تلگرام کی و با چه شرطی رفع فیلتر میشود؟
برخی بر این عقیده‌اند که تلگرام اکنون در حالتی از بیم و امید فیلتر و رفع فیلتر قرار گرفته و در آخرین اظهارنظرها، اعلام شده اگر خدمات پایدار داخلی در حوزه پیام‌رسان‌ها ایجاد شود، احتمال رفع فیلتر تلگرام در آینده وجود دارد.
هر یک از شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های اجتماعی خارجی در برهه‌ای از زمان گرفتار اما و اگرهای برای ادامه فعالیت بودند؛ برخی از این دوره‌های فیلترینگ، در مقطعی از زمان وجود داشت و بعد رفع شد، مانند اینستاگرام که در دی‌ماه سال گذشته برای مدتی مسدود شده بود اما با گذشت مدتی رفع فیلتر شد؛ برخی دیگر هم گرفتار فیلترینگ دائمی شدند و از زمان مسدود شدن اولیه تا امروز همچنان فیلترند؛ مانند شبکه‌های اجتماعی از جمله فیس‌بوک و توییتر.
تلگرام از همان زمانی که به جمع پیام‌رسان‌های موجود از جمله وایبر و واتس‌اپ وارد شد، زمزمه‌های فیلترینگش را هم با خود آورد؛ هرچند این شبکه اجتماعی با سرعت بیشتر نسبت به وایبر و قابلیت‌های متنوع‌تر نسبت به واتس‌اپ، توانست گوی رقابت را از رقبایش برباید و به ابزاری تبدیل شود که نه تنها وظیفه‌ی پیام‌رسانی را انجام می‌داد، بلکه با ایجاد کانال‌های خبری حتی به حوزه‌ی خبررسانی هم وارد شد که البته این موضوع به اعتقاد برخی کارشناسان موجبات سطحی شدن افراد و حتی پراکندن شایعات را فراهم کرد.
با وجود این، تلگرام هم بنا بر تصمیم مسوولان ذی‌ربط دی ماه سال 1397 به‌دلایلی که اعلام شد، تن به سرنوشت اکثریت شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های مشابه خود داد و این موضوع فرصتی به پیام‌رسان‌های داخلی داد که بیش از پیش وارد عرصه شوند. اگرچه این موضوع مدت زیادی به طول نینجامید و تلگرام توانست بار اول با قید شرط، از فیلترینگ رهایی یابد، اما اردیبهشت‌ماه سال جاری بار دیگر فیلتر شد، این بار با توجیه حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی.
هرچند برخی کارشناسان و تحلیلگران همان زمان هم معتقد بودند فیلترینگ تلگرام تنها راه مناسب برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی نیست، این روند تا امروز ادامه‌دار شده است و البته از طرف مسوولان قضایی همواره به رشد پیام‌رسان‌های داخلی پس از اعمال فیلترینگ برروی تلگرام و خروج اکثر کاربران از آن و کوچ به شبکه‌های داخلی اشاره شده است، هرچند این انتقاد هم وجود داشت که بخشی از کاربران ایرانی با استفاده از فیلترشکن از همچنان از تلگرام برای پیام‌رسانی استفاده می‌کنند.
داستان فیلتر و رفع فیلتر در حوزه اخبار ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور، همواره وجود داشته است؛ چندی پیش هم مباحثی درباره مسدود شدن دوباره اینستاگرام مبنی بر پیگیری برای فیلتر اینستاگرام به دلیل سوءاستفاده برخی از کاربران این شبکه و جمع‌آوری پول از دیگر کاربران در رسانه‌ها منتشر شد اما وزیر ارتباطات در واکنش به این موضوع اظهار کرد: پیگیری برخی برای فیلتر سرویس‌های مختلف اینترنتی تازگی ندارد. رفع فیلتر توئیتر در صف انتظار جلسه کارگروه تعیین مصادیق فیلترینگ قرار دارد. آنچه تازگی دارد، طرح یک موضوع قدیمی توسط برخی رسانه‌ها برای انحراف افکار عمومی از مطالبه‌گری شفاف‌سازی سوءاستفاده‌کنندگان ارزی اخیر است.
اما در آخرین اظهارنظرها، ابوالحسن فیروزآبادی – دبیر شورای عالی فضای مجازی – با اشاره به اقدامات شورای عالی فضای مجازی درباره پیام‌رسان‌ها گفته است: در شورای عالی فضای مجازی برای پیام‌رسان‌ها مصوبه تصویب شده وجود دارد و در حال حاضر این مصوبه در حال اجراست. در خصوص اینستاگرام فعلا هیچ بحث خاصی نشده است. البته در سال‌های اخیر مردم و نخبگان درباره باز شدن یا بسته شدن برخی از پیام‌رسان‌ها صحبت‌هایی را مطرح می‌کنند اما شورای عالی فضای مجازی درباره باز شدن توییتر یا فیلتر شدن اینستاگرام هیچ بحث و بررسی تا به امروز نداشته است.
وی با اشاره به تصمیمات در نظر گرفته شده برای پیام‌رسان تلگرام گفت: تصمیم درباره فیلترینگ تلگرام، یک تصمیم قضایی است و رویکرد شورای عالی فضای مجازی خروج از انحصار تلگرام بوده که با فیلترینگ بخشی از آن محقق شده است. اما در صورتی که خدمات پایدار داخلی در حوزه پیام‌رسان‌ها ایجاد شود، این احتمال وجود دارد که تلگرام رفع فیلتر شود که البته این تصمیم درباره این موضوع به عهده قوه قضاییه است.