امریکا در نظارت فناورانه بر مردم از چین پیشی گرفت
صنعت ساخت دوربین‌های امنیتی(CCTV) و فناوری تشخیص چهره جزو صنایع روبه رشد جهان محسوب میشود چراکه در دنیا اشتهایی سیری‌ناپذیر برای این صنعت وجود دارد. درحال حاضر بیشتر کشورهای جهان از سیستم‌های امنیتی مجهز به‌هوش مصنوعی برای نظارت بر شهروندان خود استفاده می‌کنند و هرچند با شنیدن نام این دوربین‌ها ناخودآگاه ذهنمان به سوی چین می‌رود اما بهتر است بدانید امریکا در این زمینه بسیار به چین نزدیک شده و حتی از آن پیشی گرفته است.
یک میلیارد دوربین نظارتی تا 2021
به موازات افزایش سرمایه‌گذاری دولت‌ها و کمپانی‌ها در تأمین امنیت شبکه، صدها میلیون دوربین نظارتی تا سال 2021 در جهان نصب خواهد شد که بیشترین تعداد آن هم در چین خواهد بود. درهمین زمینه محققان مؤسسه IHS Markit در تازه‌ترین گزارش خود عنوان کرده‌اند که تعداد این دوربین‌های امنیتی در پایان سال 2021 از مرز یک میلیارد عدد می‌گذرد که این رقم 30درصد بیشتر از 770میلیون عدد امروز خواهد بود.
در این گزارش همچنین عنوان شده است که انتظار می‌رود در سال 2021 تعداد دوربین‌های مداربسته چین به بیش از 560میلیون عدد برسد که به این ترتیب بیشترین سهم ابزار نظارتی نصب شده در جهان را به خود اختصاص می‌دهد و به بیان دیگر بیش از نیمی از دوربین‌های نظارتی دنیا ازآن این کشور خواهد بود.
طبق این پژوهش، تعداد دوربین‌های فناورانه نظارتی در امریکا نیز در سال 2021 به 85میلیون عدد خواهد رسید. «الیور فیلیپو» یکی از تحلیلگران IHS Markit گفت: هرچند با مقایسه عدد 560میلیون و 85میلیون دوربین نظارتی، بیشتر نگاه‌ها به سمت چین می‌رود اما وقتی نوبت به ضریب نفوذ یعنی نسبت جمعیت به تعداد دوربین‌ها می‌رسد، این آمار معنایی دیگر پیدا می‌کند. به هر حال باید به این موضوع توجه داشت که امریکا 330میلیون نفر جمعیت دارد در حالی که جمعیت چین 1.4میلیارد نفر است.
با اینکه امریکا به‌عنوان مهد آزادی بیان شناخته میشود و درمقابل چین را یک حکومت دیکتاتور می‌دانند جدیدترین گزارش این مؤسسه و همچنین وب سایت خبری PreciseSecurity.com، نشان می‌دهد که درواقع در امریکا به ازای هر فرد تعداد بیشتری دوربین نظارتی مداربسته(CCTV) نصب شده است به گونه‌ای که در امریکا به ازای هر 100نفر، 15.28عدد دوربین CCTV وجود دارد در حالی که این رقم برای چین به 14.36عدد می‌رسد.
در زمینه ضریب نفوذ دوربین‌های فناورانه نظارتی همچنین باید گفت تایوان بعد از امریکا و چین، با یک دوربین امنیتی به ازای هر 5.5 نفر در رتبه سوم قرار گرفته است. در بریتانیا و ایرلند هم به ازای هر 6.5 نفر یک دوربین امنیتی نصب شده است و سنگاپور با نصب یک دوربین به ازای 7.1نفر در رتبه بعدی از نظر این شاخص قرار گرفته است.
البته «جی استانلی» از تحلیلگران ارشد حوزه فناوری ضمن ابراز شگفتی از پیشی گرفتن امریکا از چین در این زمینه، گفت: از نگاه ما روسیه هم به‌عنوان یک کشور نظارتی شناخته میشود که شاید در این مورد حتی از امریکا هم پیشی گرفته باشد ولی چون اطلاعات کافی از تعداد دوربین‌های نظارتی این کشور نداریم، نام آن در این لیست مشاهده نمی‌شود. هندوستان و برزیل هم به طور شفاف تعداد دوربین‌های نظارتی خود را اعلام نکرده‌اند و به همین دلیل نام آنها در این لیست وجود ندارد.
هوش مصنوعی، بازوی کمکی دوربین‌های نظارتی
اما دوربین‌های نظارتی عملاً چه می‌کنند و از چه فناوری‌هایی در آنها استفاده میشود؟ این دوربین‌ها عملاً از هوش‌مصنوعی و همچنین فناوری تشخیص چهره بیشترین بهره را می‌گیرند و گفته میشود کشورها از آن برای تعقیب و پیگرد مجرمان، مقابله با حملات تروریستی، تأمین امنیت در کشور و… استفاده می‌کنند. اما درمقابل بسیاری نگران خدشه دار شدن و نقش حریم خصوصی خود هستند و می‌گویند این دوربین‌های نظارتی تاکنون عملاً در پرونده‌های مختلف برای حل و گشایش کار یک پرونده یا دستگیری مجرمان درصد موفقیت بالایی نداشته‌اند چراکه مجرمان عملاً از این دوربین‌ها هراسی ندارند.
