هوشمند سازی بیش از هزار مدرسه در پایتخت
مدارس هوشمند رویکرد جدید آموزشی است که با تلفیق فناوری اطلاعات و برنامه های درسی، تغییرهای اساسی در فرایند یاددهی و یادگیری به دنبال دارد.
هدف از ایجاد مدارس هوشمند، رشد همه جانبه دانش‌آموزان (ذهنی، جسمی، عاطفی و روانی)، ارتقای توانایی‌ها و قابلیت‌های فردی، تربیت نیروی انسانی متفکر و آشنا به فن‌آوری، افزایش ارتقاء و مشارکت مردمی است.
براساس تحقیق ارایه شده توسط آقای دیوید پرکینز ( David perkins ) از دانشگاه هاروارد که نقش اولیه را در طراحی و توسعه مدارس هوشمند smart schooL ایفا کرده این مدارس دارای 8 اصل یا تئوری اساسی یادگیری هستند که عبارتند از :
1- مدرسه به عنوان سازمان یادگیری: مدرسه نه فقط برای دانش آموزان بلکه برای معلمان مدیران و حتی اولیای دانش آموزان نیز محیط یادگیری است و سازمان یادگیری مدارس هوشمند به نحوی است که دریک فرایند طبیعی از تعیین هدف ها، محتوا، ارزشیابی و نحوه نظارت برخود و خلق سیستم پویا کلیه اعضا مشارکت دارند.
2- ارزشیابی یادگیری محور: ارزشیابی برمحور یادگیری است نه محصول و نتیجه کار به نحوی که دانش آموزان و معلمان را دریک فرایند درگیر کرده و نتیجه ارزشیابی برمحور کیفیت و کاربرد آن برروی دانش آموزان قرارمی گیرد و آزمون ها در بهترین شرایط به عنوان ابزار ارزشیابی به کاربرده می شوند.
3- دانش زایشی: در مدارس هوشمند با ارایه محتوای مناسب بیش ترین تاثیر را بر رشد فکری و عملی دانش آموزان می گذارد و به جای مصرف اطلاعات و دانش توسط دانش آموزان به توانایی تولید دانایی نیزمجهزمی شوند.
4- تاکید بردرک و شناخت اهداف: اهداف برنامه ها و فعالیت های مدارس هوشمند برای دانش آموزان قابل درک به نحوی که خروجی های مدارس براساس اهداف از پیش تعیین شده تنظیم می شوند و به همین منظور دانش آموزان از مشارکت و همراهی بیش تر و مناسب تری در امر یادگیری برخوردار خواهند بود.
5- تاکید بر هوش اکتسابی: تحقیقات ومطالعات نشان می دهد که با آموزش روش های تفکر، به ویژه روش های تلفیقی و روش‌های فعال تدریس دانش آموزان می توانند از هوش و قدرت تفکر بالاتری در امر یادگیری برخوردار باشند.
6- تاکید برتدریس مهارت و انتقال: از دیگر اصول یادگیری درمدارس هوشمند، استفاده ا ز فنون و روش های تدریسی است که ضمن تقویت انگیزه آنان اوامر یادگیری شبیه سازی و الگو گیری ازآن برای آن ها فراهم شود. این امر موجب می شود که دانش آموزان نسبت به انتقال این مهارت به دیگران به طور خودکار اقدام کنند. این نکته در فرایند یادگیری نقش بسیار مفید و موثری را ایفا می کنند.
7- یادگیری محصول تفکراست: آماده سازی دانش آموزان برای تفکر زمینه منطقی کردن امور را برای آن ها فراهم می کند.
8- شمول همگانی: از دستاوردهای تفکر خلاق و درک عمیق از مسایل ، آماده کردن دانش آموزان و حتی معلمان درحل مشکل‌های پیچیده و غامض آموزشی است. در مدارس هوشمند دانش آموزان و معلمان این علاقه را به راحتی بروز می دهند و با تکیه برخلاقیت و نوآوری و ارایه روش های جدید درحل مشکل‌ها اقدام می کنند.
مهمترین ویژگی مدارس هوشمند
از جمله مهمترین ویژگی‌های مدارس هوشمند این است که دانش آموزان با تفکر مستقل و ابراز خلاقیت توانمندی خود را به کار می‌گیرند و فضای حاکم موجب به کارگیری توانمندی‌های مربیان، معلمان و اولیا برای تقویت آموزش و پرورش میشود و به طور کلی محیط مدرسه مشوق یادگیری و باعث ایجاد انگیزه و رغبت در مجموعه خواهد شد.
اما از مهمترین اهداف مدارس هوشمند افزایش مشارکت عناصر مرتبط با سیستم مدرسه به ویژه اولیاء، مربیان و دانش آموزان و فراهم کردن امکان تعادل بیشتر آنان با یکدیگر است. از طرفی دانش آموزان در چنین مدرسه‌ای با فناوری الکترونیکی آشنا می‌شوند و توانمندی فردی خود را از این طریق افزایش می‌دهند. رشد همه جانبه در این سیستم یکی دیگر از اهداف مورد نظر است چرا که با تسلط به تمام مجموعه و بازخودگیری از روند پیشرفت توسط دانش آموزان آنان بخوبی نقاط قوت و ضعف خود را تشخیص می‌دهند و به یاری سیستم برای رفع آن تلاش می‌کنند.
ایجاد تنوع و خارج شدن از شیوه یکنواخت و سنتی آموزشی از جمله اهدافی است که درصورت اجرای دقیق طرح می تواند بازده کاری را در مدرسه افزایش دهد. دانش‌آموز در این سیستم با اهمیت زمان آشنا شده و بخوبی می‌آموزند که چگونه می‌توان در کمترین زمان به خواسته‌ها و نیازهای خود از طریق استفاده از فناوری ارتباطی نایل آمد.
