نگاهی به وضعیت مخابرات در دوره اپیدمی /از فرصت‌ها تا مشکلات
فعالیت اپراتورهای مخابراتی در ایجاد برقراری ارتباط بین خانواده‌ها و جوامع و حفظ روند کاری کسب‌وکارها و مؤسسات آموزشی، هیچ‌گاه به‌اندازه امروز مهم نبوده است.
ارائه‌دهندگان خدمات ارتباطاتی (CSP ها) در دوره شیوع کرونا، نشان داده‌اند که انعطاف و تمایل کافی برای وارد عمل شدن دارند و درعین‌حال، واقعیت بازار جدید را به ما اثبات کرده‌اند.
در این دوره جدید، CSP ها در زمینه‌های دورکاری، آموزش آنلاین و حفظ فاصله‌گذاری اجتماعی تلاش زیادی انجام داده‌اند. درمجموع می‌توان گفت CSP ها در سراسر جهان با توجه به موقعیت اضطراری واکنش خود را هم¬دلانه نشان داده‌اند. به‌عنوان‌مثال، IBM اتصال با سرعت‌بالا را برای بیمارستان‌های بریتانیا فراهم آورده است و به ردیابی ویروس در ایالات‌متحده امریکا، آسیا و اروپا کمک می‌کند.
در این گزارش، سعی شده جنبه‌های مختلف صنعت مخابرات طی اپیدمی بررسی شود، به مشکلات و فرصت‌های این صنعت اشاره‌شده و همچنین مسائل موجود و آتی در این حوزه بررسی شوند. با نگاهی اجمالی به عملکرد بازارهای موبایل و همچنین دیجیتالی‌تر شدن فضای کار، سعی شده چشم‌انداز فعلی صنعت، از چند منظر مشاهده شود.
نگاهی به وضعیت مخابرات در اوج کرونا
سال ۲۰۲۰ تاکنون، آن‌طور نبوده که انتظار داشته‌ایم. بسیاری از ما در سراسر جهان فکر می‌کنیم که این وضعیت چه نتیجه‌ای در زندگی‌های کاری‌مان و کسب‌وکارهایی خواهد داشت که در آن‌ها کار می‌کنیم یا مدیرشان هستیم. در حال حاضر، صنعت مخابرات شرایط دشواری دارد که پیش‌بینی میشود ادامه داشته باشد. علیرغم هیاهوی آمارهای اخیر که نشان می‌دهند مصرف داده و تلفن همراه بین ۲۵ الی ۵۰ درصد افزایش داشته، سهام شرکت‌های مخابراتی از ماه مارس تا آوریل با ۲۵ درصد کاهش مواجه بوده‌اند.
ارائه‌دهندگان خدمات ارتباطاتی و شرکت‌های موبایل نیز با دوره دشواری مواجه‌اند که طی ماه‌های بعد هم ادامه خواهد داشت. بسیاری از اپراتورها مجبور شده‌اند تعدادی از فروشگاه‌ها یا دفاتر خود را به دلیل زنجیره تأمین بی‌ثبات یا کاهش فروش، تعطیل کنند. اختلال در زنجیره تأمین به این دلیل است که فضای مخابراتی، یکی از غیرمتمرکزترین فضاها و وابسته‌ترین صنعت‌ها به تجارت بین‌المللی است. این امر به‌ویژه در مورد اپراتورهای بزرگ موبایل صحت دارد که اسپکتروم و زیرساخت شبکه‌ای خودشان را در زمین و آسمان دارند.
یکی از مشکلات دیگر، تغییر روند کار از مراکز تماس به کار از خانه است. این مسئله، فقط تغییری فیزیکی در عملیات نیست که کارکنان باید با آن سروکار داشته باشند، بلکه مسئله اصلی تغییر ذهنی و روانی ناشی از دورکاری است. کار کردن از خانه در هر بخشی از صنعت، چالش‌های خود را دارد؛ بااین‌حال شغلی که اساساً خدمات مشتری‌محور را ارائه می‌دهد، مشکلات زیادی در تلاشی جمعی برای برطرف کردن مسائل طی این دوره دارد. با همه این‌ها، مراکز تماس ازنظر هزینه و املاک، گران هستند و وقتی دورکاری برای دوره طولانی‌مدت‌تری برقرار باشد، به نظر می‌رسد ادامه دورکاری در شرایط فعلی، باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها شود.
