خریداران سیمکارت به زودی از طریق «بیومتریک» احراز هویت می‌شوند
وجود صدها سیمکارت بی‌نام و نشان و بی‌هویت باعث شده تا سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی برای دریافت سیمکارت توسط کاربران قوانین سختی در نظر بگیرد؛ قوانینی که گاه کاربران را با مشکلات متعددی هم همراه میکند. حالا اما پیمان قرهداغی، مدیر کل دفتر حفاظت از حقوق مصرف‌کننده سازمان تنظیم در گفت‌وگو با پیوست اعلام میکند که تمام این‌کارها برای جلوگیری از سوءاستفاه هویت افراد برای کلاهبرداری، پول‌شویی و … است؛ چرا که جعل نام افراد برای دریافت سیمکارت بسیاری از کاربران را متضرر کرده است. براساس ادعای او پیاده‌سازی مجموعه قوانینی در مورد ثبت سیمکارت تا حد قابل توجهی، جرائم در این زمینه را کاهش داده است. همچنین او خبر می‌دهد که ظرف چند ماه آینده احراز هویت خریداران سیمکارت از طریق «بیومتریک» انجام خواهد شد تا بیش از گذشته جلوی تخلفات در این زمینه گرفته شود.
اگر به عنوان یک کاربر سیم‌کارتی داشته باشید که به صورت اتفاقی به نام یکی دیگر از افراد باشد و تصمیم بگیرد این سیمکارت را به نام خود ثبت کنید، انجام این کار به راحتی از سمت دفاتر خدمات ارتباطی صورت نمی‌گیرد. پیش روی شما دو راه وجود دارد؛ اگر به عنوان سیمکارت اولی حساب شوید (کسی که برای اولین بار اقدام به دریافت سیمکارت میکند) ، باید برای اثبات هویت شما کد یک بار مصرف (OTP) به شمار تلفن یکی از اعضای خانواده، که شما خودتان به دفاتر اعلام می‌کنید ارسال شود تا مراحل ثبت سیمکارت ادامه پیدا کند. اما اگر شما بخواهید سیمکارت یکی از اپراتورها برای مثال سیمکارت همراه اول را که قبلا به نام فرد دیگری بوده، حالا به نام خود کنید و در مقابل در شبکه سیمکارتها، سیم‌کارتی از یک اپراتور دیگر به نام شما وجود داشته باشد که از آن خبر نداشته باشید و یا شماره آن را ندانید ممکن است به دردسر بیافتید.
پیمان قرهداغی، مدیر کل دفتر حفاظت از حقوق مصرف‌کننده سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به پیوست می‌گوید مراحل ثبت‌سیم‌کارت برای سیمکارت اولی‌ها چندان سخت نیست؛ اما گاهی ممکن است دریافت سیمکارت برای افراد که برای بار دوم می‌خواهد سیمکارت دریافت کند پیچیده باشد که البته به باور او این پیچیدگی هم به خاطر حفاظت از هویت خود کاربران است.
قرهداغی در مورد مراحل دریافت و ثبت‌نام سیمکارت و مشکلات جعل هویت در این زمینه به پیوست می‌گوید: «متاسفانه مشکلات و شکایات زیادی در سوءاستفاده از مدارک هویتی اشخاص داشتیم. برای نمونه کارت ملی یا شناسنامه را جعل می‌کردند یا دفاتر ما تخلف‌های در این زمینه انجام می‌دادند، یعنی سیم‌کارتی را بدون اینکه فردی خبر داشته باشد به نام آن فرد دیگیری صادر می‌کردند. برای جلوگیری از این کار آمدیم طرحی در نظر گرفتیم.» او در توضیح این طرح اعلام کرد: «کسی که برای دریافت سیمکارت به دفاتر مراجعه میکند یا سیمکارت اولی محسوب میشود یا سیمکارت دومی. اگر سیمکارت اولی باشد، باید شماره یک سیمکارت معرف را اعلام کند تا کد تایید یا کد یک بار مصرف به سیمکارت معرف ارسال میشود. با کمک این کد فرد امکان ورود به سیستم را دارد تا ما مطمئن باشیم فرد واقعا همان کسی است که معرفی کرده است.» به باور او طی کردن این مراحل برای جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی در این مورد است.
