سیمکارت الکترونیکی (eSIM) چیست و چه مزایایی دربرابر سیمکارت سنتی دارد؟
سیمکارت الکترونیکی فناوری مدرن حوزه‌ی سیمکارت است که در جدیدترین گوشی‌های هوشمند استفاده میشود و به‌مرور، انواع سنتی سیمکارت را منسوخ خواهد کرد.
اگر برخی از گوشی‌های هوشمند جدید بازار همچون آیفون ۱۱ یا گوگل پیکسل 4 را بخرید، قطعا قابلیت جدیدی به‌نام eSIM در آن می‌بینید که شاید اطلاعات زیادی درباره‌ی آن نداشته باشید. سیمکارت الکترونیکی یا eSIM نسخه‌ای کوچک‌تر از سیمکارت محسوب میشود که به‌صورت داخلی در گوشی‌های هوشمند وجود دارد. جدیدترین گجت‌های هوشمند دنیای فناوری به این قابلیت مجهز هستند و کم‌کم در دستگاه‌های بیشتری شاهد آن هستیم.
این فناوری سیمکارت الکترونیکی از سال‌ها پیش در برخی از محصولات دیده می‌شد و اکنون تقریبا به گزینه‌ای الزامی، به‌ویژه در گوشی‌های هوشمند تبدیل شده است. بسیاری از کاربران از خود می‌پرسند eSIM چیست و آیا استفاده از آن مزیت‌هایی دارد؟ در این مطلب زومیت، قصد داریم به سؤال‌های متداول مطرح‌شده درباره‌ی eSIM پاسخ دهیم.
سیمکارت الکترونیکی eSIM چیست؟
در تعریف ساده، eSIM نوعی سیمکارت داخلی (Embedded) در دستگاه هوشمند است. این سیمکارت جدید به‌نوعی جایگزین سیم‌کارت‌های فیزیکی میشود و گوشی موبایل را به شبکه‌های مخابراتی متصل می‌کند. eSIM ابعادی بسیار کوچک‌تر از سیمکارت معمولی دارد.
سیمکارت الکترونیکی برخلاف سیمکارت فیزیکی در مادربورد گوشی موبایل یا هر دستگاه دیگر ثابت شده است. درواقع، کاربر امکان نصب یا باز کردن eSIM را ندارد. البته تغییر شماره‌ی تلفن یا اپراتور با این نوع از سیمکارت هم امکان‌پذیر خواهد بود؛ چراکه اطلاعات موجود روی eSIM بازنویسی‌شدنی هستند.
تغییر شمارهتلفن یا اپراتور در سیمکارت الکترونیکی سریع‌تر انجام میشود. کاربر برای تغییر نیازی به دریافت سیمکارت فیزیکی و منتظرماندن برای ارسال آن ندارد. درواقع، تنها با یک تماس تلفنی میتوان به‌راحتی اطلاعات لازم برای استفاده از شمارهتلفن جدید را دریافت کرد. سیمکارت الکترونیکی قابلیت استفاده از فناوری یکسان با سیمکارت معمولی و اتصال به شبکه‌ی یکسان را دارد. درواقع در تعریفی خلاصه، استفاده از این نوع سیمکارت جدید هیچ تداخلی با ارتباطات مخابراتی قبلی کاربر ندارد.
هم اپراتور و هم گوشی هوشمند کاربر باید از eSIM پشتیبانی کنند
برای استفاده از eSIM ابتدا باید از خدمات اپراتوری استفاده کنید که این نوع سیمکارت را عرضه کند. قطعا گوشی تلفن‌همراه شما هم باید مجهز به سخت‌افزار داخلی موردنیاز باشد. از اپراتورهای بین‌المللی میتوان به AT&T و T-Mobile اشاره کرد و اپراتورهای ایرانی هم در سال‌های اخیر، آزمایش‌هایی برای پشتیبانی از این فناوری انجام داده‌اند.