جنبه دیگری که احتمال می‌رود در روند آن اختلال ایجاد شود، سرعت نوآوری و به‌ویژه استقرار ۵G است. برخی ارائه‌دهندگان در زمینه ثبات زنجیره تأمین محتاط‌تر عمل خواهند کرد و احتمالاً بیشتر بر خرید از تأمین‌کنندگان منطقه در حوزه زیرساخت، تأکید خواهند کرد. شرکت‌های مخابراتی همچنین ممکن است ازنظر درآمد و سود در طولانی‌مدت متضرر شوند، زیرا دولت‌ها می¬کوشند هزینه‌های قبوض را کاهش دهند تا آن‌هایی که نمی‌توانند از عهده هزینه‌های خدمات اینترنتی برآیند، در این دوره سخت همچنان به اینترنت متصل باشند.
با همه این‌ها، شاید آینده طولانی‌مدت به‌اندازه‌ای که گفته میشود؛ درخشان نباشد و اتصال در سراسر جهان، بهتر و پایدارتر نشود. در این نقطه شاهد شکاف دیجیتالی خواهیم بود. نکته غریب‌تر اینکه در کنار این شکاف، با مسئله تقاضای اتصال بیشتر و گسترده‌تر از سوی برخی مشتریان مواجه خواهیم بود که خواهان ارتباط بیشتر و بهتری بین خودشان و کسب‌وکارها و سازمان‌ها هستند.
این امر منجر به استفاده روزافزون از فناوری‌های ارتباطی خواهد شد؛ مثلاً بخش بهداشت و درمان شاهد افزایش ذخیره‌سازی دیجیتال مدارک بیماران و ارتباطات دیجیتالی با آن‌ها خواهد بود. صنعت مخابرات بدون شک در کوتاه‌مدت تحت تأثیر کرونا قرارگرفته است، اما در این میان جهان ما دیجیتالی‌تر شده و سازمان‌ها و مردم بیشتر از پیش سعی بر ارتباط با مشتریان خود دارند.
تأثیر اقتصادی: کاهش درآمد رومینگ، تهدید بدهی‌ها
افزایش درآمد موقتی شرکت‌های مخابراتی که به دلیل استفاده زیاد مردم از خدمات مخابراتی رخ‌داده، وجه روشن ماجرا است، اما نه همه داستان. باید توجه داشت که عوامل زیر بر عملکرد مالی اپراتورها تأثیرگذار بوده است:
کاهش درآمد رومینگ: درآمدهای رومینگ تقریباً به صفر رسیده و در اتحادیه اروپا، تعرفه‌های رومینگ صرفاً محدود به سطح هر کشور شده است.
تهدید بحران اقتصادی: شرکت‌های مخابراتی نیز مثل بقیه صنعت‌ها پس از چنین بحرانی، ضربه می‌خورند. ممکن است بسیاری ورشکسته شوند یا بدهی‌های زیادی داشته باشند.
تأثیر مستقیم بر زیرساخت
با توجه به سطح نفوذ پهن‌باند پرسرعت در خانه‌ها، تأثیر ماندن تعداد زیادی از مردم در خانه یا دورکاری، در مناطق مختلف متفاوت است. در بازارهایی که متوسط سرعت اینترنت ثابتشان بالا است، کاهش حجم ترافیک داده‌های موبایل رخ داده است. همچنین، ازآنجاکه سفرهای کمتری صورت می‌گیرد، حجم داده‌های شبکه موبایل به‌طور قابل‌توجهی کاهش‌یافته است.
