انحصار در بازار مکالمات بین الملل پایان می‌یابد
«کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، مقررات آزادسازی خدمات مکالمه صوتی بین‌الملل، صادره و وارده به کشور را که پیش از این تنها در انحصار شرکت ارتباطات زیرساخت بود، را تصویب کرد.» این خبری است که اخیراً از سوی سازمان رگولاتوری منتشر شد و نشان از پایان انحصارگرایی در این حوزه دارد. در پی این اقدام روزنامه ایران به سراغ کارشناسان این حوزه رفت و نظر آنان را درباره این اقدام مهم و تبعات مثبت آن جویا شد.
گامی مثبت برای رقابت بخش خصوصی
«منطق آزادسازی مکالمات بین‌الملل و سپردن آن به دارندگان پروانه ارائه خدمات تلفن همراه (MNO)، شبکه ارتباطات ثابت (FCP)، اپراتور مجازی تلفن همراه (MVNO) نوع اول، انتقال داده مبتنی بر فناوری بی‌سیم ثابت (FWA) و ایجاد و بهره‌برداری از شبکههای انتقال داده نوری و دسترسی کاربران با استفاده از فیبر نوری (FTTx) امر منطقی و درستی است.»
«علی توسلی» کارشناس حوزه ارتباطات ثابت با بیان این مطلب به «ایران» گفت: وقتی سخن از انحصار به میان می‌آید نشان‌دهنده نبود رقابت است. این خبر خوبی برای شرکت‌های خصوصی ارتباطات ثابت و تلفن همراه است، چرا که در این بخش نیز با حضور بخش خصوصی رقابت ایجاد خواهد شد. به عبارتی این اقدام پایان انحصارگرایی دولت خواهد بود و موجب میشود تا رقابت بیشتر و با کیفیت‌تری در ارائه خدمات مکالمه بین‌الملل به وجود آید.
توسلی افزود: ولی آنچه در این میان مهم به نظر می‌رسد این است که باید دید می‌خواهند با چه مدلی این واگذاری را به اپراتورهای فعال در این زمینه ارائه دهند و مهمتر اینکه گیرنده آن چه کسانی هستند.
توسلی با بیان اینکه تاکنون هم بخشی از این مکالمات در دست بخش خصوصی بود و دولت آن را به پیمانکار سپرده ولی با این طرح جدید قرار است دولت هیچ نقشی نداشته باشد، افزود: باید منتظر ماند و دید جزئیات این طرح چیست، چرا که بدون اطلاع از جزئیات طرح نمی‌توان قاطع نظر داد.
«محمدعلی یوسفی‌زاده» مدیرعامل یکی از اپراتورهای اینترنت نیز نفس کار آزادسازی مکالمات و سپردن آن را به بخش خصوصی و اپراتورهای تلفن همراه، ارتباطات ثابت، مجازی و… را مثبت ارزیابی کرد و گفت: همین که بالاخره بخش دیگری از حوزه «فاوا» از انحصار دولت خارج میشود و کار بین شرکت‌های خصوصی تقسیم میشود اقدام خوبی است و دارای آورده‌هایی خواهد بود و به نظر می‌رسد تحول خوبی را در این زمینه ایجاد کند.
مبارزه با قاچاق صوت
«اتفاق خوبی در حال رخ دادن است به طوری که برای اپراتورهای موبایل، مجازی و ارتباطات ثابت که با کاربر نهایی در ارتباط هستند، بسیار مثبت است، چرا که آنها نه تنها دارای شبکه و ترافیک بین‌الملل هستند، بلکه می‌توانند به صورت مستقیم با اپراتورهای خارجی وارد مذاکره شوند.»
«مجید رئیسی» کارشناس فنی ارتباطات ثابت نیز با بیان این مطلب به «ایران» گفت: خروج از انحصار و سپردن این کار به بخش خصوصی برای شرکت ارتباطات زیرساخت دارای تبعات مالی است و به طور حتم درآمدهای آنها را در این بخش کاهش خواهد داد. از سوی دیگر برای اپراتورهای حوزه تلفن بین‌الملل درآمد ایجاد خواهد کرد و از درآمد حاصله می‌توانند سهم دولت را نیز بپردازند. به عبارتی اکنون دقیقاً همان اتفاقی که برای بخش اینترنت افتاد و از انحصار شرکت زیرساخت خارج و به بخش خصوصی سپرده شد، در حال رخ دادن است. اپراتورهای واجد شرایط می‌توانند برای فعالیت در این حوزه درخواست پروانه کنند.