سیمکارت الکترونیکی اغلب برای اضافه‌کردن قابلیت دو سیمکارت به گوشی‌های هوشمند جدید همچون آیفون ۱۱ استفاده می‌شوند. به‌علاوه، گجت‌های هوشمند دیگر همچون ساعت‌های هوشمند، مانند اپل‌واچ، از این قابلیت برای پشتیبانی از امکانات مخابراتی استفاده می‌کنند.
کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند در آینده‌ی نه‌چندان دور، همه‌ی گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها از eSIM پشتیبانی خواهند کرد. ابعاد بسیار کوچک‌تر این سیمکارت ظرفیت استفاده از آن در دستگاه‌های اکوسیستم اینترنت اشیاء را هم محتمل می‌کند. البته فناوری جدیدتری هم در این حوزه به‌نام iSIM وجود دارد که شاید انقلاب بعدی را در حوزه‌ی سیمکارت ایجاد کند.
چگونه eSIM را نصب کنیم؟
گوشی‌های موبایل معمولی با واردکردن کارت سیمکارت به شبکه‌ی مخابراتی متصل می‌شوند. همان‌طورکه گفته شد، eSIM هیچ‌گونه کارت فیزیکی ندارد و درنتیجه، فرایند نصب آن هم متفاوت خواهد بود. پس از خرید گوشی با قابلیت استفاده از eSIM و ثبت‌نام سرویس مذکور در اپراتور، کاربر کارت فعالسازی سیمکارت شامل یک کد QR دریافت می‌کند که باید آن را با گوشی اسکن کند. ناگفته نماند فرایند نصب در سیستم‌عامل‌های گوناگون باهم تفاوت دارد.
در گوشی‌های آیفون باید وارد بخش Settings > Cellular > Add Cellular Plan شوید و طبق دستورالعمل، کد را اسکن کنید.
در گوشی‌های اندرویدی به مسیر Settings > Network & internet > Add بروید. دستورالعمل‌های موجود را اجرا و در منو نهایی، Use 2 Numbers را انتخاب کنید. البته شاید مراحل فعالسازی در نسخه‌های گوناگون اندروید باهم تفاوت داشته باشند.
گوگل برنامه‌ای به‌نام Fi برای سرویس‌های مخابراتی و سیمکارت الکترونیکی دارد که در برخی کشورها ارائه میشود. کاربران با ثبت‌نام در این سرویس، تنظیمات eSIM را به‌صورت خودکار در حساب کاربری خود دریافت می‌کنند. از نمونه‌های دیگر استفاده از eSIM میتوان به اپل‌واچ اشاره کرد که تنظیمات سیمکارت آن ازطریق اپلیکیشن Apple Watch در گوشی هوشمند فعال میشود. برای تنظیم سیمکارت الکترونیکی در ساعت‌های هوشمند دیگر همچون گلکسی‌واچ نیز اپلیکیشن‌های اختصاصی وجود دارد.
دستگاه‌های مجهز به دو سیمکارت برای ارائه‌ی خدمات کامل به کاربر باید قبلیت DSDS یا Dual Sim, Dual Standby داشته باشند. این قابلیت در آیفون و گوشی‌های مجهز به اندروید ۱۰ وجود دارد. DSDS امکان اتصال هم‌زمان دو سیمکارت به شبکه را ممکن می‌کند. پس از فعالسازی اولیه‌ی این قابلیت، باید یکی از سیم‌کارت‌ها به‌عنوان خط پیش‌فرض انتخاب شود.
