بازار محصولات دیجیتالی در اختیار کدام دسته از محصولات است؟
گزارش فصل پاییز ۹۸ توسعه‌دهندگان «کافه بازار» وضعیت اپلیکیشن‌های مسلط در این بازار محصولات اندرویدی را مشخص کرده است در این گزارش که نسبت به گزارش‌های قبلی به داده‌های بیشتری اشاره کرده است علاوه بر اینکه مشخص کرده در هر کدام از دسته محصولات وضعیت توسعه دهندگان محصول چگونه است و چه سهمی از بازار را به دست گرفته‌اند مشخص شده که کدام یک از محصولات برای اینکه به محصول پرمخاطب تبدیل شوند زمان بیشتری نیاز دارند.
یکی از پرتمرکز ترین دسته محصولات کافه بازار در اختیار محصولات مربوط به خرید است؛ ۹۹ درصد بازار برنامههای این دسته در اختیار تعداد محدودی از بازیگران این حوزه است. در این دسته فقط ۹۳ برنامه فروش داشته اند که این تعداد ۴ درصد کل برنامه هایی است که در دسته خرید منتشر شده است؛ همین امر موجب میشود که تسلط بازار در این بخش در اختیار تعداد محدودی از اپلیکیشن‌ها قرار گیرد.
اﯾﻦ ﻧﻤﻮدار وﺿﻌﯿﺖ ﺑﺎزار ﻣﺤﺼﻮﻻت دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ را دﺳﺘﻪ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ. تمرکز زیاد نشان دهنده این است که در این بخش بازار مسلط در اختیار تعداد محدودی از برنامه‌ها است.
طبق گزارش فصل گذشته کافه بازار تعداد برنامههای مربوط به خرید که روی این بازار قرار گرفته است فقط یک درصد از تعداد کل بازی‌هاست هر چند در این دوره از گزارش فصلی به این رقم اشاره‌ای نشده است؛ اما اگر فرض کنیم این نسبت همچنان حفظ شده است مشخص میشود که بازار برنامههای مربوط به خرید فقط در اختیار تعداد محدودی از این بازیگران قرار دارد. از همین رو اگر کسی قصد دارد در این بازار فعالیت کند و برنامهای در این دسته تولید کند باید به خصوصیات این بازار توجه کند.
یکی دیگر از بازارهای انحصاری مربوط به بازار خبرها و نشریات است. در این بخش تمرکز ۸۸ درصدی حاکم است. این رقم نشان می‌دهد که بخش عمده بازار در اختیار تعداد محدودی از فعالان این بخش است. در اصل تعداد خریداران و تعداد عرضه کنندگان محصول در این بخش نشریات و خبر بسیار محدود است از همین رو ایجاد یک بازار انحصاری تقریبا طبیعی به نظر می‌رسد.
نقطه مقابل این بخش‌ها برنامههای بخش آموزش است در این بخش علاوه بر اینکه این دسته از برنامه‌ها جزو دسته‌‌های پرمخاطب به شمار می‌آید تعداد فعالان این حوزه نیز به نسبت زیاد است. در گزارش فصل تابستان کافه بازار ۱۸ درصد کل برنامههای موجود در کافه بازار در دسته برنامههای آموزشی قرار گرفته بود که این رقم نشان‌دهنده رقابت فشرده‌ای عرضه کنندگان این نوع از است. نرخ تمرکز در دسته برنامههای آموزش ۵ درصد است این نشان می‌دهد که تقریبا بازار به نسبت یکسانی میانی بازیگران مختلف تقسیم شده است. در این حوزه رقابت بسیار سخت است؛ چرا که با توجه به تعداد بالای رقبا و نرخ توزیع شدن مشتریان در میان بخش‌های مختلف برنامهای می‌تواند موفق عمل کند که رویکر جدیدی به کاربران خود داشته باشد. در این دسته از برنامه‌ها تقریبا ۶ هزار و ۷۵۶ برنامه پرداخت درون برنامهای داشته‌اند که از این تعداد ۲۴ درصد برنامه‌ها در فصل گذشته (پاییز ۹۸) توانسته‌اند برای خود در این بخش درآمدی کسب کنند و فروش داشته باشند.
در این بین وضعیت برنامههای ورزشی کاملا متفاوت است علاوه بر اینکه تعداد ارائه کنندگان این برنامه به نسبت زیاد است و از تعداد مخاطبان به نسبت خوبی نیز برخوردار است؛ اما همچنان جزو برنامه‌هایی به شمار می‌آیند که از تمرکز بالایی برخوردار است یعنی بازار این برنامه‌ها فقط در اختیار تعداد محدودی از فعالان بازار قرار دارد. با وجود اینکه در این بازار ۴۷۳ برنامه امکان پرداخت درون برنامهای دارند؛ اما از این تعداد فقط ۱۱ درصد آنها توانسته‌اند به فروش طی فصل پاییز برسند و کاربران آنها در این فصل پرداخت درون برنامهای انجام داده‌اند. وضعیت محصولات دیجیتال را در نمودار زیر قابل مشاهده است.
همچنین وضعیت تمرکز در برنامههای مختلف نیز از طریق این نمودار قابل مشاهده است. همانطور که در این نمودار مشخص است بیشترین نرخ تمرکز در دسته برنامههای خرید است.
بیشترین تمرکز در دسته خرید و کمترین در دسته محصولات مربوط به سرگرمی است.
