پیاده‌سازی موتور جستجوی اسناد علمی با بیش از ۴ میلیون متادیتا/مراجعه روزانه ۱۵ هزار پژوهشگر
محققان یکی از شرکت‌های فناور اقدام به راه‌اندازی موتور جستجوگر برای دسترسی به اسناد علمی و پژوهشی کردند و به گفته آنها در برهه‌ای که اینترنت قطع شده بود و دسترسی به گوگل دشوار بود، این موتور امکان دسترسی محققان به اسناد علمی را فراهم کرده بود.
مهدی نیکنام، بنیانگذار موتور جستجوی "علم‌نت" اظهار کرد: محصولی که ما طراحی کردیم، یک موتور جستجو با کاربرد برای جستجوی اسناد علمی فارسی است.
وی با بیان اینکه چالشی در کشور برای دسترسی به اسناد علمی فارسی داریم، اظهار کرد: در خارج از کشور سامانه‌هایی مانند "گوگل اسکالر" و "میکروسافت" برای دسترسی به اسناد لاتین ایجاد شده است، ولی در داخل کشور هیچ سامانه‌ای برای جستجوی اسناد علمی فارسی نداریم.
نیکنام با بیان اینکه ما تلاش کردیم که این خلا را در کشور مرتفع کنیم، خاطرنشان کرد: در این راستا موتور جستجو برای اسناد علمی موجود در محیط وب طراحی کردیم و در حال حاضر چهار میلیون و ۵۰۰ هزار متادیتا از طریق این موتور جستجو قابل جستجو است.
وی جستجو از طریق این موتور را شامل کتاب، مقاله کنفرانس، مقاله نشریات و پایان‌نامه دانست و یادآور شد: برای طراحی این موتور از گوگل اسکالر الگوبرداری کردیم و با توجه به بازخوردهایی که از دانشجویان دریافت کردیم، در موتور جستجوی علم نت یکسری سرویس‌هایی را طراحی کردیم که در حال حاضر در سامانه‌هایی مانند گوگل اسکالر هم نیست.
این محقق حوزه فناوری اطلاعات با اشاره به قابلیت‌های این موتور جستجو، توضیح داد: وقتی کاربری اقدام به جستجو می‌کند، به کاربر اعلام میشود که با این کلیدواژه واردشده در سال‌های گذشته چه میزان تحقیق انجام شده است. این داده برای پژوهشگران بسیار مهم است.
وی ادامه داد: علاوه بر آن، این موتور امکان معرفی محققان حوزه‌های تحقیقاتی به سایر پژوهشگران را فراهم می‌کند تا از این طریق دانشجویان و پژوهشگران با محققان حوزه‌های مورد نظر خود آشنا شوند.
نیکنام، کاهش زمان و هزینه‌های تحقیقات برای دانشجویان و پژوهشگران را از مزایای این موتور جستجو ذکر کرد و گفت: یکی از چالش‌های حوزه پژوهش این است که محققان بعد از خواندن مقاله‌ای درصدد ارتباط گرفتن با نویسنده آن مقاله هستند و ما از طریق تشکیل رزومه علمی برای محققان این موضوع را مرتفع کردیم.
به گفته وی، با عضویت رایگان پژوهشگران در سامانه این موتور و ارائه اطلاعات تماس آنها، امکان ایجاد ارتباط میان محققان فراهم خواهد شد.
بنیانگذار موتور جستجوی علم نت، خاطر نشان کرد: در حال حاضر رزومه ۵ هزار پژوهشگر در این موتور ثبت شده است و امیدواریم با پیشرفت و توسعه این موتور و تکمیل شدن رزومه‌ها، بتوانیم راهی برای برقراری ارتباط بیشتر میان محققان و پژوهشگران با یکدیگر فراهم کنیم.
وی با تاکید بر اینکه این موتور جستجو در همه حوزه‌های اسناد علمی فارسی قابل دسترس است، اظهار کرد: ما فرآیند ورود اطلاعات را نداریم، بلکه از اطلاعات سایت‌هایی که اقدام به بارگذاری اسناد علمی مانند پایان‌نامه‌ها و مقالات پژوهشی می‌کنند، استفاده شده است.
نیکنام یادآور شد: از آنجایی که بر اساس قانون هر نشریه پژوهشی باید یک سایت رسمی داشته باشند، ما تاکنون حدود ۳ هزار سایت مستقل نشریات را شناسایی کردیم و از طریق این موتور امکان دسترسی به محتوای این سایت‌ها فراهم شده است.
نیکنام با تاکید بر اینکه پروژه موتور جستجوگر علم نت به عنوان یکی از پروژه‌های ملی محسوب میشود، اظهار کرد: در فاز دوم پروژه جویشگر بومی، طرح موتور جستجوگر علم نت به تصویب رسید، ولی متاسفانه با تغییرات ایجاد شده در دولت، سیاست‌ها متفاوت شد و این طرح مورد بی‌مهری قرار گرفته است.
مجری طرح ادامه داد: این در حالی است که در برهه‌ای که اینترنت دچار اختلال و قطع شد، یکی از نیازها، جستجوی اسناد علمی از طریق گوگل بود و از آنجایی که دسترسی به گوگل مشکل بود، در آن زمان تعداد کاربران ما به شدت افزایش یافت و نشان داد که این موتور جستجوگر قادر به تامین نیازهای علمی محققان است.
وی اضافه کرد: در حال حاضر که اینترنت وصل شده است، تعداد کاربران ما کاهش نیافته است؛ چراکه با آشنایی کاربران با سامانه ما، آنها همچنان در حال استفاده از این سامانه هستند.
نیکنام با بیان اینکه در حال حاضر این سامانه راه‌اندازی شده است، گفت: بر اساس آمارها روزی ۱۵ هزار پژوهشگر از خدمات این موتور بهره می‌برند.