در این میان اتصالات پهن‌باند ثابت افزایش بسیار زیادی داشته که علتش دورکاری، مکالمه ویدئویی اعضای خانواده و حضور آنلاین در کلاس‌های درس است. یکی از اپراتورها به «دیلویت» گفته است که حجم بار فعلی شبکه‌های پهن‌باند برابر با حجم بار آن‌ها در روز تعطیل یا ویژه‌ای است که مردم رویداد ورزشی خاصی را تماشا می‌کنند. درمجموع، شبکه‌های مخابراتی عموماً به‌طور پیش‌فرض برای حجم بار زیاد و بیش از اندازه طراحی می‌شوند.
اپراتورهای مخابراتی تقریباً در همه موارد فضای کافی در شبکه‌هایشان دارند تا بتوانند از عهده مدیریت شبکه برآیند؛ اما در کشورهایی که سرعت اتصال پهن‌باند ثابت، محدود و پایین است، شبکه‌های داده‌ای همراه، بار ترافیکی سنگینی را تجربه می‌کنند. اپراتورهایی که قبلاً از ۳G عبور کرده‌اند و ۴G و حتی ۵G را به‌طور کامل مستقر کرده‌اند، مشکلی ندارند و می‌توانند عملیات خود را به‌سادگی پیش ببرند؛ اما حتی در ایتالیا ۱۱ میلیون خانوار به اتصال پهن باند ثابت دسترسی ندارند و بیشتر طی بحران وابسته به خدمات داده‌ای ۴G هستند.
خدمات تماس‌های صوتی نیز در این روزها که مردم بیش‌ازپیش با آشنایان و دوستان خود یا همکاران و مشتریانشان ارتباط برقرار می‌کنند، افزایش‌یافته است. خدمات صوتی در شبکه داده‌ای ۴G از الگوریتم‌های کدگذاری در سطوح مختلف استفاده می‌کند تا کیفیت صدا را بر اساس ظرفیت فراهم آورد.
بعضی شرکت‌های مخابراتی اعلام کرده‌اند که شاهد ۳۰۰ درصد افزایش در استفاده از این خدمات بوده‌اند. درنتیجه این امر، بسیاری از این شرکت‌ها مجبور شده‌اند کیفیت را پایین بیاورند. در این میان شرکت‌هایی که به ابر انتقال‌یافته‌اند، می‌توانند به‌راحتی در بحران امروز و بحران‌های احتمالی فردا خودی نشان دهند.
واکنش‌های احتمالی صنعت
تأثیر تغییراتی که پیشتر به آن‌ها اشاره شد و مبهم بودن وضعیت فعلی، باعث میشود اقدامات و واکنش‌های صنعت به دو شکل کوتاه‌مدت و بلندمدت ظهور یابد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
کوتاه‌مدت؛ واکنش به وضعیت بازار: ازآنجاکه جوامع و اقتصادهای ما از طریق شبکه‌های ارتباطی در طی این بحران با یکدیگر رابطه دارند، صنعت مخابرات کمتر با ضرر و زیان ناشی از اپیدمی مواجه شده است. بااین‌حال، صنعت همچنان باید به مسائل و مشکلات متعددی که احتمالاً در چند ماه آینده با آن‌ها مواجه خواهد شد، واکنش نشان دهد؛ مشکلاتی ازجمله:
– فشار زیاد در زمینه هزینه‌های عملیات و افزایش هزینه‌های بخش نوآوری.
– تطبیق اولویت هزینه سرمایه با درآمد و ادامه فعالیت کسب‌وکار.
– بهینه‌سازی زنجیره تأمین ازنظر تجهیزات و پیش‌بینی‌ناپذیری نیروی کار.
– مدیریت درآمد و هزینه‌ها در وضعیت رکود اقتصادی.
طولانی‌مدت؛ پیامدهای امر معمول جدید: ازآنجاکه وضعیت جدیدی قرار است ایجاد شود، پیش‌بینی میشود واکنش‌های صنعت مخابرات به‌این‌ترتیب باشد:
۱- CSP ها احتمالاً تحول دیجیتالی‌شان را سرعت خواهند بخشید و روش‌های جدید کار برای کارمندان خود را نهادینه خواهند کرد. مشتریان و کسب‌وکارها تقاضای تجربه دیجیتالی غنی‌تر و سازگارتری خواهند داشت و بر سلف‌سرویس دیجیتالی (digital self-service) تأکید خواهند کرد. ما شاهد استفاده بیشتر از هوش مصنوعی (AI) برای تقویت مراکز داده و بخش‌های خرده‌فروشی خواهیم بود. این افزایش استفاده، بینش‌های هم‌زمان بیشتری را در مورد مشتری، ارائه می‌دهد.