این افراد معتقدند افزایش میزان استفاده از این دوربین‌های نظارتی مجهز به فناوری تشخیص چهره، عملاً نقض حریم خصوصی افراد محسوب میشود و می‌تواند با تشدید نظارت بر مردم، عملاً آزادی بیان را از آنها بگیرد. آنها به‌عنوان نمونه به یکی از این دوربین‌های نظارتی با نام Mantis اشاره می‌کنند که با داشتن 11عدد لنز، یکی از قدرتمندترین‌های ابزار نظارتی محسوب میشود و می‌تواند به‌صورت آنلاین اطلاعات را در اختیار دولت یا نهادهای مربوطه قرار دهد. این فعالان حقوق بشر در نمونه دیگر نقض حریم خصوصی، به استفاده از این دوربین‌ها برای فشار بیشتر بر اویغورها، اقلیت مسلمان چین و همچنین سیستم نظارتی ملی چین با نام پروژه Skynet اشاره دارند.
این دوربین‌ها اکنون بیشتر در فضاهای عمومی مانند پارک‌ها، رستوران‌ها، خیابان‌ها و… نصب شده‌اند و دولت چین پوشش ویدئویی و عکس گسترده‌ای در شهر دارد. این دوربین ها می‌توانند از مردم، عابران پیاده، خودروها و… عکس‌هایی باکیفیتی بگیرند به‌گونه‌ای که جزئیات باورنکردنی را هم می‌توان از این عکس‌ها استخراج کرد به‌همین دلیل هم بسیاری معتقدند این فناوری به دولت چین کمک کرده تا نظارت بر مردم چین را افزایش دهد چراکه کیفیت بالای تصاویر به شناسایی بهتر چهره‌ها کمک می‌کند. این موضوع در کنار ردیاب‌های پلاک، مصداق بارز نقض حریم خصوصی است.
با این حال شواهد نشان می‌دهد که بر خلاف حرف منتقدان، این دوربین‌ها چندان هم در کاهش جرایم بی‌تأثیر نبوده‌اند چراکه نصب دوربین‌های امنیتی هوآوی در نایروبی پایتخت کنیا، باعث کاهش 46درصدی نرخ جرایم منطقه‌ای نسبت به سال2015 شده است. ازسوی دیگر در برخی کشورها حالا دیگر از این دوربین‌ها در فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های قطار و… استفاده میشود و درواقع اسکن صورت جایگزین بلیت شده است که این موضوع بسیار مورد استقبال قرار گرفته است.
البته باید گفت جدا از چین، در سایر کشورها کارکرد این دوربین‌ها فقط به موارد نظارتی محدود نمی‌شود به‌عنوان مثال در امریکا علاوه بر دولت، شرکت‌های تجاری نیز در این زمینه ورود کرده‌اند. در امریکا بخش خصوصی ومؤسسات تجاری، هتل‌ها، رستوران‌ها و… از اطلاعات این دوربین‌ها بهره زیادی می‌گیرند و حتی گفته میشود بسیاری از برندهای جهان با دیتایی که به‌صورت آنلاین به‌دست می‌آورند و همچنین با کمک هوش مصنوعی و استفاده از الگوریتم‌هایی مشخص، می‌توانند بازاریابی گسترده‌ای بر بستر این دوربین‌های نظارتی انجام دهند.
البته این بدان معنا نیست که دولت امریکا سهمی از این نظارت ندارد چراکه تاکنون گزارش‌هایی منتشر شده که پلیس امریکا طی همکاری با کمپانی Ring ، زیرمجموعه آمازون که در حوزه دوربین‌های زنگ در خانه فعالیت دارد عملاً نظارت بر شهروندان را شدت بخشیده است و به هرحال شاهد سوء‌استفاده از این تکنولوژی هستیم.
بازار دوربین‌های امنیتی در تصاحب چین
چین نه تنها در نصب دوربین‌های نظارتی در کشور و نیز فناوری تشخیص چهره دستی بر آتش دارد بلکه در فروش این تجهیزات فناورانه نیز بسیار موفق عمل کرده و درآمدزایی بالایی در این زمینه داشته است تا جایی که گفته میشود این کشور حدود 45درصد از درآمد جهانی این بخش را در اختیار دارد. این درآمد، روبه رشد است به‌گونه‌ای که در سال گذشته درآمد چین از محل فروش تجهیزات و دوربین‌های نظارتی 13درصد افزایش داشت و امسال نیز این روند افزایشی ادامه دارد. یکی از عواملی که چین به ابرقدرتی در بازار دوربین‌های امنیتی تبدیل شده، اکوادور این کشور امریکای جنوبی است که کل سیستم‌های نظارتی ویدئویی کشور را از چین خریداری کرده است. ازسوی دیگر برندهای هوآوی و ZTE بازارهای استرالیا، میانمار و قزاقستان را در اختیار گرفته‌اند. البته باید گفت در این زمینه چین تنها نیست و کشورهایی همچون ژاپن و امریکا نیز سهمی مناسب از این بازار دارند.