«کرونا» رشد تجارت الکترونیک را رقم زد
کووید19 زندگی میلیاردها نفر را در سراسر جهان تحت‌الشعاع قرار داد و هرچند بسیاری از کسب و کارها با مشکلات جدی مواجه شدند و حتی برخی به مرز ورشکستگی رسیدند اما این سکه برای برخی بخش‌ها از جمله تجارت الکترونیک (E-Commerce)روی دیگری داشت. مردم جهان از خرید آنلاین استقبال قابل توجهی داشتند و همین موضوع باعث شد تا بازار تجارت الکترونیک از همیشه پررونق‌تر باشد. ازسوی دیگر با شیوع کرونا نوع جدیدی از تجارت الکترونیک برای کاربران آغوش باز کرد و آن هم تجارت الکترونیک به شیوه دیداری(Visual) با استفاده از فناوری‌های واقعیت مجازی(VR) و واقعیت افزوده(AR) است.
روح تازه در کالبد تجارت الکترونیک
2020 سالی است که مسیر تجارت دیجیتال، پزشکی از راه دور(telemedicine) و همچنین دورکاری و آموزش از راه دور را برای همیشه تغییر داد. تجارت الکترونیک در 3ماه گذشته، مسیری 10ساله را پیموده است چراکه پلتفرم‌های آنلاین جهان در بازه زمانی بین ژانویه و مارس 2020 رشد 6درصدی ترافیک را تجربه کردند. در ماه مارس از این وب سایت‌های فروش آنلاین، 14.34میلیارد بار بازدید شد که این رقم از 12.81میلیارد بازدید ماه ژانویه 2020 بسیار بالاتر است. دلیل این رشد نیز تنها شیوع کووید19 است که حداقل نیمی از مردم جهان را مجبور به قرنطینه اجباری و خانه نشینی کرد.
البته بخش عمده رشد تجارت الکترونیک، به فناوری‌های نوین واقعیت مجازی و واقعیت افزوده بازمی گردد و حتی برخی معتقدند کرونا ویروس عملاً روحی تازه در کالبد این فناوری‌ها دمیده و می‌تواند آینده آن را تغییر دهد. اگر تا دیروز از این فناوری‌ها بیشتر در حوزه بازی و گیم استفاده می‌شد در دوران کرونا و قرنطینه جهانی، نگاه‌ها تغییر کرده و عملاً حالا از این فناوری به‌طور گسترده برای خرید آنلاین، آموزش پزشکی، حفظ محیط زیست و… استفاده میشود. گفتنی است تکنولوژی AR از سال 2016 با بازی پوکمن گو
(Pokemon Go) بسیار مورد توجه کاربران بویژه گیمرها قرار گرفت و طوفانی برپا کرد ولی امروزه مردم جهان تجربه‌ای متفاوت از این فناوری دارند.
تجربه خرید با فناوری‌های نوین
تجارت الکترونیک به شیوه دیداری چیست و چگونه عمل می‌کند؟ این نوع تجارت الکترونیک درواقع ترکیبی از واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی(VR) و نمایش اشکال سه بعدی(3D) کالاها یا خدماتی است که بر این بستر دیجیتال ارائه میشود. عملاً کاربر می‌تواند کالای مورد نظر خود را به‌صورت سه بعدی ببیند و احساس کند که واقعاً درون فروشگاه ایستاده و درحال مشاهده محصولات است. در دوران کرونا این نوع تجارت الکترونیک، کاربران را بیش از گذشته به وادی خرید آنلاین کشید چراکه مردم با کمک آن، تجربه‌های خوبی کسب کرده و از مزایای تجارت دیجیتال استفاده کردند. تکنولوژی هایVR و AR به فروشندگان کمک کرد تا در ایام قرنطینه ولع کاربران را برای خرید بیشتر کنند. همچنین قابلیت‌های دیداری(visualization) و پرو مجازی لباس(virtual try-ons) هم به اپلیکیشن‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده اضافه شد تا کاربر اطلاعات بیشتری از اجناس و کالاهای مورد نظر خود پیدا کند و از فروشگاه‌های مجازی خرید آنلاین قابل قبول و کم دردسری داشته باشد. به این ترتیب خریدار بدون اینکه از خانه خارج شود، به‌صورت مجازی مبلمان را در خانه خود می‌بیند، لباس مورد نظرش را می‌تواند به تن خود ببیند که مجموع این شرایط، خرید را جذاب‌تر می‌کند.
هرچند پیش از این برای استفاده از فناوری‌های واقعیت افزوده و مجازی حتماً باید از عینک‌هایی خاص استفاده می‌شد اما حالا دیگر بسیاری از گوشی‌ها از این تکنولوژی‌ها پشتیبانی می‌کنند که این موضوع نیز برای خرید آنلاین مزیتی بزرگ محسوب میشود. شیوع کرونا تولید و عرضه هدست‌ها و عینک‌های ویژه این امر را با مشکلاتی جدی مواجه کرد به همین دلیل هم پشتیبانی گوشی‌ها از این فناوری‌ها یک دستاورد بزرگ به حساب می‌آید. WebAR هم یکی دیگر از راهکارهای نوین است که به برندها اجازه می‌دهد تا واقعیت افزوده را به طور مستقیم روی وب سایت‌های خود ارائه دهند و به این ترتیب کاربران بدون نیاز به دانلود اپلیکیشن‌ها، از این قابلیت برای خرید آنلاین استفاده کنند.
