ضرورت تأمین زیرساخت‌های قدرتمند بر بستر شبکه ملی اطلاعات
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به کیفیت پایین سامانه‌های موجود در کشور گفت: ارتقاء سامانه‌ها، تأمین زیرساخت‌های قدرتمند بر بستر شبکه ملی اطلاعات یک ضرورت جدی است.
به نقل از شورای عالی انقلاب فرهنگی، جلسه هم‌اندیشی دبیر و اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی در محل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
سعید رضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ابتدای این جلسه پیرامون دستور جلسه بررسی سیاست‌ها و برنامه‌های اقدام شبکه ملی یکپارچه آموزشی، پژوهشی و تربیتی اظهار داشت: شرایط کرونا بعنوان یک ویروس همه جا حاضر و فراگیر، انفصال گرایی در فضای فیزیکی را تقویت کرد و ضرورت جدی برای اتصال گرایی در فضای مجازی به وجود آورد.
وی ادامه داد: لذا تدوین سیاست‌ها و برنامه‌های اقدام حضور منسجم با رویکرد هم‌افزایی، همگرایی و یکپارچه‌سازی در فضای مجازی یک ضرورت گریزناپذیر هم برای شرایط کرونا و هم در شرایط عادی است. البته حسب اظهارات وزیر علوم بیش از ۹۵ درصد از امکانات آموزش الکترونیک در ترم دوم سال تحصیلی ۹۸-۹۹ استفاده کردند ولی سؤال نسبت به کیفیت و انسجام است. چه مقدار کیفی آموزشی تأمین شد؟
وی افزود: در آموزش‌وپرورش نیز شبکه شاد طراحی شد که حتماً باید سازوکار قوی‌تری را برای این حوزه طراحی کنیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه سامانه‌های متعددی در فضاهای آموزشی کشور وجود دارد، افزود: ولی هنوز یک ظرفیت پلتفرمی در کشور برای این سامانه‌ها ایجاد نکرده‌ایم و پراکندگی زیادی در این امور وجود دارد و برای رسیدن به یک پلتفرم و مگا پلتفرم لازم است این سامانه‌ها در یک ظرف مشترک قرار گیرند.
عاملی گفت: مشکل اصلی در این اقدام این است که ما نگاه آنالوگ و مکان مبنی و سازمان مبنی را به فضای مجازی تعمیم می‌دهیم. لذا باز در فضای مجازی هم می‌خواهیم مستقل و بدون توجه به ظرفیت‌های ملی کار را انجام دهیم، که نتیجه آن تولد ده‌ها سامانه تکراری و اقدامات تکراری متعدد به تعداد مؤسسات و دانشگاه‌های کشور است.
وی افزود: ظرفیت محیط مجازی این است که به‌عنوان‌مثال اگر یک کتاب را ماهیت دیجیتال تبدیل شد دیگر لازم نیست جای دیگر این کار را تکرار کنند و اتلاف منابع از بین می‌رود و منطق فضای مجازی یک کار به معنای همه تولید و کار است که هزینه‌ها را به‌شدت کاهش می‌دهد و دامنه توانائی داده را افزایش می‌دهد.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به سند ۲۰۲۵ کشور آلمان گفت: در این سند آمده است که آن‌ها هنوز موفق به ایجاد همگرایی، هماهنگی و هم‌افزایی نشده‌اند و باید به این سمت حرکت کنند و پیش‌بینی سود بالایی برای خود در این حوزه کرده‌اند.
وی اضافه کرد: نگاه ما در این سند این است که ضمن متوقف نکردن کار، ظرفیتی را ایجاد کنیم که به‌مرور زمان یک مگا پلتفرم برای خدماتی مانند کتابخانه مجازی، نشر و انتشارات مجازی و پیمایش‌های مجازی فراهم شود. اگر پراکنده‌کاری نکنیم و همه منابع یکجا جمع شوند سرمایه عظیمی را خواهیم داشت و کسب‌وکار این حوزه هم رونق بسیار جدی پیدا خواهد کرد.
عاملی با بیان اینکه معنای یکپارچه گرایی در این سند به معنای مرکزگرایی نیست گفت: محیط مجازی محیطی مرکزی و غیر مرکزی است که انبوه کاربران می‌توانند در آنجا اطلاعات و منابع خود را به اشتراک بگذارند و این محیط نه‌تنها جلوی فعالیت دیگران را نمی‌گیرد بلکه ظرفیتی ایجاد می‌کند تا همه بتوانند ظرفیت‌های خود را به فعلیت درآورند.
