معاون سازمان فناوری اطلاعات ایران مطرح کرد؛ دولت پولدار؛ رشد اقتصادی اندک
معاون وزیر ارتباطات در رویداد پلنت فیروز گفت: تجربه تاریخی کشور ما در حوزه اقتصادی نشان می‌دهد که هر زمان دولت پول کمتری در دست داشته، با رشد اقتصادی مواجه شده است مانند فعالان حوزه IT که در سال ۹۷ با در اختیار داشتن کمترین منابع، توانستند به رشد اقتصادی ۶.۴ درصدی دست پیدا کنند.
امیر ناظمی رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران در رویداد «فیروزه پلت» که با حضور مدیران شرکت‌های استارت‌آپی و فعالان بازار سرمایه‌گذاری که شامگاه چهارشنبه در کتابخانه ملی ایران برگزار شد، به بررسی دو برهه تاریخی ایران پرداخت که نشان می‌داد رشد اقتصادی در این دو برهه زمانی شکل گرفته که دولت‌ها به جای پول بسیار، روابط خارجی خوب داشتند و هماهنگی بالایی بین مدیران سیاست‌گذار شکل گرفته بود.
معاون سازمان فناوری اطلاعات ایران گفت: قصد دارم درباره آسیب شناسی حمایت صحبت کنم. اینکه وقتی دولت‌ها شروع به حمایت می کنند خوب است یا بد؟ مشکلی اصلی استراتژی چیست؟ درباره رشد اقتصادی ایران از سال ۱۳۳۹ تا ۱۳۹۳ پژوهشی در یک نشریه انجام دادم. نوسان رشد اقتصادی طی این دوره مانند ضربان قلب است. هیچ پیوستگی، هیچ تثبیت و پایداری در این نمودار مشاهده نمی کنید. اما یک اتفاق عجیب رخ می دهد.
وی ادامه داد: اینکه در دوره چند ده ساله، دو مرتبه رشد اقتصادی مثبت و فزاینده در سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۸ و ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵ داشته‌ایم. هر دو دوره یک ویژگی جالب دارند. در هر دوره درآمد با کمبود نفت مواجه بودیم و دولت به آن شکل درآمدی از نفت نداشته است. در هر دو دوره با درآمد کم ما رشد بالا داشتیم. این نکته تلنگری در ذهن می زند.
معاون وزیر ارتباطات افزود: با به پایان رسیدن هر دو دوره، ما یک دوره نفت گران داشتیم. در دوره اول ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۸ عده ای تکنوتراسی (فن‌سالاری) را در کشور پایه گذاری کردند. این دوره چند ویژگی مهم داشت. اولین اینکه مردان سیاست، اقتصاد و تجارت با یکدیگر هماهنگی کامل داشتند. اولین مرتبه‌ای که وزارت بازرگانی، صنعت و اقتصادمان با هم ترکیب میشود و یک وزیر، وزارت می‌کند، در همین دوره اتفاق می افتد.
ناظمی اشاره کرد: توجه به رشد بنگاه‌ها، نفت ارزان و سیاست برون‌گرایی در قالب گسترش ارتباطات خارجی از دیگر ویژگی‌های این دوره است. در این دوره نفت گران می شود، کارشناسان نزد شاه می روند و می‌گویند ما برای این مدت که نفت گران خواهد شد برنامه‌ریزی کرده‌ایم. شاه می گوید اگر پول دارید دو برابرش کنید. می‌گویند نمی‌شود دوبرابر کرد. می‌گوید من دستور می‌دهم، الان هم پول داریم و این کار شدنی است. استدلال کارشناسان این بود که اگر بخواهیم این برنامه را دوبرابر کنیم اما به اصرار شاه این برنامه عملی میشود حتی به قیمت برداشتن این افراد از سمت‌هایی که داشتند. نتیجه چه می شود؟ یک سقوط آزاد. این سقوط آزاد مبتنی بر یک ایده است. این که سیاست‌گذاری کاری ندارد و ما باید بین مردم پول تقسیم کنیم و سیاست های حمایتی از کسب و کارها بگذاریم. نتیجه این می شود که هر وقت دولت بیشتر پول داشته باشد رشد منفی تر را تجربه کردیم.
معاون وزیر ارتباطات با بیان اینکه در هر دو دوره دولتی که پول نداشته، توانسته رشد اقتصادی بیشتری را ایجاد کند. به شرطی که روابط خارجی داشته باشد و هماهنگی بین مردان سیاست به شکل خوبی جلو برود، افزود: این ماجرا حتی برای استارتاپ‌ها وجود دارد. الزاما کسی که یک شرکت را راه‌اندازی می کند، صرفا آورده مالی ندارد. او همراه خودش آورده های دیگری مانند شبکه بازیگران مختلف، برند، شهرت، بازار برای محصولات مختلف را می‌آورد. آن چیزی که ما خیلی اوقات فراموش می کنیم این است که به پول امتیاز بالایی می‌دهیم و سایر موارد را در نظر نمی‌گیریم. اما واقعیت این است که چه در سطح خُرد و چه در سطح کلان، امتیازها باید کاملا وارونه شوند و برای توسعه باید به عوامل غیرمادی وزن و امتیاز بیشتری بدهیم.
امیر ناظمی خاطرنشان کرد: اشتباه از آنجا شروع میشود که وقتی می‌خواهیم هدفی را جلو ببریم و قصد حمایت از افرادی را داریم، اشتباه می‌کنیم. به طور برای حمایت از استارتاپ‌هایی که ایده‌هایی خوبی دارند، سیاست اقتصادی برنامه‌ریزی می شود در این سیاست ممکن است بازیگران اصلی در این تور حمایتی جای نگیرند و در مقابل عده‌ای نیز به شکل اشتباه وارد این تور شوند و حمایتی که شامل حال شان نمی‌شود را دریافت کنند. کدام یک فاجعه بارتر است؟ باید مراقب بود که حمایت‌ها شامل افرادی نشود که در دایره قوانین حمایتی قرار نمی گیرند. رفتار درست سیاست‌گذار این است اتفاقا دنبال افرادی باشد که به هر دلیلی در دسته حمایت جای نگرفته اند اما نیاز به حمایت دارند.
رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران گفت: در سال ۹۷ رشد اقتصادی گروه صنعت در ایران منفی ۹.۶ درصد، محصول ناخالص داخل به قیمت بازار منفی ۹.۴ درصد، محصول ناخالص داخلی بدون احتصاب نفت منفی ۲.۴ درصد، گروه کشاورزی منفی ۱.۵ درصد بوده و دقیقا در این اوضاع ۶.۴ دهم درصد بوده است. بابت این اتفاق هم می‌توانیم خوشحال شویم، هم نگران. باید خوشحال شویم چرا که با کمترین میزان منابع مالی که در این حوزه وجود داشت بیشترین رشد در این گروه دیده شد.
وی تصریح کرد: چیزی که مهم است این است که در سیاست های اقتصادی به اشتباه فکر نکنیم که با هزینه کردن پول می توانیم به رشد اقتصادی برسیم. در اغلب حوزه های صنعت که شاهد رشد منفی هستیم، بیشترین میزان سوبسید مصرف شده است و صندوق های دولتی صرف این حوزه شده است. شانسی که ما آوردیم این بود که کمترین میزان منابع مالی در اختیار حوزه آی. تی بود. برای همین اکوسیستمی شکل می گیرد که دارای تجربه است و کمترین میزان دسترسی به رانت را دارند و می توانند درباره آینده تصمیم بگیرند و پیش بروند.