هوشمند سازی مدارس ایران تا پایان سال 1400
مطابق با قانون برنامه ششم توسعه، وزارت ارتباطات با همکاری وزارت آموزش و پرورش، طرح هوشمند سازی مدارس در کل کشور را باید تا پایان این برنامه (پایان سال ۱۴۰۰) عملیاتی کنند.
در ماده ۶۹ قانون برنامه ششم توسعه، موضوع هوشمند سازی مدارس در کل کشور به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تکلیف شده است و در این زمینه مرکز ملی فضای مجازی کشور نیز موظف به تدوین مصوبه برای تصویب در شورای عالی فضای مجازی است.
در این برنامه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف شده که با رعایت مصوبات شورای عالی فضای مجازی و با همکاری وزارت آموزش و پرورش نسبت به هوشمند سازی مدارس اقدام کند.
در این صورت باید امکان دسترسی الکترونیکی به کتب درسی، کمک آموزشی، رفع اشکال، آزمون و مشاوره تحصیلی، بازی‌های رایانه ای آموزشی، استعداد سنجی و آموزش مهارت‌های حرفه ای برای دانش آموزان فراهم شود.
همچنین ماده ۶۹ قانون برنامه ششم توسعه، ارایه مهارت های فنی و اجتماعی به صورت رایگان را برای تمامی دانش آموزان شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر و روستاها و حاشیه شهرهای بزرگ تکلیف کرده است.
موضوع این ماده از برنامه ششم، در اولویت های تصویب شورای عالی فضای مجازی قرار گرفته و قرار است به زودی در زمینه بازی های رایانه‌ای آموزشی نیز آیین نامه‌ای مصوب شود.
آخرین وضعیت هوشمندسازی مدارس تهران اعلام شد
بنا بر اعلام مسوولان، از ۳۹۲۱ مدرسه در شهر تهران، ۱۱۵۲ مدرسه هوشمند هستند و ۱۰ کلاس درسی با تبلت کار می‌کنند. زهرا تیموری، مسوول هوشمندسازی مدارس شهر تهران در این خصوص به ایسنا گفت: علی‌رغم اینکه سال گذشته بودجه خاصی دریافت نکرده بودیم، اما برای امسال از طرف سازمان بودجه بودجه خوبی در اختیارمان قرار دادند و فعلا تعداد مدارس هوشمند پیشرفته ما افزایش پیدا کرده و از ۳۹۲۱ مدرسه که در شهر تهران داریم، ۱۱۵۲ مدرسه هوشمند هستند.
وی با اشاره به چهار سطح هوشمندسازی اظهار کرد: یک سطح گواهینامه است؛ اگر مدیر مدرسه‌ای علاقه‌مند باشد در زمینه هوشمندسازی کار کند و گام بردارد، کلاس‌هایش را به امکاناتی مانند ویدئوپروژکتور و کیس مجهز کرده و معلم‌هایش را ترغیب کند به سویی بروند که از تولید محتوا و مولتی‌مدیا در آموزش استفاده کنند و همکاران و دانش‌آموزان را ترغیب کند و برایشان کلاس آموزشی بگذارد؛ این سطح گواهینامه است. اگرچند کلاس هم تجهیز شود، ما سطح گواهی را می‌دهیم.
وی ادامه داد: سطوح هوشمندسازی شامل سطح مقدماتی، میانی و پیشرفته میشود که یعنی مدارس از نظر تجهیزات نرم‌افزاری و هم سخت‌افزاری به سقف می‌رسند و از تجهیزات استفاده می‌کنند. در سطح مقدماتی همه کلاس‌ها باید هوشمند باشند و از شبکه استفاده کنند. در سطح میانی علاوه بر اینکه تمام کلاس‌ها هوشمند است و از شبکه استفاده میشود، آزمایشگاه و کتابخانه تجهیز است، از آزمایشگاه و کتابخانه مجازی هم استفاده می‌کنند.
تیموری درباره سطح پیشرفته نیز توضیح داد: در این سطح تمام اطلاعات مدرسه در سرور مرکزی هست و هر معلمی اگر حتی یک روز هم غیبت داشته باشد، می‌تواند از آن اطلاعات استفاده کند و از نظر سخت‌افزاری کامل و از نظر نرم‌افزاری هم تمام همکاران مسلط به IT هستند و فعالیت می‌کنند. آن‌ها سرور مرکزی دارند، در سیستم‌شان هم شبکه به صورت وای‌فای و هم به صورت کابلی وجود دارد. دیتاها بین همه همکارانی که در مدرسه هستند، به نوعی اشتراک گذاشته میشود، همه اتوماسیون داخلی و سطح دسترسی به اطلاعات را دارند و در سیستم حضور غیابشان، ورود و خروج دانش‌آموز از طریق سیستمی بررسی میشود.
وی افزود: حتی در چند مدرسه سیستم تبلت‌محور را در پیش گرفتند. دانش‌آموزان در سایت و اتاق‌های سمعی بصری بسته به نوع کلاس اگر که الکترونیکی باشد، می‌توانند از تبلت هم در کلاس استفاده کنند. شاید در کل تهران ۱۰ کلاس داشته باشیم که با تبلت کار می‌کنند. معلم در حال درس دادن روی تخته یک تولید محتوا مطرح می‌کند و دانش‌آموزان می‌توانند روی تبلت سوالات را پاسخ دهند.