آیا تکنولوژی تحلیل چهره می‌تواند اینترنت را برای کودکان امن کند؟
تصور کنید امروز که گوشی خود را برداشته و می‌خواهید وارد شبکه اجتماعی مورد علاقه خود شوید، شبکه اجتماعی از شما یک عکس سلفی بخواهد و تضمین کند که این تصویر به جایی ارسال نمی‌شود: در عوض تکنیک‌های پیشرفته یادگیری ماشینی سن شما را مشخص می‌کنند. پس از اسکن شما می‌توانید به فعالیت خود ادامه دهید. اگر سن شما اشتباه تشخیص داده شد می‌توانید اعتراض کنید که کمی بیشتر زمان می‌برد.
فایده این کار چیست؟ شبکه اجتماعی تشخیص می‌دهد که شما بزرگسال هستید و آزادی بیشتری به شما خواهد داد و اگر کودکی قصد استفاده از گوشی را داشته باشد بعضی موضوعات را محدود می‌کند.
این قابلیت می‌تواند اصلاحی بر غرب وحشی تکنولوژی باشد و شاید هم تلاشی بیهوده برای رسیدن به یک هدف غیرممکن: اینترنت امن برای کودکان. بهرحال چنین چیزی از آنچه فکر می‌کنید به واقعیت نزدیک‌تر است.
در چین گیمر‌هایی که می‌خواهند پس از ساعت ۱۰ شب با موبایل بازی کنند باید سن خود را تایید کنند و در غیر این صورت بازی اجرا نمی‌شود؛ دولت از این روش برای رفع مسئله اعتیاد به بازی استفاده می‌کند. تنسنت کمپانی بزرگ بازی در چین روز سه شنبه اعلام کرد: «ما برای نظارت بر حساب‌هایی که با نام‌های واقعی ثبت شده و برای مدت مشخصی از شب بازی کرده‌اند یک فرایند اسکن چهره انجام می‌دهیم. هرکسی که این تاییدیه را رد شود براساس سیستم نظارت بر اعتیاد به بازی در سیستم سلامت تنسنت خردسال تشخیص داده شده و آفلاین میشود.» حالا همین رویکرد ممکن است به انگلستان نیز منتقل شود و دولت قرار است با یک سری اقدامات جدی نحوه استفاده از اینترنت را برای همیشه تغییر دهد.
موضوع تایید سن یک کاربر اینترنتی روشن است، همانطور که کسی در اینترنت بزرگ بودن شما را تشخیص نمی‌دهد، اگر ۱۷ ساله باشید هم این موضوع مشخص نیست. در دنیای آفلاین ما دو رویکرد برای تایید سن داریم. اول راه استفاده از یک کارت شناسایی رسمی است. در انگلستان، این کارت شناسایی همان گواهینامه رانندگی است و کودکان نیز چند کارت شناسایی خصوصی دارند. این کارت‌های شناسایی هم با تاییدیه تولد اثبات می‌شوند که آخرین تاییدیه برای سن افراد است. اما روش دیگری که در اکثر روابط اجتماعی استفاده میشود همان نگاه کردن به چهره افراد است. برای تشخیص یک کودک ۷ ساله و جلوگیری از تماشای فیلم بزرگسالان نیازی به کارت شناسایی نیست و کاملا واضح است.
اما به گفته الک مافت (Alec Muffett)، محقق مستقل امنیت و رئیس سابق گروه حقوق باز (Open Rights Group)، اثبات سنت با کارت شناسایی در فضای آنلاین یک موضوع کاملا متفاوت است: «هویت موضوعی کاملا مستقل است که خیلی از مواقع به ویژه در فضای آنلاین درک اشتباهی از آن وجود دارد. زیرا «هویت» در واقع به معنای «رابطه» است. ما دوست داریم هویت را با گواهینامه‌هایی از جمله پاسپورت یا گواهینامه رانندگی مشخص کنیم، اما حتی در این شرایط هم داریم درمورد اعطا کننده پاسپورت و پاسپورت انگلیسی صحبت می‌کنیم که هردو رابطه محسوب می‌شوند و مدرک همراه شما به عنوان تاییدی بر این رابطه عمل می‌کند.» به عبارت دیگر وقتی یک تکه کاغذ می‌گوید که فلانی «بیشتر از ۱۸ سال دارد.» یعنی «صادر کننده این کارت تایید کرده شخصی که تصویرش روی این کارت قرار گرفته براساس بررسی‌ها بیشتر از ۱۸ سال سن دارد.»