بازار میلیارد دلاری واقعیت افزوده و مجازی
مؤسسه International Data Corp قبل از شیوع کرونا و در ماه دسامبر پیش‌بینی کرده بود که فروشندگان در سال 2020 تا 1.5میلیارد دلار برای توسعه تکنولوژی هایVR و AR هزینه خواهند کرد که البته این پیش‌بینی به حقیقت پیوست. این موضوع نشان می‌دهد حتی اگر کرونا هم پیش نیامده بود جهان به سمت استفاده از این ابزارها حرکت می‌کرد اما حالا کرونا همچون اهرم فشار عمل کرده و این فناوری، ره صدساله را یک شبه طی کرده است.پیش‌بینی کمپانی Digi-Capital نیز از درآمد و ارزش کمپانی‌های AR/VR این است که ارزش بازار این فناوری‌ها تا سال 2024 به‌رقم 65 میلیارد دلار خواهد رسید. این رقم پیش‌بینی با توجه به این موضوع عنوان شده که احتمال می‌رود ویروس کرونا حداقل تا دوسال دیگر میهمان مردم جهان باشد و البته برخی نیز اعتقاد دارند ویروس کووید 19 همچون سرماخوردگی برای همیشه با بشر همراه خواهد بود.
گزارش تحقیقی Coresight نیز نشان می‌دهد که بازار واقعیت مجازی و واقعیت افزوده تا پایان سال 2020 ارزشی 18.8 میلیارد دلاری خواهد داشت. طبق این گزارش، فروشندگان در دوران کرونا هزینه‌های زیادی برای این دو فناوری انجام داده‌اند و تخمین زده میشود در سال 2020 میزان هزینه فروشندگان برای این تکنولوژی‌ها در سراسر جهان به 7میلیارد دلار برسد.همچنین پیش‌بینی میشود سرویس‌های مختلف هم از این تکنولوژی‌ها استفاده خواهند کرد.پیش‌بینی میشود که این سرویس‌ها تا پایان سال 2020 در این بخش، رقمی معادل 4.4 میلیارد دلار هزینه کنند. از کمپانی‌هایی که در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده‌اند می‌توان به اپل اشاره کرد. اپل ابزار واقعیت افزوده Quick Look خود را که در سال 2018 رونمایی شده بود آپدیت کرد تا از شرایط کرونا بیشترین بهره را بگیرد. برخی برندها ازجمله اورآل و مک هم این تکنولوژی‌ها را در اختیار فروشندگان قرار داده‌اند تا با ارائه ابزارهای مجازی، خریداران لوازم آرایشی قبل از خرید از کیفیت کالا مطمئن شوند و بدون حضور در فروشگاه‌ها محصولات متناسب با پوست خود را خریداری کنند.
تجربه موفق برندها
آمارهای گزارش Vertebrae نشان می‌دهد برندهایی که در دوران کرونا از این قابلیت استفاده کرده‌اند بیشترین تجربه فروش آنلاین خود را تاکنون تجربه کرده‌اند و این رقم برای برندهای مختلف نسبت به دوران قبل از کرونا از 10 تا 200درصد افزایش داشته است. (Vertebrae شریک واقعیت افزوده(AR) فیس‌بوک است و با برندهایی همچون Coach، تویوتا، آدیداس و… کار می‌کند). یکی دیگر از مواردی که در خرید آنلاین با کمک این فناوری‌ها چشمگیر بود، کاهش قابل توجه میزان مرجوعی کالاها نسبت به قبل است. کاهش 25درصدی مرجوعی کالا در خرید آنلاین موفقیتی بزرگ محسوب میشود که قطعاً در نتیجه حضور فناوری‌هایی همچون واقعیت افزوده و واقعیت مجازی کسب شده است. همچنین این گزارش نشان می‌دهد میزان مدت زمانی که کاربر برای انتخاب کالای مورد نظر و خرید آن اختصاص داده هم نسبت به گذشته به نصف رسیده است. این بدان معناست که کاربر با بررسی دقیق کالا، شک و تردید کمتری نسبت به خرید‌های آنلاین قبلی خود داشته است. فناوری‌های ARو VR همچنین بر بازگشت سرمایه(ROI) برندها تأثیر مثبتی داشته‌اند ودر شرایط کرونا که بسیاری از کسب و کارها با مشکلات فراوانی دست به گریبان بودند یک موفقیت محسوب میشود و نمی‌توان نسبت به این موضوع بی‌توجه بود.
هرچند کرونا برای فروشندگان روزگار سختی را رقم زد ولی تکنولوژی ثابت کرد که می‌تواند کاری کند تا این کسب و کارها حتی در این شرایط در بهترین حالت ممکن خود قرار بگیرند. طبق گزارش Vertebrae، در دوران کرونا که بسیاری از فروشندگان چندین ماه تعطیلی را تجربه کردند، فروشندگانی که از تکنولوژیAR استفاده کردند با افزایش 20درصدی علاقه کاربران به خرید آنلاین مواجه شدند. از نگاه محققان، شاید مهم‌ترین درس تجاری سال 2020 این باشد که هر تجارت و کسب و کاری حالا دیگر باید به دنیای دیجیتال بپیوندد چرا که کرونا ویروس بر همه ابعاد زندگی بشر تأثیر گذاشته و تجربه جدید خرید آنلاین هم یکی از این موارد است. با خانه نشینی بیشتر مردم خرید آنلاین از اهمیت بیشتری برخوردار شد و ازآنجا که با کمک فناوری‌های مختلف ازجمله واقعیت مجازی و واقعیت افزوده تجربه‌ای لذتبخش برای آنها رقم زد احتمال دارد که این نوع خرید همچنان بعد از دوران کرونا هم ادامه یابد.