بازار سرمایه

January 28, 2020
11:18 سه شنبه، 8ام بهمنماه 1398
کد خبر: 108336

سبقت چین از آمریکا در سرمایه‏ گذاری جسورانه

بررسی تاریخی روند سرمایه‌‌گذاری جسورانه(Venture Capital) یا VC حاکی از آن است که این نوع سرمایه‎گذاری که معمولا روی حمایت از کسب‎وکارهای نوپا و استارت‎آپ‎ها متمرکز بوده تاکنون سه موج را پشت سر گذاشته است. موج نخست به سال‌های اولیه پس از جنگ جهانی دوم تا اوایل دهه ۲۰۰۰ برمی‌گردد که هزینه استارت‌آپ‌‌ها بسیار زیاد و سرمایه نایاب بود که باعث قدرت گرفتن VCها شد. موج دوم از اواسط دهه ۲۰۰۰ تا اواخر آن طول کشید. در آن دوران، با دسترسی به سرمایه موجود بیشتر کارآفرینان انتخاب‌های بیشتری داشتند و سرمایه‌دار نه‌تنها منابع مالی بلکه ارزش افزوده نیز تامین می‌کرد. در موج سوم که در آغاز دهه ۲۰۱۰ شکل گرفت، با کاهش هزینه‌های استارت‌آپ‌‌ها، VCهای زیادی متولد شدند.
به نظر می‎رسد چین یکی از آن کشورهای موفقی است که توانسته به این قابلیت صنعت دست پیدا کند و به یکی از قدرت‎های اول در دنیای VC تبدیل شود. برای نمونه، در میان ۱۰ معامله باارزشی که عمدتا برای سال‎های اخیر بوده، نیمی از آنها استارت‎آپ‌های چینی بوده‎اند که در حال حاضر به یکی از یونیکورن‎های مطرح جهان تبدیل شده‎اند. مثلا Didi Chuxing که در حوزه حمل‎ونقل فعالیت دارد، توانست رقیب خارجی خود یعنی اوبر را در بازار چین کنار بزند و بزرگ‌ترین بازار حمل‎ونقلی دنیا را در دست بگیرد. البته موفقیت چینی‎ها در صنعت VC به شناسایی و حمایت‎ استارت‎آپ‌های موفق خلاصه نمی‎شود. زیرا VCهای چینی با تامین سرمایه حدود ۳۲۲ میلیارد دلار بیشترین سهم را از استارت‎آپ‌های داشتند که توانستند به نقطه خروج برسند. به‌عبارت دیگر، بیشترین سرمایه‎گذاری‌ها در این استارت‎آپ‎ها توسط سرمایه‎گذاران VC چینی انجام گرفته است. این در حالی است که میزان سرمایه‎گذاری‎ آمریکایی‎ها ۶۶/ ۱۷۷ میلیارد دلار است.
 
جدیدترین آمار به نقل از شرکت مشاوره مالی و پژوهشی Pitchbook درباره وضعیت سرمایه‌‌گذاری جسورانه در دو دهه اخیر نیز حاکی از آن است که در دهه گذشته متوسط سرمایه‎گذاری رشد چشمگیری نسبت به دهه ۲۰۰۰ داشته به‌طوری که از حدود ۴۰۰میلیارد دلار به مرز ۵۵۳ میلیارد دلار در پایان دهه ۲۰۱۰ رسیده است. این در حالی بوده است که منابع صرف شده در سرمایه‎گذاری VC در دهه ۱۹۹۰ کمی بالاتر از ۱۰۰ میلیارد دلار بود. رشد صنعت VC تنها به افزایش حجم سرمایه‎گذاری خلاصه نمی‎شود چرا که تعداد صندوق‎های VC هم در این دوران افزایش یافته و از حدود ۱۵۰۰ صندوق در دهه ۱۹۹۰ با رشد چشمگیری به مرز ۴هزار صندوق در دهه ۲۰۰۰ رسیده است.هرچند افزایش تعداد صندوق‌ها در دهه بعدی نیز روند رو به رشدی داشته اما افزایش تعداد آن کمی بیش از ۵۰۰ صندوق در دهه گذشته بود. همچنین آمار نشان می‎دهد بیشترین حجم سرمایه‌گذاری در این دو دهه مربوط به سال ۲۰۱۸ است که با رسیدن به مرز ۳۰۰ میلیارد دلار یک رکوردشکنی به حساب می‎آمد البته این رکوردشکنی در تعداد معاملات هم مشهود بود تا نشان دهد ۲۰۱۸ برای استارت‎آپ‎ها یک سال طلایی بود تا از ظرفیت‎های بازار VC برای توسعه کسب‎وکار خود بهره‎برداری کنند.اکنون که موج چهارم VC در حال ظهور است توسط چند روند قدرتمند هدایت می‌شود. یک روند این است که سرمایه به‌طور کامل ماهیت یک کالا یا خدمات را پیدا کرده ‌است.
 
