نوآروی و ارائه سرویس جدید قربانی اصلی ویروس کرونا در شبکه بانکی
ویروس کرونا واژه دورکاری را بر سر زبان‌ها انداخته است و بسیاری از مدیران ایرانی که تا امروز برای انجام پروژه‌هایشان حتما باید با چشم خود نیروی انسانی در حال کار را می‌دیدند به دورکاری آنان رضایت دادند و پذیرفتن کارکردن از راه دور و حفظ سلامتی، نسبت به بهره‌وری اهمیت بیشتری دارد. اما از سوی دیگر ارائه برخی از خدمات از راه دور امکان‌پذیر نیست یا هنوز شرایطی فراهم نشده است که بتوان تمامی فعالیت‌ها و ارائه سرویس‌ها را از راه دور انجام داد. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد حفظ پایداری شبکه تا حد ممکن و پرهیز از ایجاد هر گونه شُک به آن در اولویت کاری تمامی شرکت‌ها قرار گرفته باشد. آنان ترجیح می‌دهند روال ارائه سرویس به مشتریان خود را مانند گذشته حفظ کنند؛ به‌جای آنکه سرویس جدیدی ارائه دهند و پس از آن شُکی به سیستم وارد و از روال عادی ارائه سرویس خارج شود.
شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مختلف به بانک‌ها نیز در شرایط فعلی حفظ پایداری شبکه را در اولویت کاری خود قرار داده‌اند و ارائه سرویس‌های جدیدتر یا به قولی خلاقانه‌تر را به بعد از پایان یافتن کرونا موکول کرده‌اند. در شرایط فعلی اگر هر کدام از بانک‌های کشور بتوانند سرویس‌های خود را پایدار نگهدارند و خدمات خود را مانند روزهای دیگر به مردم ارائه دهند تا مشکلی در شبکه ایجاد نشود از اهمیت بیشتری نسبت به ارائه سرویس جدیدتر برخوردار است.
سرویس‌های جدید قربانیان اصلی کرونا
بررسی روند فعالیت بانک‌ها طی سال‌های گذشته نشان می‌دهد که تقریبا ارائه سرویس‌های جدید در ماه‌های پایانی سال متوقف می‌شد و هیچ بانکی با توجه به افزایش حجم تراکنش‌ها در روزهای پرهیاهوی پایانی سال، اقدام به ارئه محصول یا سرویس جدیدی نمی‌کرد و بروز تمامی خلاقیت و نوآروی خود را به سال آینده موکول می‌کرد؛ حال ویروس کرونا نیز مزید بر علت شد تا ارائه راهکارهای جدید در سرویس‌های بانکی متوقف شود؛ چرا که به عقیده بسیاری از کارشناسان این حوزه حفظ پایداری از اهم واجبات است.
فرهاد فائز معاون بازاریابی و امور مشترکین شرکت خدمات انفورماتیک می‌گوید که ارائه سرویس‌های مستحبی به بانک‌ها فعلا به حالت تعلیق در می‌آید
معاون بازاریابی و فروش شرکت خدمات انفورماتیک حفظ پایداری شبکه را از واجبات فعلی قلمداد می‌کند و ارائه سرویس‌های جدید را از جمله قربانیان اصلی ویروس کرونا می‌داند. فرها فائز در گفت‌وگو با پیوست می‌گوید: «ارائه تمامی سرویس‌های غیرضرور بانک‌ها در شرایط فعلی به روزهای آتی و پسا کرونا واگذار شده است.» البته او هم‌زمانی کرونا و تعطیلات نوروز را به نفع شبکه بانکی دانست چرا که در این دوره زمانی ۲۰ روزه تقریبا فعالیت تمامی بانک‌ها کاهش می‌یافت و ارائه سرویس‌های جدید به ماه‌های آتی موکول میشود.
فرهنگ فرزان معاون فروش و امور مشتریان داتین نیز به پیوست می‌گوید: «ارائه سرویس‌ها و به‌روزرسانی‌های جدید برای سامانه‌ها و کر بانک‌ها نیازمند حضور نیروی انسانی در ستاد است و سعی می‌کنیم به‌گونه‌ای عمل کنیم تا پایداری شبکه بانک‌های همکار از بین نرود.» او با اشاره به اینکه دسترسی به سیستم‌های لایو بانک‌ها از راه دور امکان ندارد، معتقد است:«حفظ امنیت داده‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، از همین رو ایجاد هر گونه تغییر در سیستم‌های لایو نیازمند حضور گروه عملیات وپشتیبانی در ستاد است.»
از سوی دیگر آرش بابایی معاون پشتیبانی و عملیات شرکت توسن در گفت‌وگو با پیوست می‌گوید: «زمانی که اقدام به ارائه یک سرویس نرم‌افزاری جدید میشود همیشه امکان از بین رفتن حفظ پایداری شبکه وجود دارد و برای بازگرداندن شرایط باید از نیروی کار بیشتری بهره برد و تمامی آنان را به پشت میزهای کاری کشید از همین رو در شرایط فعلی به گونه‌ای عمل می‌کنیم که پایداری شبکه از بین نرود.»