۲- با ادامه یافتن فشار بر هزینه‌های عملیاتی و چابکی کسب‌وکار، انتظار می‌رود اضطرار بیشتری برای انتقال به ابر هیبریدی و معماری‌های شبکه حس شود و عملیات بیشتری با اتوماسیون متحول شوند. این امر باعث استقرار شبکه‌های باز و یکپارچه میشود که سطح جدیدی از هماهنگی و چابکی را فراهم می‌آورند. برای اعمال تحولات باید آمادگی را بالا برد و بیشتر بر یادگیری ماشین و هوش مصنوعی در شبکه، لبه (Edge) یا vRAN تمرکز کرد. این تحول، در نقطه مرکزی استراتژی‌های سرمایه‌گذاری و بهره‌وری عملیات پایدار قرار خواهد گرفت.
۳- می‌توان انتظار داشت شاهد نمونه‌های بیشتر از شرکت‌های مخابراتی سنتی و قدیمی باشیم که پلتفرم کسب‌وکار خود را متحول می‌کنند و هم به‌عنوان ارائه‌دهنده خدمات دیجیتالی عمل می‌کنند و هم به‌عنوان فراهم‌کنندگان امکانات و ارتباطات دیجیتالی.
تاکنون متأسفانه شاهد تأثیر منفی COVID-۱۹ بر نوآوری و برنامه‌های استقرار ۵G در کشورها بوده‌ایم؛ غیر از چین و ایالات‌متحده آمریکا که به پروژه‌های ۵G خود ادامه می‌دهند، کشورهای متعدد دیگر عملیات خود را به تعویق انداخته‌اند. درعین‌حال که کسب‌وکارها و دولت‌ها سبک جدید معمول خود را بنیان می‌نهند، وجود ۵G و محاسبات لبه (Edge computing) ضروری است تا اتوماسیون، بینش‌های شناختی و بینش‌های مربوط به عملکرد در بسیاری از صنایع مثل تولید، بهداشت و درمان و انرژی فراهم شوند.
اپراتورهای مخابراتی باید از اکوسیستم‌هایی استقبال کنند که نوآوری و خدمات جدید را شتاب می‌بخشد.
۴- امنیت سایبری جزء اولویت‌های ضروری قرار خواهد گرفت، زیرا دوره پساکرونا سطح زیادی از دسترسی دیجیتالی به کسب‌وکارها و اطلاعات سراسر جهان را فراهم آورده است. ارائه‌دهندگان خدمات ارتباطی شاهد افزایش دورکاری در بین کارمندان خودشان خواهند بود و علاوه بر این امنیت را به‌عنوان مسئله‌ای بنیادین تجربه خواهند کرد که از مشتریان کسب‌وکارشان پشتیبانی می‌کند.
هرقدر بیشتر در مورد وضعیت جدیدی که ایجاد و به روندی عادی تبدیل‌شده، صحبت می‌کنیم، بیشتر از قبل متوجه تأثیرات آن بر همه جنبه‌های کسب‌وکارهای خدماتی می‌شویم. این امر شامل رفتار ارائه‌دهندگانی میشود که به مشتریان خدمات ارائه می‌دهند و زمینه مشارکت شرکای خود را فراهم می‌آورند؛ فضای کاری را برای کارمندان خود ترتیب داده و اقداماتی انجام می‌دهند تا اولویت سرمایه‌گذاری‌ها را با توجه به عملیات مشخص کنند و درنهایت گام‌هایی برمی‌دارند تا روابط نزدیک‌تری با جوامع محلی خود داشته باشند.