صندوق‌های چند میلیارد دلاری در میان شرکت‌های VC بزرگ عادی شده و حتی برخی از آنها جایگزین صندوق‌های خیریه شده‎اند. روند دیگر این است که گرچه راه‌اندازی یک شرکت ارزان‌تر از همیشه شده، اما رویکرد استارت‎آپ‎های جدید تغییر کرده است. در واقع آنها می‌خواهند نخستین شرکتی باشند که کالا یا خدمات خاصی را ارائه می‌دهند و برنده نهایی اقتصاد دیجیتال شوند، به این ترتیب، به سرمایه‌گذاری‌های عظیمی نیاز دارند. این دوگانگی منجر به افزایش تعداد شرکت‌های جدید در مراحل اول به ویژه در مرحله بذر(seed) شده، در عین حال تعداد شرکت‌های بزرگ در مراحل بعدی کاهش یافته است. سرمایه‎گذاران ریسک‌پذیر برای سوار شدن روی موج چهارم، مجبورند خود را با شرایط این دوره زمانی تطبیق دهند. دوره‌ای که در آن انفجار شرکت‌های جدید و تقاضا به تنوع بیشتر VCها، توانایی انتخاب درست و خلق ارزش منحصر به فرد در سرمایه‌‌گذاری‌های جسورانه را می‎طلبد.
 
 باارزش‎ترین معاملات VC
براساس گزارش اخیر شرکت Pitchbook، باارزش‎ترین معامله استارت‎آپ‎ها در این دو دهه اخیر به نام استارت‎آپ چینی Ant Financial ثبت شد. این معامله که ۱۴ میلیارد دلار ارزش داشت و در سال ۲۰۱۸ منعقد شد، نیز شاهدی بر این گواه شد که استارت‌آپ‌ها روزهای خوبی در سال ۲۰۱۸ سپری کرده‌اند. البته این استارت‎آپ که یکی از زیرمجموعه‌های غول تجارت الکترونیکی چینی یعنی علی بابا به حساب ‎می‎آید، اکنون به جمع حامیان مالی سایر استارت‎آپ‎های شرق آسیا پیوسته است.این بازوی مالی علی‌بابا، خدمات مختلفی از بانکداری آنلاین تا سرمایه‌گذاری در تولید محصولات متفاوت را ارائه می‌دهد و حتی در شرکت‌های پرداخت آنلاین محلی در کشورهای تایلند، فیلیپین، سنگاپور و کره‌جنوبی هم سرمایه‌گذاری می‌کند. Ant Financial در کنار تنسنت و علی بابا، روی هم ۴۳ درصد از سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در همه یونیکورن‌های آسیایی را در اختیار دارند. البته نکته حائز اهمیت در معرفی باارزش‌ترین معاملات VC در دو دهه گذشته حضور پررنگ استارت‎آپ‎های چینی است که بیش از یک‌بار در جمع با‌ارزش‎ترین معاملات VC قرار داشتند.پس از آن، Juul استارت‎آپ آمریکایی است که باارزش‌ترین معامله VC را به نام خود رقمزد.  این شرکت نوپا در حالی سرمایه ۸/ ۱۲ میلیارد دلاری را در سال ۲۰۱۸ جذب کرد که با یک جهش چشمگیر و رکوردشکن توانست در بین استارت‎آپ‎های با ارزش بالای ۱۰ میلیارد دلار یا به اصطلاح دکاکورن جای بگیرد. این رکورد پیش‌تر به نام فیس‌بوک بود. این غول رسانه‎های اجتماعی نخستین شرکتی است که سریع‌تر از سایر رقبای خود دکاکورن شدن را تجربه کرده بود.
 
 مشارکت شرکت‎ها در سرمایه‎گذاری VC
آمارهای این شرکت پژوهشی حاکی از آن است که سرمایه‎گذاری شرکت‎های VC یک رفتار چرخه‌ای داشته، با این حال در دهه گذشته، با وجود اینکه در بعضی سال‎ها رشد آن منفی بوده، اما میزان سرمایه‌گذاری در سال‎های مختلف دهه ۲۰۱۰ بیشتر از دهه ۲۰۰۰ بود. در همین گزارش آمده است که در دهه گذشته بیش از ۱۲۱ میلیارد دلار توسط آن دسته از شرکت‎های VC به اکوسیستم استارت‎آپ‎ها تزریق شده که برای اولین بار وارد این حوزه شدند که حدود ۱۸ درصد این سرمایه‎گذاری برای سال ۲۰۱۹ بود.
 
