آیا فعالیت اسنپ دکتر غیرقانونی است؟
معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی در گفت‌وگو با ایرنا اعلام کرده که فعالیت اسنپ دکتر غیرقانونی بوده و این سرویس، مجوزهای لازم را از وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی ندارد.
محمد جهانگیری، معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی در گفت‌وگو با ایرناپلاس، سرویس اخبار اجتماعی خبرگزاری ایرنا، ضمن اعلام غیرقانونی بودن فعالیت اسنپ دکتر اعلام کرد که سرویس مشاوره آنلاین پزشکی اسنپ، مجوزی از وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی ندارد.
حال اسنپ نسبت به این ادعا واکنش نشان داده و جوابیه‌ی خود را منتشر کرده است. در جوابیه‌ی اسنپ می‌خوانیم که «معاونت نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی، مرجع تشخیص قانونی‌بودن اپلیکیشن‌های مشاوره آنلاین پزشکی نیست و مسئولیت این حوزه با مراجع ذی‌صلاح، از جمله معاونت حقوقی ریاست جمهوری است.»
در جوابیه‌ی اسنپ دکتر به طرح مشکل مشابهی برای یکی دیگر از کسبوکارهای مشاوره آنلاین پزشکی کشور اشاره شده است که معاونت حقوقی، معاونت علمی و وزارت بهداشت دررابطه با آن اعلام کرد ادامه‌ی فعالیت کسب و کار مربوطه بلامانع بوده و قانونی است.
روابط عمومی اسنپ بیان می‌کند که تمام پزشکان و روانشناسان اسنپ‌دکتر گزینش شده، همگی عضو سازمان نظام پزشکی هستند و شماره نظام پزشکی آن‌ها در پروفایلشان ثبت شده است؛ بر این اساس، فعالیت اپلیکیشن‌های مشاوره آنلاین پزشکی غیرقانونی نیست. اسنپ اضافه می‌کند که می‌توان اطلاعات درج‌شده در حساب کاربری پزشکان در سرویس اسنپ دکتر را به‌راحتی با اطلاعات موجود در وب‌سایت نظام پزشکی تطبیق داد.
اپلیکیشن‌های مشاوره آنلاین پزشکی با پزشکان، روانشناسان و آزمایشگاه‌های دارای صلاحیت و مجوزهای قانونی همکاری می‌کند. کلیه‌ی پزشکان دارای صلاحیت درمان هستند و نیاز به اخذ مجوز از وزارت بهداشت یا نظام پزشکی ندارند.
بااین‌حال اسنپ دکتر هنوز مجوز اتحادیه کشوری کسبوکارهای مجازی را اخذ نکرده اما می‌گوید فرایندهای قانونی آن در دست انجام است. البته طبق ماده ۸۷ قانون نظام صنفی، کسبوکارهای اینترنتی می‌توانند فعالیت خود را پیش از اخذ مجوز آغاز و سپس اقدام به دریافت مجوز کنند.
به‌گفته‌ی روابط عمومی اسنپ، «فعالیت در فضای مجازی مستلزم اخذ پروانه کسب از اتحادیه کشوری کسبوکارهای مجازی است که چگونگی صدور آن برابر آیین‌نامه مواد ۲، ۱۲ و تبصره ذیل ماده ۸۷ تعیین شده و برابر ماده ۹۶ مصوب ۱۳۹۲ کلیه قوانین مغایر لغو و بلااثر شده است.»
در بخشی از مصاحبه‌ی ایرناپلاس به مبحث احراز هویت پزشکان اسنپ دکتر اشاره شده است که ادعا می‌کند «تنها پزشک بودن کافی نیست و باید صلاحیت کاری و اینکه پزشک می‌تواند در این شهر ویزیت انجام دهد مشخص شود.» اسنپ در پاسخ به این موضوع اعلام می‌کند که «خدمات مشاوره‌ی آنلاین پزشکی توسط پزشکان، بدون نیاز به داشتن مطب فیزیکی، در سراسر ایران ارائه میشود و بدون محدودیت در دسترس عموم قرار می‌گیرد. بنابراین محدود ساختن پزشکان به فعالیت در یک شهر یا منطقه جغرافیایی با مفهوم مشاوره آنلاین و دسترس‌پذیری خدمات مشاوره پزشکی برای همگان در مغایرت است.» همچنین پزشکان اپلیکیشن‌های مشاوره آنلاین پزشکی مجوز طبابت از نظام پزشکی دارند و بر این اساس، صلاحیت برای مشاوره در امور پزشکی را دارند و اعتبارسنجی آن‌ها از قبل و طی فرآینده‌های موجود انجام شده است.
