تاثیر سرنوشت برجام بر روند توسعه علمی کشور
برجام سبب رفت و آمدهای زیاد دانشگاهیان خارجی به کشور شد و بسیاری از مراودات علمی را تسهیل کرد. اما نظر به نسبت شاخص‌های علمی ایرانیان بر اساس آمارهای جهانی، قطار رشد علمی کشور به هر صورت روی ریل‌گذاری‌های از پیش تعیین‌شده به حرکت خود ادامه می‌دهد.
رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام کرده است که 12 ماه می (22 اردیبهشت) درباره ماندن یا نماندن بر سر عهد و پیمان بین‌المللی برجام تصمیم می‌گیرد، تصمیمی که صرف‌نظر از ماهیت آن، جمهوری اسلامی ایران برای هر حالتی و برای سناریوهای مختلف آماده است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در مورد عواقب خروج احتمالی آمریکا از برجام اظهار داشت: معتقدم که در زمینه‌های علمی دانشمندان ایرانی به‌واقعیات و حقیقت مطالب بیشتر توجه می‌کنند و لذا این تصور را از محققان و دانشمندان سایر کشورها را هم داریم.
منصور غلامی گفت: اغلب همکاری‌ها در مباحث علمی، به شکل همه‌جانبه پیش می‌رود و تاکنون نیز در همکاری‌های بین دانشگاه‌های کشورمان با کشورهایی که به شرایط فعلی دنیا فعالیت می‌کنند؛ همکاری‌های بسیار مطلوب، مثبت و نزدیکی داشته‌ایم.
وی افزود: اغلب این پروژه‌های علمی مشترک دانشگاه‌های ایران توسط شرکت‌های همکار طرف مقابل تأمین اعتبارشده و در برخی نیز ایران به‌صورت 50 درصدی مشارکت مالی کرده است؛ لذا این همکاری‌ها با شکل معقولی وجود داشته و معتقدم فارغ از این‌که در فضای سیاسی دنیا احیاناً اتفاقاتی روی دهد که در حقیقت از جانب کشورهای معدودی نیز پیگیری میشود؛ در روابط بین‌المللی مراکز علمی کشورمان خدشه‌ای وارد نخواهد شد.
غلامی خاطرنشان کرد: کشورهایی که در پی به هم زدن فضای امن دنیا هستند؛ اکنون نیز همکاری‌های عملی در زمینه تحقیقاتی و علمی با دانشگاه‌های جمهوری اسلامی ایران ندارند اما به لحاظ شخصی ممکن است برخی از شهروندان این کشورها با همکاران ایرانی کار مشترک کنند.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری تأکید کرد: آنان هرچند مقیم کشوری دیگر هستند اما ازلحاظ تعصب، دنباله‌روی حاکمان کشور خودشان نیستند و لذا این نشان می‌دهد که در فعالیت‌ها و همکاری‌های علمی می‌توان روی محققان و دانشمندان بیشتر از سیاستمداران حساب کرد.
خدشه‌ای بر کمیت و کیفیت همکاری‌های دانشگاهی با خروج آمریکا از برجام وارد نمی‌شود
همچنین سیداحمدرضا معتمدی رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر در همین زمینه به ایرنا گفت: هرچند ارتباط مستقیم علمی با دانشگاه‌های آمریکا نداشته‌ایم اما با سایر مراکز معتبر اروپایی و آسیایی همیشه در حالت مبادله علمی هستیم.
وی گفت: این همکاری‌های علمی با دانشگاه‌های برجسته اروپایی قبل از برجام نیز بوده و در این زمینه با مشکل حادی مواجه نبوده‌ایم.
رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر افزود: خوشبختانه هم‌اکنون ارتباطات علمی و همکاری‌های گسترده و مناسبی با دانشگاه‌های برجسته دنیا داریم و طبیعتاً هر چه این روابط علی‌الخصوص با مراکز علمی معتبر آمریکایی نیز گسترش یابد؛ به نفع علم و اندیشمندان است.
وی ادامه داد: معتقدم در صورت نقض پیمان و خروج احتمالی آمریکا از برجام ، مشکلی در زمینه آموزش عالی کشور نخواهیم داشت.
معتمدی یادآور شد: همکاری‌های کنونی علمی با دانشگاه‌های معتبر اروپایی و آسیایی بسیار مناسب و مطلوب است و فکر نمی‌کنم خروج آمریکا از برجام بتواند بر کمیت و کیفیت این همکاری‌های دانشگاهی، خدشه‌ای وارد کند.
بستگی میزان تأثیر خروج آمریکا از برجام به رفتار سایر شرکای علمی ایران
محمود نیلی احمدآبادی رئیس دانشگاه تهران در همین زمینه به ایرنا اظهار داشت: این‌گونه تأثیرات در حوزه توسعه علمی بروز و ظهور سریعی ندارند بلکه با تأخیر خودشان را در آثار و فعالیت‌های علمی در قالب محصولات پژوهشی، شرکت‌ها و مقالات و غیره نشان می‌دهند.
وی گفت: دسترسی پژوهشگران و اندیشمندان ایرانی به منابع حوزه‌های علم و فناوری باعث توسعه علمی کشور میشود و هیچ نظامی نمی‌تواند مرزهایش را روی دانش و علم محصور کند.
رئیس دانشگاه تهران افزود: طبیعی است که توسعه علمی کشور بستگی به دستیابی منابع تحقیقاتی است و برجام در زمینه بهبود ارتباطات و توسعه مراکز علمی کمک مؤثری داشت.
وی ادامه داد: درهرصورت، برنامه‌های پژوهشی، علمی، آموزشی دانشگاه‌ها به‌ویژه دوره‌های دکتری نیازمند تعاملات با جهانیان است چراکه در زمینه تجهیزات با محدودیت‌هایی مواجه هستیم.
نیلی احمدآبادی خاطرنشان کرد: برجام همچنین سبب افزایش تبادلات دانشجو و استاد شد و کمک به کیفیت فعالیت‌های علمی در حوزه‌های فناوری داشت چراکه هدف این معاهده بین‌المللی در حقیقت بهتر شدن روابط با سایر کشورهای جهان بوده است.
وی ادامه داد: آمریکا ازجمله کشورهایی است که در حوزه علمی توسعه پیداکرده است و ایران نیز از گذشته با اندیشمندان خارجی در ارتباط بوده است و ایرانیان زیادی هستند که در دانشگاه‌های آن کشور تدریس می‌کنند.
رئیس دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: به‌واقع، تأثیر خروج آمریکا از برجام بر روند علمی کشورمان بستگی به رفتار سایر کشورها خواهد داشت که به چه میزان تأثیر خواهند پذیرفت.
نیلی احمدآبادی تصریح کرد: به‌طور حتم هر اقدامی که امکان ارتباط اندیشمندان ایرانی را با خارج محدود کند؛ می‌تواند در فعالیت‌های علمی اثرگذار باشد؛ منتهی میزان این تأثیرگذاری چندان زیاد نخواهد بود.