 خروج‎های موفقیت‎آمیز
رسیدن به نقطه خروج برای استارت‎آپ‎ها، سیگنال مطمئنی از بالغ شدن هر کسب‎وکار نوپایی است که توانسته مراحل تبدیل شدن به یک شرکت را با موفقیت به پایان برساند. البته این موفقیت تنها سهم استارت‎آپ‎ها نیست چرا که نقطه خروج جایی است که سهام استارت‎آپ‎ها در بورس عرضه عمومی شده یا مالکیت آن به شرکت دیگر واگذار می‎شود و در این میان سرمایه‎گذاران VC هم در نهایت به منافع حاصل از حمایت مالی از این استارت‎آپ‎ها دست پیدا می‎کنند.  بخشی از گزارش شرکت Pitchbook به بررسی استارت‎آپ‎هایی پرداخته که توانستند در این دو دهه اخیر به نقطه خروج برسند. بررسی این شرکت از ۲۵ استارت‎آپ با ارزشی که به نقطه خروج رسیدند نشان می‎دهد  VCهای چینی با تامین سرمایه حدود ۳۲۲میلیارد دلار بیشترین سهم را از استارت‎آپ‌های موفق داشتند.  به عبارت دیگر، بیشترین سرمایه‎گذاری‌ها در این استارت‎آپ‎ها توسط سرمایه‎گذاران VC چینی انجام گرفته است. پس از چینی‎ها، سرمایه‌گذاران VC آمریکایی بیشترین سرمایه‌گذاری را انجام دادند. در نهایت اینکه VC سایر کشورهای جهان که از رسیدن استارت‎آپ‌ها به نقطه خروج منتفع شدند، حدود ۷۱ میلیارد دلار سرمایه‎گذاری کردند.  همچنین براساس آنچه در آمارها آمده شرکت سرمایه‎گذاری سکویا در آمریکا، VC موفقی در انتخاب استارت‎آپ‎های خوش‌آتیه است. به‌طوری که در دو دهه گذشته ۵۴ استارت‌آپی که تحت حمایت مالی سکویا بودند به نقطه خروج رسیدند.  این رقم برای شرکت بعدی که شرکت آمریکایی Kleiner Perkins بوده، ۴۶ مورد است. پس از آن نیز دیگر شرکت آمریکایی یعنی NEA دارای بیشترین استارت‎آپ موفق در پرتفوی خود بود.
 
 
 
  • مشترک شوید!

    برای عضویت در خبرنامه روزانه ایستنا؛ نشانی پست الکترونیکی خود را در فرم زیر وارد نمایید. پس از آن به صورت خودکار ایمیلی به نشانی شما ارسال میشود، برای تکمیل عضویت خود و تایید صحت نشانی پست الکترونیک وارد شده، می بایست بر روی لینکی که در این ایمیل برایتان ارسال شده کلیک نمایید. پس از آن پیامی مبنی بر تکمیل عضویت شما در خبرنامه روزانه ایستنا نمایش داده میشود.

    با عضویت در خبرنامه پیامکی آژانس خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات (ایستنا) به طور روزانه آخرین اخبار، گزارشها و تحلیل های حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات را در هر لحظه و هر کجا از طریق پیام کوتاه دریافت خواهید کرد. برای عضویت در این خبرنامه، مشترکین سیمکارت های همراه اول لازم است عبارت 150 را به شماره 201464 و مشترکین سیمکارت های ایرانسل عبارت ozv ictn را به شماره ۸۲۸۲ ارسال کنند. دریافت موفق هر بسته خبری که محتوی پیامکی با حجم ۵پیامک بوده و ۴ تا ۶ عنوان خبری را شامل میشود، ۳۵۰ ریال برای مشترک هزینه در بردارد که در صورتحساب ارسالی از سوی اپراتور مربوطه محاسبه و از اعتبار موجود در حساب مشترکین سیمکارت های دائمی کسر میشود. بخشی از این درآمد این سرویس از سوی اپراتور میزبان شما به ایستنا پرداخت میشود. مشترکین در هر لحظه براساس دستورالعمل اعلامی در پایان هر بسته خبری قادر خواهند بود اشتراک خود را در این سرویس لغو کنند. هزینه دریافت هر بسته خبری برای مشترکین صرفا ۳۵۰ ریال خواهد بود و این هزینه برای مشترکین در حال استفاده از خدمات رومینگ بین الملل اپراتورهای همراه اول و ایرانسل هم هزینه اضافه ای در بر نخواهد داشت.