سخنگوی دولت: امرار معاش 950 هزار ایرانی وابسته به اینستاگرام است
بحث بر سر اعلام جرم دادستان کشور علیه وزیر ارتباطات و وجود مجموعه شکایت‌های از محمد جواد آذری جهرمی که در راس آن فیلتر نشدن اینستاگرام از سوی وزارت ارتباطات و مسدود نشدن VPNها قرار دارد، از هفته پیش تا کنون ادامه دارد. در جدید‌ترین موضع‌گیری‌ها نیز علی ربیعی، دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس‌جمهوری و سخنگوی دولت در یاداشتی که امروز (۶بهمن) در روزنامه ایران به چاپ رسیده، نسبت به رویکرد آذری جهرمی در مورد فیلترینگ اینستاگرام واکنش نشان داده است. او در این یاداشت بارها تکرار کرده که نظرات و تصمیمات محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات یک دیدگاه و تصمیم شخصی نبوده؛ بلکه آنچه وی اعلام و اجرا کرده، دیدگاه دولت و شخص رئیس‌جمهوری است. او در این یاداشت به آمارهای جالبی هم از فعالیت ایرانیان در اینستاگرام اشاره کرده است. طبق این آمارها او گفته است که با فیلتر شدن اینستاگرام حدود یک میلیون نفر ایرانی بیکار خواهند شد.
علی ربیعی، سخنگوی دولت در یاداشت خود نوشته است که طرح شکایت از محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات فقط یک اتفاق ساده اداری یــــا قضــــایــی نیست. به باور او این شکایات و احضار به شیوه‌های ســـیاســــت‌گذاری در فرهنــگ و جـــامعه، نوع نگاه به شیوه‌هایی برای اعمال نزاهت فرهنگی و چگونگی حفاظت از دینداری، تفاوت رویکردها در سیاستگذاری و حکمرانی فرهنگی – اجتماعی برمی‌گردد.
او در ادامه یاداشت خود از جنبه‌های مختلف یکی از جرم‌های وزیر ارتباطات که دادستانی به آن اشاره داشته و آن فیلتر نشدن اینستاگرام است را مورد بررسی قرار داده و با اتکا به آمارهای مختلف هشدار داده که فیلتر اینستاگرام در شرایط تحریم و فشارهای اقتصادی چه تاثیرات منفی بر جامعه خواهد داشت. او در این زمینه نوشته است: «بررسی‌ها نشان می‌دهد حدود ۴۰۰ هزار صفحه اینستاگرام ایرانیان دارای بیش از ۵ هزار دنبال‌کننده هستند؛ که در این میان ۲۸.۸ درصد از آنها صفحات مربوط به فروشگاه‌ها و کسب و کارهاست. بر اساس این آمار یعنی حداقل ۱۱۵ هزار صفحه اینستاگرام وجود دارد که درآمد خانوارهایی را تأمین می‌کند. این امر بدین معناست که حتی اگر هر صفحه درآمد ۲ نفر یا ۲ خانواده را تأمین کند؛ یعنی ۲۳۰ هزار خانواده یعنی چیزی حدود ۹۵۰ هزار نفر ایرانی، در اوضاع بیکاری ناشی از کمبود رشد و تحریم، امرار معاش خود را وابسته به این شبکه اجتماعی هستند.» او با اشاره به مطالعات تخصصی‌اش در وزارت کار، اعتقاد دارد که هرگونه محدودسازی و یا تعطیلی اینستاگرام، کوچ دادن حدود یک میلیون ایرانی به سمت بیکاری و فقر است.
بخشی از شکایت‌ها علیه محمدجواد آذری جهرمی که به تازگی روابط عمومی وزارت ارتباطات در توئیتر خود منتشر کرده است.
