پایان همکاری صرافی رمزارزی dYdX و اتریوم
صرافی غیرمتمرکز dYdX اتریوم را ترک کرد. dYdX با ترک بلاک‌چین اتریوم و انتخاب اکوسیستم Cosmos می‌خواهد بلاک‌چین خود را راه‌اندازی کند. سوالی که کارشناسان این حوزه مطرح می‌کنند این است که آیا dYdX با این کار حاکمیت را به امنیت ترجیح می‌دهد؟
هفته گذشته صرافی رمزارزی dYdX اعلام کرد قصد دارد اکوسیستم اتریوم را به مقصد Cosmos ترک کند و بلاک‌چین خود را راه‌اندازی کند. بنیان‌گذار این صرافی در مورد این جابه‌جایی اعلام کرد: راه‌اندازی یک زنجیره جدید به این پلتفرم اجازه فراهم کردن بهترین تجربه کاربری ممکن را می‌دهد و همچنین می‌توان به راحتی مواردی مانند ساختار کارمزد و سرعت تراکنشها را سفارشی‌سازی کرد.
در این جابه‌جایی زنجیره جدید جایگزین پلتفرم فعلی dYdX میشود که روی StarkWare ساخته شده است. StarkWare یکی از راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری اتریوم است که از فناوری ZK-rollup برای بالا بردن سرعت و کاهش کارمزد تراکنشها استفاده می‌کند.
اگر چه dYdX از اتریوم جدا میشود اما شبکه‌های لایه دومی توسعه داده شده روی اتریوم در حال گسترش قابلیت‌های اتریوم با سرعت بالایی هستند. یکی از مشکلات اتریوم این است که همچنان به روزرسانی پروتکل اصلی اتریوم با تاخیر مواجه شده و رقابت بین اکوسیستم‌های قرارداد هوشمند بالا گرفته است. عده‌ای از کارشناسان نیز تصمیم dYdX را مدرکی برای ناکافی بودن رشد شبکه‌ای مانند اتریوم برای برآورده کردن نیاز‌های اکوسیستم درحال بلوغ رمزارزها می‌دانند. مسیر توسعه پلتفرم dYdX ابتدا از لایه اول اتریوم شروع شد و جلوتر به لایه دوم و StarkWare رسید و اکنون به ترک کامل اتریوم منجر شده است.
Order Book غیرمتمرکز
یکی از مزایای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، حذف کامل واسطه‌ها در معاملات کاربران است. یک صرافی غیرمتمرکز به کاربران اجازه می‌دهد دارایی‌های مد نظرشان را بدون دیکته قیمت و کارمزد از طرف بانک، خرید و فروش کنند. شاید صرافی dYdX مانند غول‌های DeFi همچون صرافی Uniswap بزرگ و تاثیرگذار نباشد اما نقطه قوت این پلتفرم در تسهیل معاملات بزرگ است.
در صرافی‌های غیرمتمرکز نهادی برای تامین نقدینگی مانند صرافی‌های متمرکز وجود ندارد و تامین نقدینگی به عهده کابران است. کاربران در ازای تامین نقدینگی پاداش دریافت می‌کنند و این کار در جایی به‌نام استخر نقدینگی که از سرمایه کاربران تشکیل شده است، اتفاق می‌افتد.
اما اگر در معاملات تراکنشی با رقم بالا انجام شود، نسبت توکن‌های موجود از حالت بهینه خارج میشود و دیگر نهاد متمرکزی برای تامین کمبود وجود ندارد که در نهایت منجر به تغییرات قیمتی غیرواقعی میشود و می‌تواند این پلتفرم را برای خرید‌های سازمانی و کلان به بهترین گزینه تبدیل کند.
پلتفرم dYdX با حل این چالش نظر کاربران را به خود جلب کرد اما سرعت پایین انجام تراکنشها در شبکه اصلی اتریوم و کارمزد بالا باعث شده این پلتفرم برای پاسخ به نیازهایش به سمت شبکه لایه دومی StarkWare برود.