وی تصریح کرد: ۶۵ میلیون کاربر ایرانی شاغل در این محیط می‌توانند تبدیل به سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی آموزش و پژوهش و عرصه نوآوری‌های کشور شوند. تمام شرکت‌های دانش‌بنیان و بخش خصوصی در حوزه موضوعیت خواهند داشت و دامنه کار از حوزه ملی به حوزه منطقه‌ای و جهانی توسعه پیدا خواهد کرد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به انقلاب اول دیجیتال یا ظهور ماهیت دیجیتال گفت: این انقلاب یک سیاست فشار بود، که ماهیت شیئی اطلاعات را به ماهیت رقومی تبدیل کرد و در سطح وسیع شاهد این تحول و تغییر و تبدیل‌ها بودیم و در انقلاب دوم که انقلاب کشش و توسعه خدمات دیجیتال بود، داده‌ها را تبدیل به خدمات کردند و مرحله بعد ایجاد نظام حکمرانی برای این فضا هست که در ارتباط با فضای فیزیکی باید باشد.
وی افزود: باید برای محیط دوم یک سیستم طراحی کنیم به‌ویژه در حوزه آموزش و پژوهش به علت تعدد سامانه‌ها نیازمند این سیستم هستیم و برای آن هدف‌گذاری منطقی و سرمایه‌گذاری منطقی داشته باشیم.
عاملی با بیان اینکه دولت کره برای توسعه فناوری بلاک چین در این کشور ۱۲۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کرده است، گفت: ما سرمایه‌گذاری در فضای دوم را جدی نگرفته‌ایم به‌عنوان‌مثال شبکه ملی اطلاعات که زیرساخت فنی این کار است با مشکلات عدیده همراه است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن رد نگاه ابزاری به فضای مجازی گفت: فضای مجازی باید به زیست‌بوم فرهنگی و اجتماعی متصل باشد و در پیوند با تاریخ و تمدن و قوانین و مقررات از جمله قانون اساسی کشور باشد.
وی تأکید کرد: این محیط دارای ارزش اقتصادی بوده و نگاه کسب‌وکار با توجه به تعداد میلیونی کاربران و واحدهای مرتبط بسیار مهم و بالاست. ما در واقع حداقل از ۱۵ میلیون دانش‌آموز، یک میلیون معلم، ۴ میلیون دانشجو و بیش از ۱۵۰ هزار دانش‌آموزان و هزار نفر کارکنان حوزه آموزش و پژوهش صحبت می‌کنیم.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به جلسه روز گذشته با مسئولان حوزه آموزش کشور گفت: در این جلسه با استدلال‌هایی تأکید شد که عنوان یکپارچه از این محیط برداشته شود، چرا که در مفهوم شبکه یکپارچگی نیز وجود دارد.
وی ضمن تأکید بر اهمت مدیریت داده در این محیط گفت: متأسفانه برخی دستگاه‌ها از ارائه داده و اطلاعات خودداری می‌کنند.
عاملی با اشاره به کیفیت پایین سامانه‌های موجود در کشور گفت: ارتقاء سامانه‌ها، تأمین زیرساخت‌های قدرتمند بر بستر شبکه ملی اطلاعات و به هم‌پیوستگی منابع یا با تعبیر دقیق‌تر هم افزاری و همگرایی امکانات یک ضرورت جدی است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: این موضوع به‌عنوان یک راهبرد کلان و همچنین در اقدامات ملی در سند نقشه جامع علمی کشور، سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش و همچنین برنامه توسعه ششم مورد تأکید و تصریح قرار گرفت است و به نوعی تکالیف اسناد بالادستی پیشینی است.
عاملی در ادامه به تشریح اجزای این سند مشتمل بر تعریف اصطلاحات، اهداف کلان، سیاست‌ها و برنامه اقدام و ساختار نهادی پرداخت و گفت: یکی از دستگاه‌های کشور به‌عنوان هماهنگ‌کننده باید برای این سند مشخص شود.
وی در خاتمه در تشریح این شبکه ملی گفت: شبکه ملی آموزشی، پژوهشی و تربیتی زیرساختی فنی، خدماتی و محتوایی را برای مجموعه آموزش و پژوهش کشور فراهم می‌کند و به چهار قلمرو ۱) عمومی، ۲) اختصاصی، ۳) خدمت دادن و خدمات گرفتن از بخش خصوصی و ۴) قلمرو کار جهانی و بین‌المللی توجه دارد.