او در ادامه به محبوبیت اینستاگرام در بین ایرانیان آنهم با توجه به فیلتر بودن اکثر شبکه‌های اجتماعی در کشور اشاره کرده و نوشته است: «علاوه بر مسائل اقتصادی، بخش اعظمی از زندگی روزمره مردم در فضای مجازی شکل می‌گیرد. نتیجه مطالعات دانشگاهی نشان می‌دهد در میان شبکه‌های اجتماعی، اینستاگرام از بیشترین محبوبیت در بین کاربران ایرانی برخوردار است و پس از آن واتس‌اپ رتبه بعدی را به خود اختصاص داده است؛ از ارتباطات میان‌فردی گرفته تا شکل‌گیری و فعالیت گروه‌های ثانویه و ارتباطات اداری در این شبکه‌های اجتماعی صورت می‌گیرد.» او با اشاره به این موارد تاکید کرده که کارکردهای تفریحی، اطلاع‌رسانی و آموزشی به این شبکه‌ها انتقال یافته ، بنابراین هرگونه سیاستگذاری در این خصوص، بدون توجه به آثار اقتصادی و زندگی اجتماعی، جامعه را با نگرانی مواجه می‌سازد.
ربیعی در این یاداشت به طرح‌های شکست خورده محدودیت استفاده از ابزارهای تکنولوژیکی از جمله جلوگیری از ارائه تماس تصویری در اپراتور سوم تلفن‌همراه یعنی رایتل و بعد هم ممنوعیت استفاده از ماهواره اشاره کرده و نوشته است که این محدودیت‌ها در نهایت مردم را به قانون‌شکن تبدیل کرده است: « چندین سال مأموران در پشت‌بام‌ها به دنبال دیش‌های ماهواره‌ای بودند و مقایسه کنید با پشت بام‌های امروز حتی در دورافتاده‌ترین روستاها و نیز پشت‌بام‌های همان. این یعنی نوعی خاص از سیاستگذاری فرهنگی که نزدیک به تمامی خانوارهای ایران را به افرادی قانون‌شکن تبدیل کرده است.»
به باور او اساسا در کشور با نوعی نگرش در سیاستگذاری فرهنگی و اجتماعی روبه‌رو هستیم که این نوع نگرش تاکنون نیز به نحوی بر سیاستگذاری ما غلبه داشته و سایه افکنده که راه پیشگیری از تغییر و تحولات فرهنگی با بار منفی و یا مغایر با ارزش‌های رسمی، با محدودسازی و مسدودسازی و عدم سهولت در دسترسی، امکان‌پذیر است. ربیعی تاکید کرده فیلترینگ صرفاً گسترش بازارهای غیرقانونی فروش فیلترشکن را به دنبال خواهد داشت و همچنین عدم حضور افراد مقید که با تولیدات خود می‌توانستند مخاطبان را جذب کنند، این فضا را از روش بنیادین تقویت تولید محتوا و جذب مخاطب با محتواهای جالب توجه دور می‌کند. او گفته است که اگر بنا بر مقابله با تولیدات نگران‌کننده داریم، راه منحصر به فرد، تولید محتوا برای مخاطبان متنوع، گسترش بخش خصوصی و کنار گذاشتن تنگ نظری و برداشته شدن انحصار در تولیدات فرهنگی است. به باور او ادامه تفکر محدودسازی در میان مدت، جامعه را با فقر تولیدات فرهنگی روبه‌رو ساخته و خود عاملی بر گرایش مصرف‌کنندگان به سمت تولیداتی است که آنان با فلسفه مقابله با آن دست به کار شده‌اند.
او در پایان این یاداشت یادآور شده که مواضع، تصمیمات و اقدامات محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات مبتنی بر یک درک و سیاستگذاری صحیح از سوی دولت و رئیس‌جمهوری بوده است. ربیعی ابراز امیدواری کرده که با حفظ وظایف هر قوه و همچنین تعاملات بین‌قوه‌ای، با درک متقابل از شرایط و درک مشترک از این‌گونه مسائل اقدام شود.