پیمان قره داغی، مدیر کل دفتر حفاظت از حقوق مصرف‌کننده سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی
قرهداغی اعلام میکند که یک فرد می‌تواند حداکثر ۱۰ سیمکارت به نام خود داشته باشد. او در مورد مراحل گرفتن سیم‌کارت‌های بیشتر به نام یک فرد گفت: «وقتی یک فردی به جز سیمکارت اول، می‌خواهد سیمکارت دوم خود را نیز خریداری کند، باید شماره تلفن سیم‌کارت‌های قبلی خود که ممکن است یک یا دو سیمکارت یا بیشتر باشد را در اختیار ما بگذارد تا کد تایید را برای یکی از این سیمکارتها ارسال کنیم. در نهایت کد را در اختیار ما بگذارد که ادامه فرایند ثبت سیمکارت جدید طی شود.»
اما فرض کنید فردی در این بین اطلاعی از داشتن سیم‌کارتی به نام خود نداشته باشد یا شماره سیم‌کارت‌های قبلی خود را ندارند، در این صورت وضعیت چه خواهد بود؟ قرهداغی در پاسخ به این سوال به پیوست توضیح می‌دهد: «ما نام فرد را در سیستم جستجو و به او حتی اگر خبر نداشته باشد اطلاع می‌دهیم که چند سیمکارت با نام و مشخصات او ثبت شده است. در نهایت از او می‌خواهیم شماره یکی از این سیمکارتها را برای ارسال کد تایید یا یکبارمصرف در اختیار ما بگذارد.» او در مورد اینکه اگر فرد نداند شماره سیم‌کارتی به نامش در اپراتوری ثبت شده، اعلام کرد که باید به اپراتور مربوطه مراجعه و آن را بسوزاند یا آن را فعال کند.
حال اگر در این شرایط فرد نخواهد سیمکارت قدیمی که از آن خبر نداشته یا غیر فعال است را استفاده کند چه کاری باید انجام دهد؟ قرهداغی در پاسخ به این سوال هم گفت: «حتما باید به یکی از واحدهای فروش اپراتور سر بزند یا سیمکارت را بسوزاند یا آن را فعال کند.» او تاکید میکند وقتی فردی سیم‌کارتی به نامش در سیستم ثبت سیمکارتها ثبت شده ولی از آن خبر ندارد حتما باید به اپراتور مربوطه مراجعه و آن را تعیین تکلیف کند.
قره داغی تاکید میکند که تمام این کارها در راستای حقوق خود فرد انجام میشود؛ چرا که در این زمینه کاربران زیادی متضرر شده‌اند. براساس توضیحات او اعمال اینگونه مقررات تخلفات در دفاتر خدمات ارتباطی را به حداقل خود رسانده است.
قرهداغی از شروع احراز هویت افراد از طریق «بیومتریک» خبر می‌دهد و به پیوست توضیح می‌دهد: «به زودی زود، ظرف چند ماه آینده احراز هویت بیومتریک در کنار کارت ملی هوشمند انجام میشود، و دیگر این روش‌های احراز هویت برای ثبت سیمکارت اول و دوم جمع‌آوری میشود.» او ادامه می‌هد: «از طریق اثر انگشت احراز هویت بیومتریک انجام و با اتصال به سامانه‌های مربوطه دیگر افراد برای دریافت سیمکارت نیاز به معرف یا اعلام شماره تلفن سیمکارت دوم برای دریافت کد یک بار مصرف ندارند.» آنطور که او توضیح می‌دهد این طرح به صورت پایلوت در اپراتورهای همراه اول، ایرانسل و رایتل انجام شده و به زودی اجرای اصلی آن شروع میشود تا جلوی تخلفات جعل هویت گرفته شود.
به نظر می‌رسد اجرای این طرح با چند ماه تاخیر همراه شده است، چرا که سال ۱۳۹۸ قرهداغی در گفت‌وگو با ایرنا اعلام کرده بود که از خردادماه سال آینده( ۹۹) احراز هویت خریداران سیمکارت به شیوه بیومتریک انجام میشود.