از نمودارهای جدیدی که به این دوره از گزارش فصلی کافه‌بازار اضافه شده است می‌توان به نمودار نرخ ریزش فصلی خریداران اشاره کرد. این نمودار نشان می‌دهد که چند درصد از خریداران فصل تابستان در پاییز خرید خود را تکرار نکرده‌اند. یکی از چالش‌های اصلی توسعه دهندگان محصولات بازگرداندن و ترقیب کاربران برنامههای مختلف به استفاده از برنامههای مختلف به صورت مدام است.
این نمودار نرخ ریزش فصلی مشتریان هر دسته از برنامه‌ها را نشان می‌دهد. یعنی چند درصد از مشتریان فصل تابستان در فصل پاییز خرید خود را تکرار نکرده‌اند.
دسته برنامههای سیر و سفر در این بخش رتبه اول را به خود اختصاص داده‌اند به گونه‌ای که ۱۰۰ درصد خریداران فصل تابستان در فصل پاییز اصلا سراغ برنامه سفر نرفته‌اند و از طریق این برنامه‌ها اقدام به خرید سفر نکرده‌اند. از سویی خریداران جدیدی نیز این دسته جذب کرده است و سهم قابل توجهی از درآمد این برنامه مخصوص مشتریان جدید این حوزه بوده است. طبق نمودارهای منتشر شده از سوی کافه بازار تقریبا ۹۴ درصد فروش برنامههای مربوط به دسته سیر سفر در اختیار مشتریان جدید این گونه برنامه‌ها بوده است و فقط ۸ درصد مشتریان در این گروه طی ۹۰ روز فصل پاییز جزو مشتریان تکراری یا پایدار این دسته از برنامه‌ها به شمار می‌آیند.
این آمار نشان‌دهنده این موضوع است که بسیاری از مشتریان برنامههای ایرانی علاقه‌ای به تکرار خرید خود ندارند و فقط یکبار تجربه را کافی می‌دانند و کسانی در این بازار موفق خواهند شد تا بتوانند کاربران یا مشتریان خود را به پرداخت مجدد یا خرید محصولات خود ترقیب کنند. این وضعیت در بسیاری از دسته برنامه‌ها از جمله دسته سرگرمی‌ها نیز ادامه داشته است به گونه‌ای که در این دسته ۹۷ درصد مشتریان فصل تابستان خرید خود را در پاییز تکرار نکرده‌اند اما از سویی این دسته از برنامههای ۸۶ درصد درآمد خود را از طریق مشتریان جدید به دست آورده‌اند که از این میان نیز فقط ۱۲ درصد آنان در طی ۹۰ روز خرید خود را تکرار کرده‌اند.
این نمودار نشان می‌دهد که چه تعداد از مشتریان هر دسته از برنامه‌ها جدید بوده‌اند
یکی از موارد قابل توجه در این گزارش وضعیت برنامههای مربوط به پیام‌رسان‌هاست. با وجود اینکه این نوع از برنامه‌ها مخاطبان زیادی دارد از سویی تعداد رقبای فعال در این بازار نیز به نسبت بالاست؛ اما در این بخش هیچکدام از پیام‌رسان‌ها بازار مسلطی در اختیار ندارد و تقریبا بازار به نسبت یکسانی تقسیم شده است اما همین امر موجب میشود که فعالیت برای ارائه‌کنندگان این دسته از برنامه‌ها سخت شود؛ چرا که طبق همین گزارش تقریبا ۵۳۱ روز طول می‌کشد تا میزان نصب یک برنامه پیام رسان به بیش از ۱۰ هزار بار برسد، این در حالی است که تعداد بالای مخاطب یکی از ملزومات پیام‌رسان‌ها به شمار می‌آید.
پیام‌رسان‌ها از جمله برنامه‌هایی هستند که برای اینکه به ۱۰ هزار کاربر فعال برسند باید تقریبا ۲ سال صبر کنند
هر چند در این مدل از برنامه‌ها جذب مخاطب یک فرایند طولانی مدت است؛ اما در مقابل کاربران آنان فعال هستند و در صورتی که یک پیام رسان موفق به جذب مخاطب شود می‌تواند امیدوار باشد که این مخاطب برای وی باقی خواهد ماند و تا زمانی‌که سرویس خوبی ارائه دهد مخاطب نیز از آن بهره می‌گیرد.
این نمودار نشان می‌دهد که چه تعداد از کاربران هر برنامه به صورت فعال از آن دسته از برنامه‌ها استفاده می‌کنند
شبکه‌های اجتماعی نیز تقریبا همین وضعیت را دارند با این تفاوت که نرخ رسیدن مخاطبان آنان به بیش از ۱۰هزار نفر ۲۹۰ روز است. در مقابل بازی‌های مربوط به کلمات و دانستنی‌ها در یک دوره زمانی تقریبا ۱۰۶ روزه به بیش از ۱۰ هزار کاربر می‌رسند. این ارقام به سادگی می‌تواند سرمایه‌گذاران و پدید آورندگان محصولات و برنامههای جدید را با فضای کلی خرید برنامههای مختلف آشنا کند.
میزان جست‌وجو در کافه بازار نیز نشان دهنده طرفداران زیاد شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌هاست. به گونه‌ای که بیشترین جست‌وجوها را کلمات واتس‌اپ، اینستاگرام و تلگرام به خود اختصاص داده‌اند. این وضعیت در فصل گذشته نیز وجود داشت.