اپلیکیشن «شاد» چگونه باعث افزایش قیمت موبایل در بازار شد؟
طی دو ماه گذشته عوامل مختلفی از جمله شیوع کرونا، باعث توقف روند واردات موبایل به کشور شدند. این مسئله در ادامه موجب کمبود گوشی در بازار و افزایش نسبی قیمت آن شد. اما در ادامه و با معرفی اپلیکیشن شاد توسط وزارت آموزش و پرورش، موج جدیدی از تقاضا برای گوشی‌های اندرویدی در کشور آغاز شد که همین مسئله افزایش دوباره قیمت موبایل در بازار را در پی داشته است.
زمانی‌که قرار شد آموزش آنلاین دانش‌آموزان روی پلت‌فرم اپلیکیشن «شاد» انجام بگیرد، سیل عظیمی از متقاضیان گوشی همراه راهی بازار شد. این افزایش ناگهانی تقاضا و تاحدودی کاهش عرضه به‌دلایل مختلف با عدم توازن جدی مواجه شد. این موضوع تا حد زیادی باعث افزایش قیمت انواع گوشی تلفن همراه شده است. این افزایش قیمت درحالی بود که پیش از این نیز به گفته فعالان بازار موبایل، قیمت گوشی در کشور به‌خاطر افزایش قیمت دلار افزایش یافت. به هر حال، بعد از شیوع کرونا، عملا فرآیند واردات این کالا به کشور با توجه به عدم فعالیت کشورهای صادرکننده با مشکل جدی روبه‌رو شد. انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی در فروردین‌ماه اعلام کرده بود که در پی شیوع ویروس کرونا عرضه گوشی‌های هوشمند تحت‌تاثیر شیوع ویروس کرونا در ماه‌های اخیر (به‌ویژه در چین)، با کاهش ۳۸ درصدی نسبت به سال گذشته مواجه شده که بیشترین کاهش عرضه گوشی‌های هوشمند ظرف یک ماه در طول تاریخ است و بازار موبایل ایران هم با رکودی ۶۰ درصدی در اسفندماه ۱۳۹۸ نسبت به بهمن ماه مواجه شد. حالا به نظر می‌رسد بعد از بازگشایی واحدهای صنفی کم خطر، فعالان این حوزه با چالش‌های جدید مواجه شده‌اند.
این درحالی است که با تعطیل شدن مدارس، نظام آموزشی کشور به سمت استفاده پر سرعت از فضای مجازی و سامانه «شاد» حرکت کرد که همین موضوع افزایش شدید تقاضا در بازار تلفن همراه کشور را در پی داشت. در این راستا، انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی بیانیه‌ای منتشر کرد که از افزایش قیمت تلفن همراه در روزهای اخیر خبر داد. این انجمن اعلام کرد: اگر توقف‌های متعدد و زمان‌بر در ثبت سفارش و تخصیص ارز به شیوه حاضر ادامه پیدا کند، با معضل بزرگ کمبود جهانی کالا و افزایش بی‌سابقه بیش از ۳۰ درصدی قیمت‌ها مواجه خواهیم شد.
براساس اظهارات انجمن واردکنندگان موبایل در این بیانیه، ادامه تعطیلی مراکز آموزشی و به تبع آن تمرکز بر آموزش آنلاین و البته معرفی اپلیکیشن شاد برای استفاده آموزشی دانش‌آموزان، تقاضای موبایل را در بازار افزایش داده است. در مجموع عواملی همچون کمبود جهانی کالا به‌دلیل کرونا، بالا رفتن نرخ ارز، بسته شدن مرزها و محدودیت‌های ترانزیتی برای واردات کالا و معرفی اپلیکیشن شاد منجر به ایجاد عدم اطمینان بازار برای تامین محصولات در آینده شده که در نهایت تمام این عوامل تعادل بین عرضه و تقاضا را بر هم زده است.
آمار انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی حاکی از آن است که از ابتدای سال ۱۳۹۹ تا نیمه اردیبهشتماه تنها ۷۰۰ هزار دستگاه موبایل وارد کشور شده درحالی‌که مصرف ماهانه کشور یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه است.
از این‌رو میزان موبایل وارد شده در فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۹ پاسخگوی تقاضای ایجاد شده در بازار نیست و همین موضوع باعث التهاب در بازار شده است.
در مجموع عواملی همچون کمبود جهانی کالا به‌دلیل کرونا، بالا رفتن نرخ ارز، بسته شدن مرزها و محدودیت‌های ترانزیتی برای واردات کالا و معرفی اپلیکیشن شاد منجر به عدم اطمینان بازار برای تامین محصولات در آینده شده که در نهایت تمام این عوامل تعادل بین عرضه و تقاضا را بر هم زده است.
در شرایط فعلی که سیل عظیمی از تقاضا در بازار پدید آمده، کالا در سطح عرضه به حداقل رسیده است. قیمت ارز افزایش یافته و تخصیص ارز به واردات موبایل داده نمی‌شود احتمال از سرگرفتن قاچاق با سوءاستفاده از رویه مسافری به بهانه عدم تامین کالا توسط واردکنندگان، تهدیدی جدی است که باید چاره‌ای برای آن اندیشیده شود.
انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی برای چاره‌جویی و بهبود اوضاع این روزهای بازار موبایل، از تمام دستگاه‌های ذی‌ربط همچون وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) و بانک مرکزی درخواست دارد تا نسبت به تخصیص ارز موردنیاز برای واردات موبایل اقدام و فرآیند ثبت‌سفارش و ترخیص را تسریع کنند.