امکانات دورکاری
فرهنگ فرزان معاون فروش و امور مشتریان داتین می‌گوید حفظ امنیت داده‌ها برای ارائه سرویس از راه دور بسیار اهمیت دارد
هر چند که این روزها صحبت از دورکاری زیاد است اما واقعیت این است که امکان بهره‌گیری ازآن در تمامی بخش‌ها وجود ندارد. فرزان، معاون فروش و امور مشتریان داتین در این خصوص معتقد است که بخش توسعه و development می‌توانند خدمات را به صورت دورکار ارائه دهند. او می‌گوید که توسعه‌دهندگان می‌توانند در خانه خود بنشینند و بدون اینکه نیاز به محیط بانک داشته باشند برنامه‌های توسعه‌ای را پیش برند اما امکان پیاده‌سازی و عملیاتی کردن آنها نیست. در اصل گروه‌های عملیات و پشتیبانی گروه‌هایی هستند که امکان ارائه خدماتشان از راه دور وجود ندارد و باید در ستاد و دفترهای مرکزی حضور داشته باشند.
آرش بابایی، معاون پشتیبانی و عملیات توسن نیز معتقد است پروتکل‌های ارائه سرویس به مشتریان در تمامی شرکت‌ها یکسان است
بابایی معاون عملیات توسن نیز بر همین نکته تاکید می‌کند و می‌گوید در بخش صف ما دو نوع تیم فعالیت می‌کنند تیمی که موضوع توسعه محصول را پیگیری می‌کنند و تیم پشتیبانی. بچه‌های گروه توسعه محصول بدون اینکه نیاز به حضورشان در دفتر باشد می‌توانند فعالیت کنند اما واقعیت این است که بچه‌های عملیات باید در دفتر حضور داشته باشند و در شرایط فعلی امکان دورکار کردن آنان وجود ندارد. او در پاسخ به این سوال که آیا امکان دورکاری این گروه از بچه‌ها در آینده و با تغییر برخی از فرایندها نیز وجود ندارد می‌گوید: «ما این موضوع را بارها در جلسات معاونان مورد بحث قرار داده‌ایم اما به نظر می‌رسد فعلا راهکاری برای آن وجود ندارد.»
فرهاد فائز نیز معتقد است علاوه بر تیم‌های توسعه یا developmet تیم تحقیق و توسعه نیز می‌توانند فرایندهای کاری خود را بدون نیاز به حضور در دفاتر کاری پیش برند. از سویی در شرایط فعلی بسیاری از جلسات هماهنگی‌های کاری نیز از طریق ابزارهایی مانند اسکایپ انجام شد و دیگر نیاز به حضور فیزیکی در این موارد از بین رفته‌است.
مشکلات
ایجاد شرایط بحرانی موجب بروز مشکلاتی میشود که شاید تا پیش از آن توجهی به آن نشده بود و جزو اولویت کاری به حساب نمی‌آمد یکی از آن موارد پیاده‌سازی پروتکل‌های امنیتی برای دوران دورکاری است. فرهنگ فرزان در این خصوص می‌گوید ما برای اینکه بتوانیم به نیروهای انسانی خود امکان انجام کار از راه دور و از منزلشان را بدهیم مجبور به اعمال تغییراتی در زیرساخت برخی از سیستم‌های خود شدیم تا علاوه بر اینکه سطح امنیت آن را ارتقا می‌دهیم مطمئن شویم امکان کپی کردن داده‌ها وجود ندارد و افراد غیر مرتبط به داده‌ها دسترسی نخواهند داشت.
آرش بابایی نیز می‌گوید پروتکل‌های امنیتی تمامی شرکت‌های فعال در این زمینه شبیه یکدیگر است از همین رو امکان ارائه برخی از خدمات از راه دور وجود ندارد. او ادامه می‌دهد که در صورت اجرا نشدن یا در نظر نگرفتن پروتکل‌های امنیتی زیانی به شبکه بانکی وارد میشود که امکان جبران آن به سادگی وجود ندارد.
فرصت‌ها
با وجود تمامی مشکلات پیش آمده اما می‌توان گفت که این ویروس می‌تواند موجب تغییراتی در مدل فکری مدیران کشور و شبکه بانکی شود. معاون فروش و امور مشتریان داتین می‌گوید نگاه مدیریتی باید تغییر کند مدیریت کسب و کار از راه دور با مدیریت کسب و کار و نیروی انسانی در شرایطی که همه در یک مکان حضور دارند متفاوت است. او ادامه می‌دهد به نظر می‌رسد در ابتدای این مسیر انجام بسیاری از کارها سخت میشود اما در آینده روندهای انجام کاری بسیار متفاوت خواهد بود.
او با اشاره به اینکه سطح تکنولوژی در کشور با گسترش این ویروس در حال تغییر است می‌گوید که تغییر سطح تکنولوژی فقط مربوط به نظام بانکی نیست بلکه این تغییر سطح تکنولوژی را در آموزش و بخش بهداشت کشور نیز به سادگی می‌توان مشاهده کرد.
فرهاد فائز نیز تاکید می‌کند که باید نگاه به مدیریت کامل تغییر کند و مدیران باید بپذیرند که بسیاری از فرایندهای کاری را می‌توان از راه دور انجام داد. او می‌گوید تفکر ارائه سرویس در برخی از بخش‌ها به صورت دورکار در بسیاری از کشورها ایجاد شده است حال شاید کرونا برای ما فرصتی باشد که بتوانیم به عنوان مدیران یک مجموعه این دیدگاه را در خود و در زیرمجموعه خود پیاده‌سازی کنیم.
معاون پشتیبانی و عملیات توسن نیز با اشاره به احتمال تغییر شرایط بازار در آینده معتقد است که باید محصولات خود را با توجه به این شرایط تولید و به بازار عرضه کنند. او می‌گوید هم‌اکنون در حال طراحی محصولاتی هستند که بتواند با شرایط فعلی بازار هماهنگ باشند و به زودی به بازار عرضه خواهد شد.