سندباکس بازار سرمایه برای توسعه ایده‌های جدید رونمایی شد
وزارت اقتصاد عصر روز گذشته (۱۱ خردادماه) از دو سامانه محیط آزمون تنظیم‌گری(سندباکس) بازار سرمایه و مرکز تعالی اقتصاد هوشمند و تحول دیجیتال شریف رونمایی کرد. به گفته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در سندباکس بازارسرمایه ایده‌های جدید که پیشتر کنار گذاشته شدند، در محیط آزمون به خوبی و به دور از محدودیت‌ها فرصت رشد پیدا می‌کنند. در این نشست همچنین وزیر اقتصاد و دارایی با بیان اینکه رمزارزها قابلیت دور زدن تحریم‌ها را دارند؛ اما باید با استخراج‌های غیرقانونی مقابله کرد، اعلام کرد که درمورد رمزارزها به معاونت اقتصادی ماموریت داده شده و از بخش خصوصی خواست تا نظرات و پیشنهادهای خود را در این زمینه عرضه کنند.
علی دهقان، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در این جلسه با بیان اینکه مدیران در بازار سرمایه با ایده‌های نوینی روبرو بودند؛ اما به دلایل مختلف این ایده‌ها را کنار گذاشتند، گفت: «در میان ایده‌ها، ایده‌هایی هستند که درجات مختلفی از ریسک را دارند. بسیاری از مواقع چون شرایط برای اجرای طرحی وجود ندارد یا اینکه از نتایج و عواقب چنین طرحی خبر نداریم، کنار گذاشته می‌شوند. به همین خاطر فرصتی برای اجرا شدن پیدا نمی‌کنند.»
او ادامه داد: «مطمئن هستیم که در میان این ایده‌ها، ایده‌های نوین و خوبی وجود دارد. هم‌اکنون محیط آزمون به دنبال این موضوع است تا ایده‌هایی که رد می‌کردیم را در محیط آزمایشی به اجرا گذاشته شوند. این محیط از نظر عملکرد با دنیای واقعی فرقی ندارد. فقط مقرراتی را که مانع توسعه و رشد ایده‌ها است را کنار می‌گذاریم تا ایده در محیط تحت نظارت بدون قوانین و مقررات به اجرا گذاشته شود و فرصت بروز و رشد پیدا کند.»
به گفته دهقان در این محیط مشکلات ایده‌ها پیدا می‌شوند و مسئولان هم برای پدیده‌های نوین آشنا می‌شوند. او همچین بیان کرد: «در این محیط فرصتی پیدا می‌کنیم که بدانیم چه مقرراتی برای این ایده‌ها در نظر داشته باشیم. بازار سرمایه محیط پویایی است و نوآوری نقش بسیار بالایی دارد.پس باید محیط آزمون داشته باشیم و به ایده‌ها و ابزارهای جدید فرصت بروز و توسعه دهیم.»
او در صحبت‌های خود به بحث تنظیم‌گری در محیط‌های آزمون پرداخت و گفت: «این مناقشه که ایا دولت‌ها باید تصدی‌گری داشته باشند یا تنظیم‌گری، از بین رفته است. اتفاق نظر وجود دارد که نقش دولت‌ها تنظیم‌گری است نه تصدی‌گری. حالا در سازمان بورس که وظیفه تنظیم‌گری دارد هم این موضوع صدق می‌کند. دیگر دولت یا یک سازمان نمی‌تواند بدون مشارکت با دیگر ذینفعان تنظیم‌گری بهینه کند. باید در این زمینه مشارکت اتفاق بیفتد.»
به گفته دهقان در محیط آزمون فضایی فراهم میشود تا مقررات‌گذاری در حوزه ایده جدید صرفا توسط ناظر و متولی کار صورت نگیرد بلکه در محیط به اجرا گذاشته شود و سپس فعالان بازار و نهادهای مالی و مردم و سرمایه گذاران در این تنظیم‌گری مشارکت کنند.