فراتر از لایه دوم
منتقل شدن dYdX به لایه دوم اتریوم برای حل مشکلاتی بود که با رشد هرچه بیشتر این صرافی اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسید. شبکه‌های لایه دومی اتریوم تراکنشها را در یک بلاک‌چین جداگانه پردازش می‌کنند و پس‌از دسته‌بندی تراکنشها، نتیجه را برای ثبت دائمی و قطعی به لایه اول برمی‌گردانند. این فرآیند به بلاک‌چینی مانند اتریوم که از مقیاس‌پذیری کمی برخوردار است و تنها می‌تواند ۱۵ تراکنش در ثانیه پردازش کند، اجازه می‌دهد ظرفیت را تا حد قابل توجهی افزایش دهد.
باتوجه به رشد بازار دیفای، NFT و دیگر بخش‌ها، اکنون اتریوم توانایی پاسخ به این حجم از تراکنشها را ندارد و پلتفرم‌ها دیر یا زود مجبور به ترک اتریوم یا استفاده از شبکه‌های لایه دوم می‌شوند.
اما شبکه‌های لایه دوم هنوز برای اینکار آماده نیستند. این شبکه‌ها توانایی سانسور تراکنشها را دارند. این شبکه‌ها برای هماهنگ کردن هر فعالیتی که به شبکه اصلی منتهی میشود به یک گره متکی هستند. به گفته Sunny Aggarwal، از بنیان‌گذاران صرافی Osmosis مبتنی بر بلاک‌چین Cosmos: تقریبا همه شبکه‌های لایه دومی اتریوم مانند Arbitrum، Optimism یا StarkWare به جای یک شبکه غیرمتمرکز در حقیقت اپراتوری هستند که مسئولیت بسته‌بندی تراکنشها را به عهده گرفته که توانایی سانسور تراکنشها را دارند.
امنیت در مقابل حاکمیت
انتقال dYdX از اتریوم به بلاک‌چین Cosmos نشان می‌دهد اکوسیستم‌های رمزارزی هرکدام چشم‌اندازهای متفاوتی را برای آینده رمزارزها ارائه می‌دهند. اتریوم خود را به عنوان یک ابرکامپیوتر جهانی معرفی می‌کند که هر کسی می‌تواند روی آن برنامه‌های غیرمتمرکزی راه‌اندازی کند و از امنیت اتریوم بهره‌مند شود.
اما چشم‌انداز Cosmos از آینده با اتریوم متفاوت است. در این بلاک‌چین برخلاف اتریوم که بستری برای اجرای برنامه‌های مختلف است، با خانواده‌ای از بلاک‌چین‌ها طرفیم که به راحتی توانایی برقراری ارتباط با یکدیگر را دارند.
مزیت اصلی سیستمی مانند Cosmos قابلیت شخصی‌سازی بالای آن است که با توجه به نیاز، می‌توان پارامترهای مختلف را تنظیم کرد. در مورد صرافی dYdX قرار است برای هزینه تراکنشها و نحوه صدور بلوک‌های جدید این شخصی‌سازی اعمال شود. در این مورد dYdX اعلام کرده قرار است مدیریت مدل مبادله Order Book در سیستم جدید سفارشی و بهینه شود.
اما اکوسیستم Cosmos هم بی‌نقص نیست. مشکل اصلی این اکوسیستم امنیت آن است. در اتریوم هزاران کامپیوتر در نقاط مخلتف دنیا شبکه‌ای غیرمتمرکز را تشکیل داده‌اند که برای اضافه کردن بلوک‌ها و اعتبارسنجی تراکنشها با یکدیگر رقابت می‌کنند که در نهایت به امنیت بالای شبکه اتریوم منجر میشود. در صورتی که در زنجیره‌های Cosmos، فقط ده‌ها گره مسئول اعتبارسنجی هستند و به همین دلیل احتمال به وجود آمدن مشکلات امنیتی در این اکوسیستم به نسبت اتریوم بالاتر است.
با انتقال dYdX به Cosmos این پلتفرم مسیری را ترسیم می‌کند که در آن حاکمیت از اهمیت بیشتری نسبت به امنیت برخوردار است. با وجود تفاوت دیدگاه‌ها و اختلاف نظر در این زمینه به نظر می‌رسد در آینده شاهد خروج پروژه‌های بیشتری از اتریوم خواهیم بود.