با سامیت، سریعترین ابررایانه جهان آشنا شوید
زمانی که اولین کامپیوترها وارد زندگی ما انسان‌ها شدند، کمتر کسی تصور می‌کرد روزی به جایگاهی برسند که تداوم زندگی بدون آن‌ها، تقریبا غیرممکن باشد. اما ابررایانه های جهان از جمله سامیت که سریعترین آنهاست، امروز به واقعیت تبدیل شده و باورها و تصورات قدیمی را تغییر داده است.
امروزه کامپیوترها از دستکاه‌های حجیم و با توان پردازشی کم، به سیستم‌هایی پیشرفته و با قدرت محاسباتی خیره‌کننده تبدیل شده‌اند و می‌توانند حجم زیادی از اطلاعات را ظرف چند ثانیه مورد پردازش و تجزیه‌وتحلیل قرار دهند.
در واقع، امروزه بسیاری از ابعاد زندگی بشریت در عصر کنونی به دستگاه‌هایی پیشرفته‌ای به نام ابررایانه ها گره خورده است. سیستم‌هایی که روز به روز، مسیر تکامل و تارقی را در پیش گرفتند و هم اکنون بسیاری از کشورهای جهان از ظرفیت‌های ابررایانه ها برای پیشبرد اهداف خود بهره می‌برند.
اما ژوئن 2018 بود که شاهد تولد ابررایانه ای به نام سامیت (Summit) بودیم. دستاوردی که حاصل تلاش مهندسان شرکت IBM بود و توانست در آن زمان، خود را بالاتر از ابررایانه های چینی، به عنوان قوی‌ترین و سریعترین ابررایانه جهان معرفی کند.
قدرت پردازشی سامیت برابر با 200 پتافلاپس عنوان شده که اگر بخواهیم به طور ساده‌تر بیان کنیم، قادر است 200 هزار تریلیون محاسبه را در هر ثانیه انجام دهد. بد نیست بدانید که ابررایانه چینی TaihuLight از توان 93 پتافلاپسی برخوردار است.
این ابررایانه 200 میلیون دلاری در دل خود 4608 سرور محاسباتی متشکل از 9216 پردازنده IBM Power9 به همراه 27648 پردازنده گرافیکی انویدیا تسلا V1000 را جای داده است. ابررایانه سامیت به نسبت دیگر سیستم‌های مشابه، از مصرف انرژی کمتری برخوردار است و برق مصرفی آن تنها 13 مگاوات است. این در حالیست که میزان برق مصرفی TaihuLight، برابر با 15 مگاوات عنوان شده است.
این ابررایانه در آزمایشگاه ملی Oak Ridge که در ایالت تنسی آمریکا واقع شده، مورد استفاده قرار خواهد گرفت. جایی که از ابررایانه تایتان که زمانی به عنوان سریعترین ابررایانه جهان شناخته می‌شد، میزبانی می‌کند.
وزن سامیت حدود 340 تن عنوان شده و مساحت آن نیز به 520 متر مربع می‌رسد که تقریبا با اندازه یک هواپیما برابری می‌کند. به عبارتی دیگر، اندازه این ابررایانه در نوع خود بسیار بزرگ است و اگر بخواهیم به طور دقیق‌تر بگوییم، دو زمین تنیس را پُر خواهد کرد.
سامیت به محققان این امکان را می‌دهد تا با بهره‌گیری از فناوری یادگیری ماشینی بکار رفته در دل این ابررایانه، محاسبات مربوط به حوزه‌هایی همچون فیزیک و یا موارد مربوط به سلامت انسان‌ها را با سرعت و دقت بالایی انجام دهند. گفته میشود که تاکنون در هیچ سیستمی، تا به این اندازه از ظرفیت‌های فناوری هوش مصنوعی استفاده نشده است.
به گفته شرکت IBM، سیستم بکار رفته در این ابررایانه از طریق 297 کیلومتر کابل فیبرنوری با یکدیگر در ارتباط‌اند و قادر است 250 پتابایت اطلاعات را در خود ذخیره کند. برای درک بهتر این حجم باید گفت که این مقدار برابر با 74 سال ویدیوی اچ‌دی.
مهندسان IBM برای جلوگیری از گرم شدن این ابررایانه از چهار هزار گالن آب که هر دقیقه و از طریق لوله‌های تعبیه‌شده به دل سیستم تزریق میشود، استفاده می‌کنند. در واقع این روش منجر به کاهش 13 مگاوات گرما از سیستم خواهد شد.
به گفته محققان، سریعترین ابررایانه جهان یعنی سامیت نقش تعیین کننده‌ای را در بررسی و مقابله با یکی از بزرگ‌ترین مشکلات بشریت یعنی تغییراتی اقلیمی‌ایفا خواهد کرد. این ابررایانه می‌تواند به دانشمندان در درک بهتر الگوهای آب و هوایی در آینده کمک شایانی کند. درواقع، این سیستم، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی را که دانشمندان در خواندن اطلاعات حاصل از بررسی‌های چندساله خود با آن مواجه‌اند، رفع خواهد کرد.