وی یکی از مزایای مهم دیگر این اتفاق را مبارزه با قاچاق مکالمات بین‌المللی عنوان کرد و گفت: وقتی خدمات مکالمه صوتی بین‌الملل آزادسازی شود دولت با کمک اپراتورهایی که پروانه گرفته‌اند راحت‌تر می‌تواند با قاچاق صوت مبارزه کند.
«رضا اسدی» یکی از کارشناسان شاغل در یکی از اپراتورهای مجازی نیز به «ایران» گفت: در مجموع برداشتن انحصار گام مثبت و مؤثری است اما در این شرایط که ترافیک تلفنی به واسطه OTTها ( OTT مخفف Over The Top است و به هر خدمتی گفته میشود که از طریق اینترنت و توسط یک Service Provider یا همان ارائه‌دهنده‌های خدمات به کاربر نهایی خواهد رسید.) بشدت کاهش پیدا کرده است خیلی نمی‌توان به آینده تجاری خوب و پررونق آن امیدوار بود یا بازار خوبی را برای این بازار متصور شد.
این کارشناس افزود: البته اگر شرکت ارتباطات زیرساخت آماری از روند تجاری سال‌های گذشته مکالمات بین الملل مانند دقایق مکالمات و درآمد حاصل از آن را نیز منتشر کند مسأله برای اپراتورها روشن‌تر خواهد شد ولی اکنون با نبود چنین اطلاعات آماری چشم‌انداز روشنی از این طرح نمی‌بینیم. چون زمانی بخش خصوصی با خیال آسوده در چنین طرح‌هایی ورود می‌کند که بسیاری از بخش‌ها مانند درآمدزایی شفاف باشد.
بازگشت زیرساخت به اصل خود
«قاسم مجدی» کارشناس شبکه و زیرساخت با بیان اینکه مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، مبنی بر آزادسازی مکالمات بین‌الملل را می‌توان گام مهم در انحصارزدایی از این تجارت مهم و درآمدزا عنوان کرد، گفت: هــدف از تشکیل شرکت زیرساخت، مدیریت، ساماندهی، ایجاد، توسعه، تأمین، نظارت، نگهداری و بهره‌برداری شبکه ارتباطات زیرساخت کشور و سرویس‌های ارزش افزوده است که با استفاده از فناوری‌های جدید ارتباطی در قالب طرح‌ها و برنامه‌های مصوب و همچنین کارگزاری شرکت مخابرات ایران (مادرتخصصی) در زمینه نظارت، تصویب طرح‌های جامع مخابراتی و تدوین استانداردها با تصویب مجمع عمومی شرکت تحقق می‌یابد.
این کارشناس افزود: در واقع می‌توان گفت با تصویب این مصوبه شرکت به اهداف ذاتی تشکیل خود برمی‌گردد و از سوی دیگر شرکت‌های خصوصی فرصت ورود به این بخش را می‌یابند و این امر خود دارای دو کارکرد مثبت و مهم، شامل ایجاد فضای کسب و کار جدید و به‌دنبال آن اشتغالزایی مفید با ارزش افزوده و بهبود مؤثر این سرویس برای کاربران و رقابت شرکت‌های ارائه‌دهنده در ارائه خدمات باکیفیت‌تر است.
مجدی در ادامه با اشاره به این نکته مهم که شرکت زیرساخت بر سیاستگذاری و نقش حاکمیتی خود نسبت به قبل بیشتر تمرکز خواهد کرد، گفت: صنعت مخابرات وIT کشور به اقداماتی از این دست بیش از پیش نیاز دارد تا هم در راستای کاهش تصدیگری دولت پیش رود و هم اینکه سبب بهبود کسب و کارهای مبتنی بر این نوع فناوری‌ها شود.
وی با بیان اینکه شکست انحصار در هر زمینه‌ای امری مطلوب و مفید است، افزود: تجربه نشان داده دولت‌ها هر چه بیشتر در امر سیاستگذاری فعالیت داشته باشند و عرصه بازار را به بخش خصوصی واقعی واگذار کنند، به نفع منابع کشور و کاربران خواهد بود.
مجدی گفت: اگرچه تأکید این مصوبه بر انحصارزدایی است، ولی باید در تنظیم مقررات مربوط به فعالیت بخش خصوصی، تمهیداتی اندیشیده شود تا شرکت‌ها به‌صورت یکسان به مجوزهای لازم دسترسی پیدا کنند. همچنین نباید به نحوی قیمت‌گذاری کرد که کاربران متحمل هزینه‌های سنگین شوند، چرا که استقبال نکردن کاربران می‌تواند توجیه‌پذیری بخش خصوصی برای فعالیت در این بخش را زیر سؤال برده و سبب میشود این مصوبه نتواند به اهداف خود دست یابد.