رمزگشایی از «اینترنت پاک»
وزیر آموزش و پرورش دیروز از پیگیری «اینترنت پاک» برای خانواده‌ها از سوی دو وزارتخانه و مقام‌های مسئول خبر داد
وزیر آموزش و پرورش روز گذشته پس از نشستی آنلاین که با وزیر ارتباطات درباره توسعه اپلیکیشن شاد، هوشمندسازی مدارس و یکپارچه‌سازی سامانه‌های آموزش و پرورش داشت، 2نکته مهم و جنجالی را درباره نحوه دسترسی به اینترنت و استفاده از پیام‌رسان‌ها مطرح کرد.
محسن حاجی‌میرزایی در این نشست، اعلام کرد که موضوع اینترنت پاک قرار است با همکاری 2وزارتخانه و افراد مسئول پیگیری شود. او در این رابطه گفت: موضوع اینترنت پاک، مسئله‌ای مهم برای خانواده‌ها و جامعه متدین کشور است. این کار سخت و پیچیده است و لازم است با همکاری 2وزارتخانه و تلاش و پیگیری‌های همکاران مسئول بتوانیم مسئله را تا حد امکان حل کنیم.
از سوی دیگر، وزیر آموزش و پرورش تأکید کرده که تمامی مدارس باید تنها از اپلیکیشن شاد استفاده کنند و استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی برای آنها ممنوع است. او همچنین در پاسخ به اینکه اگر مدرسه‌ای از اپلیکیشن دیگری استفاده کند باید پاسخگوی آموزش و پرورش باشد؟ گفت: بله. قطعاً، اگر اعلام شود، حتما رسیدگی خواهد شد. این مسئله عملا شاد را تبدیل به اپلیکیشنی انحصاری برای آموزش مجازی می‌کند.
بازگشت طرح اینترنت پاک
به گزارش همشهری، مدت‌هاست که استفاده از اصطلاح اینترنت پاک در کنار موارد مشابه مثل اینترنت ملی یا حتی اینترنت اسلامی مطرح شده است. آنطور که مشخص است تاکید وزیر آموزش‌وپرورش بر فراهم شدن اینترنت پاک برای «خانواده‌ها و جامعه متدین» بوده و مسئله مدنظر او فقط برای دانش‌آموزان نیست. به‌صورت معمول این اصطلاح زمانی استفاده میشود که طرح محدودیت بیشتر دسترسی به شبکه جهانی حتی بسیار فراتر از فیلترینگ گسترده فعلی باشد. در شرایط فعلی با فیلترینگ درحقیقت بخشی از سایت‌ها و پلتفرم‌ها در لیست سیاهی قرار دارند که دسترسی به آنها برای کاربران کشور میسر نیست. «اینترنت پاک» اما به‌معنای عوض کردن روند و درست کردن لیست سفید است که براساس آن، فقط به این لیست دسترسی ممکن است و هر آنچه به جز این لیست، ممنوعه به‌حساب می‌آید.
بسیاری قبل از این از لفظ اینترنت پاک در کنار اینترنت ملی استفاده کرده‌اند؛ به‌عنوان مثال سردار غلامرضا سلیمانی، رئیس سازمان بسیج مستضعفین آذر‌ماه سال گذشته گفته بود: اینترنت ایران باید «پاک» باشد و سازمان بسیج در این زمینه فعالیت می‌کند. وی در مصاحبه با خبرگزاری مهر تأکید کرده بود: ما در حوزه اینترنت ملی فعالیت‌های لازم را انجام می‌دهیم.
به‌نظر می‌رسد ممنوعیت استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی توسط معلمان هم (حتی آنهایی که فیلتر هم نشده‌اند) از سوی وزارت آموزش و پرورش با تأکید بر همین مفهوم از اینترنت ملی با تعبیر اینترنت داخلی استفاده شده است.
فیلترینگ همگانی؟
ممنوعیت استفاده از پیام‌رسان خارجی در حالی توسط وزیر آموزش و پرورش مطرح شده که مدتی است گروهی از نمایندگان اصولگرای مجلس هم طرحی را برای انسداد گسترده پیام‌رسان‌های خارجی پیگیری می‌کنند. درصورت تصویب «طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی» و با الزام داشتن نماینده قانونی تمامی پیام‌رسان‌های خارجی به‌صورت بالقوه امکان فیلتر دارند.
علاوه بر این، از مدت‌ها پیش 2اپراتور مسلط کشور سیم‌کارت‌های ویژه کودکان و نوجوانان را که به وسیله آنها تنها امکان دسترسی به فهرستی از سایت‌های داخلی وجود دارد، عرضه کرده‌اند. پس از هم‌اکنون درصورت نیاز تهیه چنین سیم‌کارتی برای خانواده‌ها ممکن است و وزیر آموزش و پرورش تأکیدی بر محدودیتی فراتر به اینترنت دارد.
این در حالی است که دولت حسن روحانی پیش از این بارها شعار جلوگیری از فیلترینگ و حتی بازگشایی پلتفرم‌های فیلتر شده مثل توییتر و تلگرام را سر داده بود؛ حتی به‌تازگی محمدجواد آذری‌جهرمی کسانی را که از لفظ اینترنت ملی استفاده می‌کنند خائن دانست. او اعلام کرد: کسانی که از عبارت «اینترنت ملی» استفاده می‌کنند، «خائن هستند» و در راستای پروپاگاندای ضدایرانی حرکت می‌کنند.
مقام‌های وزارت ارتباطات بارها اعلام کرده‌اند که شبکه ملی اطلاعات را مکمل اینترنت می‌دانند، اما خود وزیر ارتباطات هم تأکید دارد که مدینه فاضله برخی در کشور قطع کامل اینترنت است. این گروه عقیده دارند که با استفاده از اینترنت ملی کاربران باید تنها به سایت‌های فهرستی خاص دسترسی داشته باشند و حتی با فیلترشکن هم دیگر امکان دسترسی به مابقی اینترنت غیرممکن شود. از چندی پیش مسئله وی‌پی‌ان قانونی هم مطرح شده و منابع آگاه می‌گویند برخی نهادهای دولتی هم طی نامه‌هایی از مجموعه‌های ذیربط خود خواسته‌اند فیلتر سایت‌های مورد نیاز فیلترشده‌شان را برای ارائه وی‌پی‌ان قانونی به آنها اعلام کنند.