وضعیت اپراتورهای شبکه موبایل
اپراتورهای شبکه موبایل نیز در بحران کرونا فرصت داشتند تا اعتماد را به خود جلب کنند. درحالی‌که متأسفانه عبارت «فاصله‌گذاری اجتماعی» به عبارتی رایج در سال جاری بدل شده است، باید به یاد داشت اکثر ما فقط به‌صورت فیزیکی از همدیگر فاصله‌داریم. داشتن ارتباط اجتماعی به طریق مجازی با یکدیگر یکی از روش‌های حفظ سلامتی فیزیکی و روانی است. MNO ها زیرساخت‌های مناسب را برای حفظ ارتباط اجتماعی در دنیایی که باید فاصله فیزیکی‌مان را از یکدیگر حفظ کنیم، فراهم می‌آورند. در ادامه به سه نقش اصلی MNO ها یا اپراتورهای شبکه‌های تلفن همراه در این بحران اشاره می‌کنیم.
برقراری ارتباط بین مردم: MNO ها شبکه‌ها را مدیریت می‌کنند تا مشتریان بتوانند از خدمات آنلاین استفاده کنند؛ اما اطمینان یافتن در مورد رضایت مردم و پوشش بهینه، مسئله‌ای مهم و چالش‌برانگیز است. این امر به‌ویژه در بازارهای درحال‌توسعه حس میشود که اکثر مشتریان برنامه‌های پیش‌پرداخت دارند و بیشتر معاملات در آن‌ها، به‌صورت نقدی و حضوری انجام میشود.
پروژه‌های تحول دیجیتالی در طی سال‌ها باعث شده‌اند مردم راحت‌تر آنلاین شوند و از اپلیکیشن‌ها استفاده کنند. این مسئله باعث تسهیل کارهای آن‌هایی شده که حساب بانکی یا کارت اعتباری یا کارت نقدی دارند؛ اما بسیار در بازارهای درحال‌توسعه چنین انتخابی ندارند. توزیع‌کنندگان ایرتایم (airtime) می‌توانند از این فرصت بهره بگیرند، اتصال افراد را فراهم کنند و باعث درآمدهای آتی شوند. آن‌ها می‌توانند با در نظر گرفتن کاهش تعرفه‌ها یا ارائه طرح‌های رایگان یا بدون پیش‌پرداخت، نقش مهمی در این میان بازی کنند.
البته بسیاری از شرکت‌های مخابراتی توجه داشته‌اند که می‌توانند نقش حمایتی بیشتری برای مشتریان خود داشته باشند و بسیاری از آن‌ها موقتاً دسترسی‌های رایگان به کانال‌های تلویزیونی و گاه خدمات داده‌ای نامحدود را ارائه می‌دهند.
حفظ انتقال پول: همان‌طور که کانال‌های دیجیتالی پرداخت به مردم کمک می‌کند از حساب‌های بانکی‌شان استفاده کنند، پول همراه نیز این قابلیت را دارد و نقشی عظیم در زمان بحران بازی می‌کند. وقتی بتوان پول را از طریق ابزارهای دیجیتالی انتقال داد، مردم در خانه می‌مانند و از این ابزارها به‌جای حضور فیزیکی در بانک، استفاده می‌کنند. شرکت‌های مخابراتی آفریقا تعرفه‌های انتقال پول موبایلی را کاهش داده‌اند تا مردم را در طی شیوع کرونا، از جابه‌جایی پول نقد و احتمال شیوع بیشتر بیماری، دور نگه‌دارند.
بسیاری از کشورها برای حل بحران و همچنین برای جان بخشیدن به اقتصادها، به‌طور مستقیم به مردم پول می‌دهند. این امر در کشورهای توسعه‌یافته با چک‌ها، سپرده‌های بانکی و غیره به‌راحتی انجام می‌پذیرد؛ اما این روش در برخی کشورهای درحال‌توسعه بدل مشکل‌ساز شده است و در مواردی باعث شده مردم برای گرفتن پولشان، در فضای مشخصی دور هم جمع شوند و ازدحام زیاد باشد. آشکار است که این مسئله به‌خودی‌خود حفظ فاصله اجتماعی را دشوار و احتمالاً غیرممکن می‌سازد. پول همراه می‌تواند نقشی مهمی به‌عنوان کانال دیجیتالی داشته باشد، مردم را در خانه نگه دارد، بی‌آنکه نگران نقل‌وانتقال پول باشند.