در فضای آنلاین اگر بخواهید کارت شناسایی را بررسی کنید، رابطه‌ای که در جهان واقعی وجود دارد از بین می‌رود و کسی که تاریخ تولد را بررسی می‌کند، تنها کارت شناسایی را می‌بیند. برای مثال اگر صحت نام شما در فضای آنلاین قابل تایید نباشد، نشان دادن گواهینامه معنایی نخواهد داشت. اما اگر هم بخواهید نام خودتان را در فضای آنلاین تایید کنید، اطلاعاتی بیش از حدی در اختیار وبسایت مورد نظر قرار می‌گیرد. پس در عمل تایید سن در واقع همان تایید کارت شناسایی است.
ترس از این موضوع باعث شده تا اکثر تلاش‌ها برای تایید سن در فضای آنلاین به بن‌بست بخورد. مردم نگران هستند که قرار دادن چنین اطلاعاتی در اختیار دولت باعث نظارت بیش از حد روی آنها شده و قدرت زیادی در اختیار دولت قرار گیرد. اما با تغییرات ریز قانونی و انباشت آنها، به نظر می‌رسد که به زودی شاهد تغییری اساسی خواهیم بود.
قانون اقتصاد دیجیتال (۲۰۱۷) یک سری موضوعات که پس از به ثبت رسیدن قانونی با همین نام در سال ۲۰۱۰ مورد توجه قرار گرفت را مرتب و مشخص می‌کند. اما یکی شرط در بخش سوم این قانون در یک اقدام بی سابقه سعی کرد تا تایید سن را در فضای آنلاین اجباری کند.
البته این قانون گستره چندانی ندارد و تنها وب‌سایت‌هایی با محتوای بزرگسالان را پوشش می‌دهد و تایید سن بالای ۱۸ سال برای این وب‌سایت‌ها اجباری است. این قانون روش تایید سن را مشخص نکرده و تعیین راهکار برعهده بخش خصوصی است. پیشنهاداتی در این باره ارائه شد و براساس قانونی وب‌سایت‌های متخلف تا سرحد ۵ درصد از درآمد خود را مجازات می‌شدند.
اما پس از آن اتفاق خاصی رخ نداد. الگویی که قرار بود در سال ۲۰۱۸ برای تایید سن آغاز شود شروع به کار نکرد و در سال ۲۰۱۹ دولت این قانون را تایید کرد و ماه جولای را برای اجرا مشخص کرد. اما درست چند روز پیش از اجرای قانون، دولت اعلام کرد که این قانون را به کمیسیون اروپا متذکر نشده و الگوی تایید سن تا یک دوره شش ماهه به تعویق افتاد. سپس ناگهان در اکتبر سال ۲۰۱۹ که دوباره با فرارسیدن ضرب‌الاجل، این الگو به طور کامل لغو شد.
به نظر می‌رسد که راه‌حل نهایی همانی باشد که در ابتدای کار به آن پرداختیم؛ ارائه یک سلفی برای تایید سن در هنگام ساخت حساب در شبکه اجتماعی. ارائه دهندگانی مثل یوتی (Yoti) خدمات متعددی برای تایید سن ارائه می‌کنند و برای ارائه نسخه دیجیتالی کارت شناسایی با بنیاد خیریه سیتیزن‌کارت (CitizenCard) همکاری می‌کند و با سوپرمارکت‌های خودکار برای تایید خودکار سن افراد همکاری دارد. جان ابوت، مدیر ارشد تجاری این شرکت می‌گوید که این سیستم در حال حاضر حتی به خوبی سن اشخاص را از روی ویدیو تشخیص می‌دهد و موضوعات مختلفی مثل سن، نژاد و جنسیت در این بخش نیز بررسی شده و تضمین شده که هیچ دسته بندی اشتباه انجام نمی‌گیرد. تازه ترین گزارش این شرکت مدعی است که یک سیاست «چالش ۲۱» که با الزام ارائه مستندات تایید سن برای افراد زیر ۲۱ سال، سن بالای ۱۸ سال را تایید می‌کند می‌تواند ۹۸ درصد از ۱۷ ساله‌ها و ۹۹.۱۵ درصد از ۱۶ ساله‌ها را به درستی تشخیص دهد.
جولی داوسون، رئیس مقررات و سیاست این شرکت، می‌گوید: این تکنولوژی «تشخیص چهره نیست بلکه تحلیل چهره است. موضوع تنها بررسی سن است و روی چهره افراد شناختی پیدا نمی‌کند.» این شرکت مدعی است که این سیستم را می‌توان در مقیاس عظیم استفاده کرد و برای شرکت‌هایی که می‌خواهند از ورود کودکان و دسترسی به کودکان به یک سری محتوا جلوگیری کنند پیشنهاد خوبی است.
البته یک ۱۴ ساله زرنگ می‌تواند این تکنولوژی را دور بزند و یا ۱۴ ساله‌ای که والدینش مایل باشند به جای او سلفی بگیرند به سادگی این محدودیت را رد می‌کند اما کمی سخت گیری به نظر بهتر از عدم محدودیت است.