در ادامه امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس با بیان اینکه سندباکس قرار است ایده‌های جدید را به چالش بکشاند، گفت: «طرح‌های نوآورانه در بازار سرمایه گاه رد می‌شوند؛ اما اهداف راه‌اندازی سندباکس کارآفرینی، امنیت اطلاعات، حس امنیت به مشتری نهایی، مسائل مالیاتی و امنیت سایبری و مبارزه با پولشویی و غیره است.»
او ادامه داد: «فرآیند به این صورت است که یک محیط بررسی پیش از آزمون را داریم. طرح‌ها در شورای سندباکس بازار سرمایه مورد بررسی قرار بگیرد و پس از موافقت در محیط آزمون آغاز به کار می‌کنند. این ایده‌ها در طی زمان محدود و معین و طبق محدودیت‌هایی که شورا تعیین می‌کند، اجرایی می‌شوند. پس از مدت زمان خاص این ایده‌ها وارد فاز مقررات‌گذاری می‌شوند ودر نهایت از محیط آزمون خارج می‌شوند.»
او در صحبت‌های خود به موضوعات محیط‌های آزمون بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: «در محیط آزمون به موضوعاتی چون سامانه‌های معاملاتی و ابزارهای نوین معاملاتی و بلاکچین و هوش مصنوعی و رگ تک و فین‌تک و غیره پرداخته میشود. درمورد بلاکچین ما یک آینده‌پژوهی انجام دادیم که تصور کنید در دنیایی که سامانه‌های متبنی بر بلاکچین بخواهند نظارت کنند، مفهومی به اسم ممیزی و حسابرسی وجود ندارد.»
هامونی ادامه داد: «به این ترتیب باید یک بازتعریف اساسی در موضوع فعالیت سازمان امور مالیاتی و سازمان حسابرسی صورت گیرد.هوش مصنوعی هم بسیار درآمدزایی دارد.»به گفته هامونی الان ۶ درخواست برای حضور در سندباکس وجود دارد که باید بررسی شوند.
مرکز تعالی اقتصاد هوشمند و تحول دیجیتال شریف
در این مراسم همچنین از مرکز تعالی اقتصاد هوشمند رونمایی شد. این مرکز در دانشگاه شریف راه‌اندازی شده و قرار است اکوسیستمی شکل بگیرد تا استارت‌آپ‌ها بدون دغدغه بتوانند فعالیت کنند. از اهداف راه‌اندازی این مرکز کمک به خلق فرصت‌ها برای کسب‌وکارهای جدید و اشتغال‌زایی مبتنی بر پیشران‌های تحول دیجیتال است. در این مرکز قرار است تحولات و پیشرفت‌های جهانی اقتصاد هوشمند رصد شود، دوره آموزشی برای اساتید و معلمان و مدیران و دانش‌آموزان درحوزه اقتصاد هوشمند برگزار شود. خدمات، طراحی و مشاوره و نظارت در پروژه‌های اقتصاد هوشمند ارائه شود و نقشه راه و آینده‌پژوهی در خصوص به کارگیری فناوری‌های روز در صنایع مختلف تدوین شود.
قابلیت رمزارزها در دور زدن تحریم‌ها
در این نشست همچنین فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد و دارایی با بیان اینکه در کشور توانستیم با رمزارزها تحریم‌ها را دور بزنیم، گفت: «البته باید با استخراج غیرمجاز و غیرقانونی رمزارزها مقابله کرد؛ اما نباید درمقابل این فناوری‌ها مقاومت کرد.»
او با بیان اینکه تعدادی پروژه در حوزه اقتصاد دیجیتال تعریف شده بود و از برخی از آنها رونمایی شده است، گفت: «توانستیم بخشی از برنامه‌های مربوط به اقتصاد هوشمند را طبق زمان‌بندی پیش ببریم، برخی از آنها هم به خاطر شرایط ایجاد شده و شیوع کرونا متناسب با برنامه ما پیش نرفت.»