حفظ سلامت عمومی: مهم‌ترین نکته این است که در درجه اول، مردم از بیماری دور نگه‌داشته شوند و در این میان شرکت‌های مخابراتی این توانایی و قابلیت را دارند که به ما کمک کنند تا جای ممکن زندگی‌های «معمول» مان را با استفاده از کانال‌های دیجیتالی داشته باشیم. تلفن‌های همراه چه در زمینه پیغام دادن به دوست‌ها، تماس ویدئویی با مادربزرگ‌ها یا دریافت پول از دولت باشد، به ما کمک می‌کند سلامت بمانیم.
اخیراً شرکت‌ها به پلتفرمی برای پیام‌رسانی دولت‌های ملی یا سازمان‌های دولتی مختلف به انبوهی از مردم در زمینه ارائه دستورالعمل‌های بهداشتی، تبدیل‌شده‌اند. قابلیت برقراری ارتباط و دسترسی به مردم و هر فرد برای حصول اطمینان در زمینه اطلاعات، اهمیت زیادی دارد. هیچ‌کس نمی‌داند این بحران دقیقاً چه زمانی به پایان می‌رسد، اما MNO ها همچنان به ارائه خدمات ضروری خود به مشتریان ادامه خواهند داد.
نگاهی به بازارهای ثانویه موبایل
تأثیر ویروس کرونا شوکه کننده است. بازار جهانی موبایل یکی از نمونه‌های واضح این تأثیرات مخرب است که با کاهش ۳۸ درصدی در ماه فوریه سروصدای زیادی به پا کرد. چین به‌تنهایی ۷۰ درصد از همه تلفن‌های هوشمند جهان را تولید می‌کند و با برندهایی مثل هوآوی، OPPO، شیائومی و ویوو (Vivo) جزء پیشتازهای کشور چین هستند؛ اما فقط فروش آیفون در مارس سال جاری در این کشور با ۶۰ درصد افت مواجه شده است. بر اساس آمار آکادمی فناوری اطلاعات و ارتباطات چین (CAICT)، شرکت‌های تولیدکننده در ماه فوریه، درمجموع ۶.۳۴ میلیون گوشی هوشمند را در چین به فروش رسانده‌اند که در مقایسه با ۱۴ میلیون واحد فروخته‌شده در مدت مشابه سال گذشته ۵۴.۷ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
کره جنوبی نیز از تأثیرات کرونا در امان نبوده و سامسونگ و LG موقتاً کارخانه‌های خود را تعطیل کرده‌اند. وضعیت چین و کره جنوبی به‌زودی بهبود خواهد یافت و وقتی کارخانه‌ها دوباره بازشوند و قطعات موردنیاز را تولید کنند، صادرات دستگاه‌های جدید ادامه خواهد داشت؛ اما تأثیر وسیع‌تر و بزرگ‌تر چه؟
تا آنجا که مسئله مربوط به دستگاه‌های جدید است، لغو نمایشگاه‌های بزرگ در سراسر جهان به معنای این است که فرصت مهم نمایش و عرضه تلفن‌های هوشمند جدید برای سازندگان- به‌ویژه تولیدکنندگان جدید- از بین رفته است. این امر برای بسیاری از اپراتورها و OEM هایی که سعی دارند دسترسی گسترده به ۵G را فراهم بیاورند، ناخوشایند و مثل عقب‌گرد است؛ اما درنهایت به‌روزرسانی‌ها اتفاق خواهد افتاد و جریان‌های درآمدی جدید، ایجاد خواهد شد.
