دستورالعمل شناسایی الکترونیکی مشتریان بانکی در انتظار تصویب
«دستورالعمل شناسایی الکترونیکی مشتریان در ثبت نام غیرحضوری خدمات نظام بانکی» از سوی کارگروه بانکداری دیجیتال بانک مرکزی نهایی شده وبرای تصویب به معاونت فناوری‌های نوین بانک مرکزی ارسال شده است.
در شرایط فعلی مشتریان و کاربران شبکه بانکی کشور برای دریافت هر سرویس جدیدی باید به بانک مراجعه کنند و یکبار احراز هویت شوند، اما در این مستند شرایطی فراهم شده است که امکان ارائه این خدمات به‌صورت غیر حضوری نیز وجود داشته باشد.
در این مستند پیش‌بینی شده که تحت چه شرایطی امکان احراز هویت الکترونیکی افراد برای افتتاح حساب وجود دارد و اگر بخواهند خدمات تسهیلاتی به مشتریان خود ارائه دهند باید چگونه آنان را دیجیتالی احراز هویت کنند.
یکی از مشخصه‌های خاص این دستورالعمل اجرایی شدن تصدیق هویت هم پیمان یا federated Authentication در شبکه بانکی کشور خواهد بود. طبق این پیش‌بینی به بانک‌های کشور اجازه داده خواهد شد تا تحت شرایط خاصی احراز هویت بانک‌های دیگر را بپذیرند و اگر یک نفر در یکی از بانک‌های کشور احراز هویت شده بود دیگر نیازی به احراز هویت مجدد فرد در بانک دیگری نباشد.
نهایی شدن و ابلاغ این دستورالعمل نیازمند اعمال تغییراتی در برخی از مقررات بانک مرکزی در خصوص نحوه احراز هویت بانک‌ها و همچنین تغییراتی در قانون مبارزه با پولشویی است.
هر چند پیشتر پیشنهاد اعمال تغییرات در تبصره سه اصلاحیه قانون مبارزه با پولشویی مبنی بر لزوم احراز هویت حضوری در بانک‌های کشور ارائه شده بود اما هنوز این تغییرات درقانون اعمال نشده است. شورای عالی مبارزه با پولشویی برای امکان‌پذیر شدن احراز هویت مجازی افراد، بند مربوط به دریافت مدارک هویتی معتبر و رویت آن را از آیین‌نامه اجرایی این قانون حذف کرد؛ اما برای اجرایی شدن این بند باید هیات وزیران و رئیس قوه قضائیه نیز با آن موافقت کنند.
همه‌گیری ویروس کرونا و الزام مردم به حفظ فاصله اجتماعی از سویی و الزام دستگاه‌های دولتی به ارائه خدمات غیر حضوری به مردم، لزوم احراز هویت به صورت دیجیتالی و غیر حضوری را بیش از پیش پررنگ کرده است. از همین رو به نظر می‌رسد شبکه بانکی کشور نیز برای ارائه هر چه بهتر خدمات خود باید به سمت ارائه خدمات غیر حضوری پیش رود. البته شبکه بانکی کشور پیش از سایر بخش‌های کشور ملزومات لازم برای احراز هویت دیجیتالی را فراهم کرده بود اما به نظر می‌رسد به دلیل موانع قانونی که پیش رویش قرار داد و به دلیل حساسیت‌های بیشتر این بخش، پیاده‌سازی این پروژه‌ها کمی طولانی شده است.
تصویب «دستورالعمل شناسایی الکترونیکی مشتریان در ثبت نام غیرحضوری خدمات نظام بانکی» در کنار دستورالعملی که کارگروه نظام‌های پرداخت برای احراز هویت دیجیتالی کاربران شبکه بانکی تنظیم می‌کند می‌تواند حلقه احراز هویت کاربران را تکمیل کند.
کارگروه نظام‌های پرداخت به صورت خاص روی موضوع احراز هویت غیرحضوری مشتریان بانک‌ها تمرکز کرده است. این کارگروه در حال تهیه سندی است که طبق آن مشخص خواهد شد بانک به صورت مشخص چه نوع خدمات غیرحضوری‌ای را می‌تواند به مشتریان خود ارائه دهند و برای احراز هویت این خدمات به مشتریان چه سازوکارها و استانداردهایی را اجرایی کند. تاکنون بیشترین تمرکز بانک مرکزی و شبکه بانکی برای احراز هویت مشتریان بر شبکه پرداخت و کارت بانکی بوده است. حال بانک مرکزی سعی می‌کند این تمرکز را از روی کارت بانکی به سمت شماره حساب سوق دهد.