دژپسند با بیان اینکه اگر می‌خواهیم در اقتصاد بین الملل جایگاه مناسبی پیدا کنیم باید به سمت اقتصاد هوشمند حرکت کنیم، گفت: «قانون پایانه‌های فروشگاهی باید تا پایان سال اجرا شود و اقتصاد هوشمند نباید با تغییر وزیر فراموش شود.»
دژپسند ادامه داد: «ما به علت عدم شناسایی فناوری موثر و فقدان عزم و جزم آهنین هم‌اکنون از بسیاری از کشورها در زمینه‌هایی عقب هستیم. حتی در گذشته هم برنامه داشتیم؛ اما به عنوان رویکرد جدی نگاه نمی‌کردیم.»
به گفته دژپسند در سه سال اخیر نوع دیگری روی دولت الکترونیکی تمرکز شده است و همه دستگاه‌ها و حتی آقای رییس جمهور برای توسعه آن اقداماتی انجام دادند. او همچنین بیان کرد: «ما هنوز راجع به دولت الکترونیکی صحبت می‌کنیم در صورتی که باید از دولت همراه عبور کرده باشیم و هم‌اکنون به دولت هوشمند رسیده باشیم. حالا تا پایان دولت دو تا سه جلسه دیگر برای رونمایی از پروژه‌ها داریم.»
او با بیان اینکه در دو سال اخیر سهم تجارت الکترونیکی نسبت به تولید ناخالص داخلی ۲.۴ برابر شده است، گفت: «طی سه تا چهار سال آینده سهم بلاکچین به تولید ناخالص داخلی افزایش می‌یابد. بنابراین، مقابل تحولات سریع فناوری‌های دنیا چون رمزارزها باید مدیریت فعالانه داشت زیرا فرصت از دست می‌رود. هر چه اقتصاد سنتی باشد، درصد هزینه‌ها بیشتر است و فناوری‌ها در زمینه اقتصادی، هزینه‌ها را ۷۰ درصد کاهش می‌دهند.» آنطور که دژپسند می‌گوید باید ترندهای جهان را درست رصد و شکار کرد و شخص‌سازی کرد تا مبنای جهش ایجاد شود. او با اشاره به اینکه کشور ایران مدام با تحریم‌های ظالمانه مواجه است، اعلام کرد که می‌توان با تکیه براین فناوری‌ها تحریم‌ها را دور زد و رمزارزها هم سبب شدند تا تحریم‌ها را دور بزنیم.
در این جلسه همچنین رضا قربانی، عضو هیات‌مدیره نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران با بیان اینکه سندباکس بازار سرمایه باید ابتدا به بحث رمزارزها بپردازد، گفت: «بخشی از دارایی‌های دیجیتال به شدت پیشرفت کرده و چه به شکل استخراج و چه به صورت تبادل در حال توسعه هستند. به همین خاطر در این مسیر باید از فعالان بخش خصوصی کمک گرفت.» به گفته قربانی حوزه رمزارزها نباید وارد فضای سیاسی شود و حتی فعالان حوزه دارایی‌های دیجیتال آماده پذیرش رگولاتوری هستند و نمی‌خواهند وارد فضای سیاسی شوند.
عباس آشتیانی، رئیس کمیسیون بلاکچین و رمزارز نظام صنفی رایانه‌ای کشور نیز به معضلات حوزه رمزارزها پرداخت و بیان کرد: «از وزارت اقتصاد انتظار می‌رود که موضوع بلاکچین را از رمزارزها جدا کنند. آنچه که ما بلاکچین می‌دانیم رمزارز نیست و باید این اشتباه هرچه سریعتر برطرف و این مساله در سندباکس هم صورت گیرد ایجاد شود. باید تبعیض در تعرفه برق در حوزه استخراج رمزارها برطرف شود و همچنین دولت هم باید در این زمینه لایحه‌ای عرضه کند.» دژپسند دراین جلسه با بیان اینکه به معاونت اقتصادی در زمینه ساماندهی رمزارزها ماموریت داده، بیان کرد که بخش خصوصی می‌تواند نظرات و پیشنهادهای خود را در این زمینه عرضه کند.