سایبری خود را تقویت کنند تا از جانب این فناوری نوظهور، ضربه نخورند. ازآنجا که اینترنت اشیا تأثیر ویژه‌ای بر رشد مراکز داده(دیتاسنتر) وسیستم محاسبات ابری خواهد داشت، امنیت این اطلاعات و داده‌ها از اهمیت بسیاری برخوردار است و باید راهکاری برای حفاظت از اطلاعات و کاهش احتمال حمله هکرها اندیشیده شود تا دردسرهای این فناوری در آینده از مزایایش پیشی نگیرد.
گفتنی است با توجه به قابلیت‌های بالا و مزایای فناوری «اینترنت اشیا»،دولت تدبیر و امید نیز تلاش دارد تا زمینه و بستر تحقق این فناوری را فراهم کند و ایجاد مرکز نوآوری نسل پنجم شبکه‌های ارتباطی در کشور نیز در این راستا بوده است. فناوری اینترنت اشیا نیاز به زیرساخت هایی مشخص دارد که بی‌شک تأمین آنها کمی زمانبر خواهد بود ولی تلاش شده است در قالب برگزاری نشست‌های مختلف ازجمله نشست شورای راهبری طرح اینترنت اشیا، نقشه راه توسعه این فناوری در کشور مورد بررسی قرار گیرد.