رای قطعی دادگاه: مخابرات باید اجاره IP آدرس‌ها را به دولت پرداخت کند
رای قطعی دادگاه شکایت سازمان فناوری اطلاعات از شرکت مخابرات ایران درباره استفاده از IP آدرس‌های کشوری به نفع سازمان فناوری اطلاعات صادر شد و بدین ترتیب مخابرات ایران باید برای استفاده از حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار IP آدرس کشوری هزینه پرداخت کرده و مطالبات سال‌های گذشته را نیز به حساب دولت واریز کند.
امیر ناظمی، رئیس سابق سازمان فناوری اطلاعات در اینستاگرام خود تصویر حکم قطعی دادگاه شکایت این سازمان از شرکت مخابرات ایران برای استفاده از IP آدرس‌های کشوری در استان خراسان شمالی را منتشر کرده است که براساس آن IPها جزو اموال ملی محسوب شده و مخابرات ایران نمی‌تواند از آنها به صورت رایگان استفاده کند. شرکت مخابرات ایران همچنین ملزم شده است هزینه استفاده از IPها در سال‌های گذشته را نیز به حساب دولت واریز کند.
تعداد این IP آدرس‌ها برای کل کشور حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار عدد برآورد میشود که اگر قیمت خرید هرکدام از آنها حدود از ۱۷ تا ۲۲ دلار برآورد شود، مخابرات ایران باید برای اجاره و استفاده از آنها سالانه چندین میلیون دلار به دولت بپردازد.
تصویر حکم قطعی دادگاه درباره استفاده شرکت مخابرات از IP آدرس‌ها
امیر ناظمی درباره این شکایت در اینستاگرام نوشته است: «یکی از دارایی‌های ملی نیز IP است. IPها در حقیقت آدرس‌های عددی یگانه و محدودی هستند که میان کشورها و شرکت‌ها در جهان تقسیم شده است. به این ترتیب IPها هم نوعی منبع محدود هستند که در حقیقت همان ابتدا سهم هر کشوری میزان مشخصی بوده است و به همین دلیل نیز دارای ارزش مادی هستند.»
براساس گفته ناظمی: «این IPها به اسم نماینده رسمی ایران ثبت میشود و البته مخابرات میشود بهره‌بردار آن. اما پس از خصوصی‌سازی مخابرات این منبع ملی به مرور زمان مورد ادعای این شرکت خصوصی‌شده قرار می‌گیرد و نهایتا روزگاری ادعا میشود که این دارایی مربوط به شرکت مخابرات (با سهامداران خصوصی و غیردولتی) است.»
IP آدرس چیست؟
نشانی پروتکل اینترنت (Internet Protocol Address) یا به اختصار نشانی آی‌پی (IP Address) نشانی عددی است که به هریک از دستگاه‌ها و رایانه‌های متصل به شبکه رایانه‌ای که بر مبنای نمایه TCP/IP (از جمله اینترنت) کار می‌کند، اختصاص داده می‌شوند. پیام‌هایی که دیگر رایانه‌ها برای این رایانه می‌فرستند با این نشانه عددی همراه است و راه‌یاب‌های شبکه آن را مانند «نشانی گیرنده» در نامه‌های پستی تعبیر می‌کنند، تا در نهایت پیام به رابط شبکه رایانه مورد نظر برسد.
ناظمی ادامه داده است: «یکی از کارهایی که در دوره پیش با حمایت دوستان مختلف جلو بردیم، همین حفاظت از دارایی عمومی بود. به همین دلیل بود که فرآیند شکایت حقوقی و قانونی از مخابرات برای احقاق حقوق مردم آغاز شد. شکایت رسمی از مخابرات فرآیندی بسیار طولانی بود. فرآیندی که نهایتا یک هفته پس از رفتن‌ام از سازمان فناوری اطلاعات ایران، حکم قطعی و نهایی آن صادر شد. خوشحالم که علی‌رغم همه هزینه‌هایی که برایمان داشت، و شاید در آینده هم داشته باشد؛ اما از محافظت از دارایی عمومی مردم کوتاه نیامدیم، هرچند کم، هرچند ناچیز باشد این دارایی، اما به وجدان خودمان بدهکار نیستیم.»
تصویر رای دادگاه بدوی که عینا در دادگاه تجدیدنظر تایید شد.
براساس حکم قطعی دادگاه، IPها دارایی شرکت مخابرات نیستند و یک دارایی عمومی و ملی محسوب می‌شوند و شرکت مخابرات بابت استفاده از آنها باید اجاره سالیانه به دولت بپردازد.
براساس آنچه در رای دادگاه میشود، شکایت از مخابرات در سال ۹۷ در دوران مدیرعامل مجید صدری در شرکت مخابرات ایران آغاز شده و هم‌اکنون به نتیجه نهایی رسیده است.
قیمت‌های جهانی خرید IP آدرس
شکایت سازمان فناوری اطلاعات از شرکت مخابرات ایران تنها به استفاده از ۹ هزار و ۸۲۷ IP آدرس در استان خراسان شمالی بین سال‌های ۹۲ تا ۹۵ مربوط میشود؛ اما قابل تعمیم به کل کشور خواهد بود. همچنین در حکم دادگاه آمده است که شرکت مخابرات ایران باید هزینه استفاده از این IPها را براساس قیمت روز و تورم محاسبه شده از سوی بانک مرکزی بپردازد.