مزایای eSIM
مزیت اصلی سیم‌کارت‌های الکترونیکی در ابعاد کوچک آن‌ها دیده میشود. سیم‌کارت‌های نانو امروز به‌عنوان کوچک‌ترین سیم‌کارت‌های فیزیکی شناخته می‌شوند که مساحتش ۱۰۸/۲۴ میلی‌مترمربع است. در مقام مقایسه، eSIM تقریبا ۳۰ میلی‌مترمربع مساحت دارد که حدود یک‌سوم نانوسیم است. علاوه‌بر ابعاد سیمکارت اصلی، استفاده از سیمکارت فیزیکی به‌معنای استفاده از سخت‌افزار بیشتر همچون محل قرارگیری سیمکارت و کارت‌خوان در دستگاه خواهد بود. چنین قطعات و فضاهایی درصورت استفاده از سیمکارت الکترونیکی حذف می‌شوند.
کاهش ابعاد نه‌تنها فضای گجت هوشمند را برای قطعات دیگر همچون باتری بزرگ‌تر افزایش می‌دهد؛ بلکه امکان بازطراحی و تغییر جانمایی‌ها را هم به شرکت سازنده خواهد داد. به‌عنوان مثال، هیچ الزامی برای نصب eSIM در لبه‌ی گوشی هوشمند وجود ندارد و همچنین ضد‌آب‌کردن آن نیز آسان‌تر انجام خواهد شد.
احتمالا در آینده همه‌ی دستگاه‌های هوشمند به eSIM مجهز می‌شوند
کاربران نیز با استفاده از سیمکارت الکترونیکی مزایای کسب خواهند کرد. آن‌ها دیگر نیازی به‌همراه داشتن سیم‌های فیزیکی ندارند و دردسر باز و بسته کردن خشاب سیمکارت نیز از بین می‌رود. همان‌طورکه گفته شد، امکانات دوسیم‌کارته نیز با استفاده از eSIM راحت‌تر عرضه می‌شوند.
معایب eSIM
مشکل اصلی سیمکارت الکترونیکی در زمان جابه‌حایی گوشی تلفن‌همراه دیده میشود. درواقع، کاربر نمی‌تواند به‌راحتی سیمکارت را از دستگاهی به دستگاه دیگر انتقال دهد. به‌علاوه، آزمایش‌کردن مشکلات ارتباطی دستگاه هم دشوارتر میشود. کاربران اکنون درصورت بروز مشکل در گوشی می‌توانند سیمکارت را در دستگاه دیگر امتحان کنند. با این کار، میتوان متوجه شد آیا مشکل پیش‌آمده از سمت سیمکارت یا گوشی بوده است؛ ولی چنین امکانی درصورت استفاده از eSIM وجود نخواهد داشت.
فناوری‌های جدید برای ورود به بدنه‌ی جامعه به زمان نیاز دارند. این مسئله برای سیم‌کارت‌های الکترونیکی هم وجود دارد و در سال ۲۰۱۹، هنوز پشتیبانی محدودی برای آن‌ها ارائه میشود.
دستگاه‌های مجهز به پشتیبانی eSIM
سری گوشی‌های آیفون ۱۱ و مدل‌های قدیمی‌تر همچون آیفون XS و آیفون XR از eSIM درکنار سیمکارت نانو پشتیبانی می‌کنند. گوشی‌های گوگل هم از پیکسل 2 به‌بعد به این فناوری مجهز هستند. به‌جز این محصولات، گوشی‌های هوشمند محدودی از eSIM پشتیبانی می‌کنند. به‌عنوان مثال، سامسونگ در مقام شرکتی که همیشه از فناوری‌های جدید استقبال می‌کند، هنوز حضور چشمگیری در این بخش ندارد.
در دسته‌بندی گجت‌های هوشمند دستگاه‌های دیگر همچون اپل‌واچ و گلکسی‌واچ و هواوی‌واچ ۲ از مهم‌ترین‌ها هستند. شایان ذکر است ویندوز ۱۰ هم از eSIM پشتیبانی می‌کند و احتمالا در آینده‌ای نه‌چندان دور، لپ‌تاپ‌های متعددی با قابلیت اتصال همیشگی به شبکه به بازار راه پیدا خواهند کرد.