محدودیت های جدید برای شبکه های اجتماعی در برزیل
رئیس‌جمهوری برزیل که خود را برای انتخابات سال 2022 این کشور آماده می‌کند و تاکنون اخبار اشتباه زیادی درباره کووید 19 منتشر کرده، قصد دارد با اعمال محدودیت‌هایی برای شبکه‌های اجتماعی محبوب در این کشور، قدرت این پلتفرم‌ها برای حذف حساب‌های کاربری و محتوای آنها را کاهش دهد.
حذف پست‌های رئیس جمهوری
«ژایر بولسونارو» رئیس‌جمهوری برزیل که مدت‌هاست به‌دنبال تغییر قوانین اینترنت بوده، در 9 آگوست از تلاشش برای ارائه لایحه‌ای خبر داد. بر اساس این وعده که حالا ظاهراً به آن عمل کرده است، پلتفرم‌هایی با بیش از 10میلیون کاربر در برزیل، از حذف محتوا بدون دستور قضایی منع می‌شوند.
رئیس‌جمهوری برزیل فرمان تغییر مقررات اینترنت برای مبارزه با «حذف خودسرانه» حساب‌ها، مشخصات و محتوا را امضا کرد و هدف از آن را افزایش شفافیت سیاست‌های پلتفرم‌ها و محدود کردن اختیارات شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی برای لغو یا تعلیق حساب‌ها و حذف محتوا دانست.
وی یادآورشد به مردم این حق را می‌دهد تا مطالب ممنوعه در شبکه‌های اجتماعی را مجدداً ارسال کنند که این موضوع، نگرانی‌هایی را در زمینه احتمال افزایش گردش اخبار و اطلاعات فیک به‌دنبال داشت. ازسوی دیگر وی ادعا دارد این شبکه‌های اجتماعی، حق آزادی بیان او و پیروانش را نادیده گرفته یا محدود کرده‌اند. این درحالی است که وی تاکنون دست به سانسور و مسدود کردن اکانت بسیاری از خبرنگاران و منتقدانش زده و به‌طور مشخص دستی در انتشار اخبار جعلی دارد.
به‌عنوان مثال فیس بوک و اینستاگرام در ماه مه یکی از ویدیوهای رئیس‌جمهوری برزیل را که هیدروکسی کلروکین(درمانی برای مالاریا) را درمان کرونا دانسته بود، حذف کردند و برخی توئیت‌های وی نیز به‌دلیل ادعاهای مشابه و همچنین انتقاد از فاصله‌گذاری اجتماعی حذف شد.
در جولای امسال نیز یوتیوب ۱۵ویدیوی موجود در یک کانال متعلق به رئیس‌جمهوری برزیل را به‌دلیل انتشار اخبار جعلی درباره کووید ۱۹ حذف کرد. وی همچنین حامیان خود را تشویق می‌کند تا در پلتفرم‌های تلگرام و پارلر به او بپیوندند. ازسوی دیگر وی بسیاری از پست‌های خود را حذف یا پنهان کرد و پس از انتقاد مکرر از این پلتفرم‌ها قول داد با آنچه احساس می‌کند آزادی بیان او را تهدید می‌کند مبارزه خواهد کرد و سرانجام هم آن را عملی کرد.
به موجب این لایحه که برای تبدیل شدن به یک قانون جدید و اجرای فوری باید ابتدا توسط کنگره تصویب شود، شبکه‌های اجتماعی موظف خواهند بود قبل از اقدام برای حذف کاربران، حساب‌ها یا محتوا، کاربر مورد نظر را مطلع کرده و پس از ذکر دلایل آن، اقدام کنند. با این تغییرات، پلتفرم‌ها نمی‌توانند پست‌ها را به‌طور کامل یا جزئی حذف کنند، مگر در مواردی که علت و انگیزه آن کاملاً مشخص باشد. حساب‌هایی که توسط روبات‌ها اداره میشود و برای شبیه‌سازی فعالیت انسان در توزیع محتوا ایجاد شده و همچنین محتوای مخالف با قوانین حمایت از کودکان، برهنگی، نمایش صریح یا ضمنی اعمال جنسی و ترویج یا تشویق به جنایات و انتشار ویروس یا بدافزار از مواردی است که پس از اجرای این قانون، پلتفرم‌ها همچنان می‌توانند درباره حذف محتوای آن سریع‌تر تصمیم بگیرند. شبکه‌های اجتماعی 30روز فرصت دارند تا خط مشی خود را تنظیم کنند. در صورت عدم رعایت، مجازات پلتفرم‌ها از 10درصد درآمد شرکت در برزیل گرفته تا تعلیق موقت فعالیت‌ها متغیر خواهد بود.
در برزیل، اقدامات موقت ابزارهایی هستند که می‌توانند در موارد فوری برای تصویب یک قانون، توسط رئیس‌جمهوری حداکثر تا 60 روز استفاده شوند. آنها می‌توانند یکبار تمدید شوند و پس از تأیید کنگره ملی به قانون تبدیل شوند. البته مخالفان می‌توانند برای جلوگیری از اعمال تغییرات، در دادگاه عالی شکایت کنند.