شاید آنچه مهم‌تر است، کاهش میزان تعمیر تلفن همراه یا تجدید آن است که بخشی از درآمد کاری OEM ها و شرکت‌های بیمه را شامل میشود. اپل در مورد این مسئله ابراز نگرانی و اشاره‌کرده احتمال دارد موجودی در دسترس برای برآورده کردن برنامه‌های گارانتی و محافظت از دستگاه، کافی نباشد. این مسئله، بیشتر ناشی از تعطیلی کارخانه‌ها و همچنین کاهش فروش ابزارهای جدید است. OEM ها، اپراتورها و خرده‌فروشان و همچنین شرکت‌های بیمه با حیات یافتن دوباره زنجیره تأمین دستگاه‌های ثانویه، کمی آسوده خواهند شد؛ اما در این مدت‌زمان، این گروه‌ها می‌توانند با ارائه تبلیغات نوآورانه در مورد محصولات و خدمات خود و همچنین جایگزینی دستگاه‌ها تا جای ممکن، دوام بیاورند.
نظارت شیوع بیماری
برخی دولت‌ها برای کاهش حجم فشار به سیستم‌های درمانی و نجات زندگی انسان‌ها از ابزارهای مختلفی استفاده می‌کنند که گسترش ویروس را تحلیل می‌کند. استفاده از داده‌های موقعیت جغرافیایی اپراتورهای مخابراتی می‌تواند نقش مهمی در این بحران و بحران‌های بعدی داشته باشد؛ این داده‌ها در ترکیب باهم مجموعه قابل‌تحلیلی از داده‌ها را می‌سازند که با استفاده از آن، می‌توان به‌طور موثق‌تری میزان شیوع ویروس را کاهش داد. چالشی که در این نقطه ایجادشده و بسیاری از منتقدان به آن اشاره‌کرده‌اند، مسئله حریم شخصی است؛ از سویی باید از حریم خصوصی افراد محافظت کرد و به آن احترام گذاشت و از سوی دیگر استفاده از این داده‌ها در هر کشور قوانین متفاوتی دارد.
در این میان، بحث‌هایی بر سر این مسئله صورت گرفته که نجات جان انسان‌ها مهم‌تر است یا حفظ حریم خصوصی‌شان. بسیاری این رویکرد را آغاز تجاوز به حریم خصوصی کاربر می‌دانند و اشاره می‌کنند این نوع از نظارت، پس از بحران نیز به بهانه پیش‌گیری ادامه خواهد داشت.
مسئله حریم خصوصی و اخلاق در حوزه فناوری یکی از موضوعات پرمناقشه‌ای است که در دوره کرونا نیز ادامه داشته و با به‌کارگیری روش‌های نظارت بر بیماری که از داده‌های جغرافیایی اپراتورها و شرکت‌های مخابراتی استفاده می‌کند، هیاهوی بسیاری ایجاد کرده است.
رونق پس از بحران: سرعت یافتن تحول دیجیتالی
طی بحران، تغییر سریعی در مدل‌های عملیات دیجیتالی رخ داده است. اپراتورهای مخابراتی مثل بسیاری از دیگر شرکت‌ها به دلیل بحران کرونا فضای کاری خود را دیجیتالی‌تر کرده‌اند. آن‌ها بسیاری از تعاملات مشتریان را از مغازه‌های فیزیکی به خدمات آنلاین، دیجیتالی و خدمات در خانه بدل کرده‌اند. در این دوره، حجم تعاملات با مشتریان دو تا سه برابر، بیشتر شده است.
بحران همچنین نشان داده است که استراتژی‌های خدماتی و خرده‌فروشی شرکت‌های مخابرات را می‌توان از نو طراحی کرد تا سیستم‌ها و فرایندهای مربوط به کارمندان و کارکنان ازنظر دیجیتالی بهتر از دوره پیش از بحران، کار کنند.
برای مثال، اپراتورها می‌توانند حجم بازدیدهای مهندسان و کارکنان خود را از خانه‌ها برای نصب مودم و غیره را تا حداقل ۵۰ درصد کاهش و با افزایش استفاده از دستورالعمل‌ها و آموزش به مشتریان، خدمات خود را ارائه دهند. همچنین راه‌حل‌های اتوماسیون رباتیک فرایندها (RPA) و خدمات چت‌بات می‌توانند نقش مهمی در عملیات ارائه خدمات شرکت‌ها داشته باشند.