روابط عمومی اسنپ دکتر در همین زمینه اشاره می‌کند که امروزه پیوند پزشکی و تکنولوژی به سطحی رسیده است که پزشکان می‌توانند از طریق اطلاعات پزشکی بیمار، عمل جراحی از راه دور انجام دهند.
محمد جهانگیری به خبرنگار ایرنا پلاس می‌گوید که برخی افرادی که در اسنپ دکتر مشاوره‌ی پزشکی داده‌اند، پزشک نبوده‌اند و مشخص نیست پاسخ‌ها در صفحات اجتماعی یک پزشک را اداره‌کننده‌ی صفحه‌ی وی ندهد. آنگونه که روابط عمومی اسنپ دکتر می‌گوید، «ارتباط کاربر با پزشک از طریق تماس تلفنی انجام میشود و کلیه‌ی شماره تلفن‌ها در زمان ثبت‌نام بررسی و صلاحیت‌سنجی شده‌اند. همچنین احراز هویت پزشکان و مشاوران اسنپ‌دکتر بر اساس قوانین تجارت الکترونیک و طی فرآیندهایی دقیق انجام میشود.»
از دیگر مباحث طرح‌شده در گفت‌وگوی معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی، صدور نسخه به‌صورت آنلاین بود. جهانگیری صدور نسخه را در شرایطی که پزشک با بیمار تماس مستقیم ندارد، قانونی نمی‌داند. او می‌گوید: «کسی که می‌خواهد از راه دور ویزیت کند ابتدا باید شناخت کامل از بیمار خود داشته باشد؛ به عبارت دیگر، بیمارِ پزشک از گذشته بوده و از سوابق بیماریش باخبر باشد.» اسنپ دراین‌رابطه توضیح می‌دهد، ازآنجاکه احراز هویت پزشک مطابق قانون تجارت الکترونیک انجام شده، آن‌ها مجاز به صدور نسخه هستند. اسنپ دکتر همچنین اذعان می‌کند که «در مشاوره‌ی آنلاین، نظر پزشک تنها یک پیشنهاد است و تصمیم نهایی را خود بیمار می‌گیرد. بنابراین مشاوره آنلاین پزشکی، جایگزینی برای ویزیت حضوری پزشک نیست و اسنپ دکتر نیز هرگز چنین ادعایی نداشته است.»
با توجه به اینترنتی‌شدن انواع خدمات، به‌خصوص در زمان شیوع ویروس کرونا، بسیاری از پزشکان در سراسر دنیا امیدوار هستند تا با استفاده از سیستم‌هایی مانند خدمات مشاوره آنلاین و کاهش هزینه‌ها بتوانند یک سیستم درمانی باکیفیت و مقرون‌به‌صرفه را برای تمام اقشار جامعه فراهم کنند؛ حال آنکه مشکلات و موانع پیش‌روی کسب و کارها، گریبانگیر کسب و کارهای حوزه‌ی سلامت و پزشکی نیز شده است. در آخرین نمونه، باوجود قانونی‌بودن انجام آزمایش کرونا به‌وسیله‌ی اپلیکیشن‌های مشاوره آنلاین پزشکی در کشورهای مختلف دنیا، وزارت بهداشت ایران دراین‌رابطه مخالفت خود را اعلام کرده و به تمام اپلیکیشن‌های مشاوره پزشکی در‌این‌باره تذکر داده است. اسنپ دکتر در جوابیه‌ی خود اعلام کرده که با ارسال نامه‌ای به مسئولان ذی‌ربط درحال پیگیری موضوع ازطریق وزارت بهداشت است.
فراهم‌شدن سریع‌تر زیرساخت‌های ارتباطی و تسریع انتقال انواع فعالیت‌ها بر بستر اینترنت، ازجمله موفقیت‌های کشور در دوران شیوع ویروس کرونا است. حال با انتقال فعالیت جمع متنوعی از کسب و کارها بر بستر اینترنت، شواهد نشان می‌دهد که سازمان‌های نظارتی و حاکمیت هنوز نتوانسته‌اند پا به پای دیجیتالیزه‌شدن قدم بردارند.