یک رئیس‌جمهوری پرحاشیه
گفتنی است رئیس‌جمهوری برزیل علاوه بر موضع‌گیری اغلب بحث برانگیز خود درباره کرونا، در جریان مبارزات انتخاباتی خود در انتخابات 2018 هم از شبکه‌های اجتماعی مانند توئیتر و واتس اپ استفاده کرده و متهم به اتهامات مربوط به تاکتیک‌های تبلیغاتی غیرقانونی با استفاده از سرویس‌های پیام رسان شده بود.
وی که در توئیتر حدود 7میلیون، در فیس‌بوک 14میلیون و در اینستاگرام بیش از 18 میلیون دنبال کننده دارد، تاکنون حساب بسیاری از افرادی را که نظراتی مخالف با وی داشته‌اند، مسدود کرده است اما به‌دلیل عدم شفافیت نمی‌توان از تعداد دقیق آن مطلع شد. در آوریل و ژوئن دیده بان حقوق بشر پیام‌هایی را در حساب‌های توئیتر، فیس بوک و اینستاگرام خود در برزیل منتشر کرد که از کاربران می‌پرسید آیا رئیس‌جمهوری بولسونارو آنها را مسدود کرده است که بیش از 400 نفر پاسخ مثبت دادند و بیشتر آنها کاربر توئیتر بودند. از این تعداد، 176نفر اسکرین شات‌هایی ارائه کردند که نشان از مسدود شدن آنها توسط حساب رئیس‌جمهوری داشت که پس از انتشار نظرات انتقادی، مسدود شده‌اند.
انجمن روزنامه نگاری تحقیقی برزیل نیز 135خبرنگار را که توسط مقامات ارشد دولتی بویژه رئیس‌جمهوری برزیل مسدود شده‌اند شناسایی کرده است. در همین راستا کنگره برزیل در حال بررسی لایحه‌ای است که می‌تواند مقامات منتخب و ارشد را از مسدود و بلاک کردن دنبال کننده‌ها در حساب‌های رسانه‌های اجتماعی که به طور رسمی نقش آنها را نشان می‌دهد، منع کند.
جمعیت بزرگ کاربران شبکه های اجتماعی
برزیل بزرگ‌ترین کشور امریکای لاتین با 160.1میلیون کاربر و ضریب نفوذ 68.1درصدی شبکه‌های اجتماعی، دارای پنجمین جمعیت بزرگ کاربران شبکه‌های اجتماعی در سراسر جهان است. همچنین پس از امریکا، دومین جمعیت بزرگ خارج از آسیا محسوب میشود. چنین بازار وسیعی نشان دهنده سرزمین فرصت‌ها برای شبکه‌های اجتماعی است. این درحالی است که پیش‌بینی شده تعداد کاربران برزیلی بین سال های 2021 تا 2025 افزایش 13درصدی داشته باشد و این رقم به بیش از 180میلیون نفر برسد.
مجموعه شبکه‌های اجتماعی که در مالکیت مارک زاکربرگ قرار دارند صنعت رسانه‌های اجتماعی را در برزیل رهبری می‌کنند. فیس‌بوک به همراه واتس اپ و اینستاگرام، برترین اپلیکیشن‌ها در بین کاربران تلفن‌های هوشمند برزیلی محسوب می‌شوند اما تناقض‌هایی نیز در این میان دیده میشود. در طول سال 2020، سهم بازار اینستاگرام در مقایسه با سال قبل تقریباً 66درصد افزایش یافت اما فیس بوک با کاهش15 درصدی مواجه شد.
واتس‌اپ هم به یک ویژگی مشترک در سبک زندگی اکثر کاربران برزیلی تبدیل شده و با فراتر رفتن از حوزه پیام‌رسانی و شبکه‌های اجتماعی، وارد تجارت الکترونیک شده است. تیک تاک نیز روند صعودی دارد اما یوتیوب هنوز غالب است. بین سال‌های 2019 تا 2020، تعداد کاربران تیک تاک در برزیل بیش از 14.3درصد افزایش یافت. این برنامه که توسط ByteDance مستقر در پکن اجرا میشود، بسرعت به یک بستر برای افراد مشهور وهمچنین افراد ناشناس تبدیل شد. با وجود این بسیاری از برزیلی‌ها ویدیوهای طولانی‌تر را ترجیح می‌دهند.
بر اساس برآوردها تعداد کاربران یوتیوب در برزیل در سال 2021 به حدود 149 میلیون نفر می‌رسد که بیش از 35برابر تعداد کاربران تیک تاک در همین زمان خواهد بود. باید دید آیا این تازه وارد چینی در نهایت از پلتفرم اشتراک‌گذاری ویدیو که از سال 2006 توسط گوگل کنترل میشود پیشی خواهد گرفت یا خیر. همچنین در برزیل 76درصد از کاربران هرروز از اینترنت استفاده می‌کنند و این رقم به طور متوسط به 5ساعت در هفته می‌رسد که البته در تعطیلات آخر هفته، 4.5 ساعت است. کاربران بیشتر مدت زمان حضور در اینترنت را در شبکه‌های اجتماعی سپری می‌کنند و مدت زمان حضور آنها دراین پلتفرم‌ها به 3.8 ساعت در هفته می‌رسد.