کشتی توییتر به گل می‌نشیند؟
یکی از محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی جهان در حال احتضار است. توییتر بعد از جنجال‌ها و دادگاه‌های مختلف در نهایت مدتی پیش به تملک ایلان ماسک درآمد و درست از آن زمان در سراشیبی سقوط قرار گرفته است. به‌نظر می‌رسد این میلیاردر آمریکایی با اتخاذ تصمیمات آنی و هیجانی، این شبکه اجتماعی را به روزهای پایانی خود نزدیک می‌کند. ایلان ماسک در همان ابتدا به عنوان مالک جدید توییتر به سرمایه‌گذاران گفت که ۷۵ درصد از کارمندان توییتر را اخراج خواهد کرد؛ خبری که موجی از نگرانی را در بین کارمندان ایجاد کرد و در نهایت طولی نکشید که ۵۰ درصد از کارمندان این شرکت اخراج شدند. درست کمی بعد از این اخراج گسترده، توییتر به برخی از کارکنان اخراج شده‌اش پیام داد تا دوباره سر کارشان برگردند. اما این آخرین شگفتی ماسک نبود؛ او به تازگی درباره احتمال ورشکستگی توییتر هشدار داده است!
استعفای دسته‌جمعی کارمندان
پس از آنکه نیمی از کارمندان شرکت توییتر به دستور ایلان ماسک برکنار شدند، حالا موج جدیدی از استعفای کارکنان توییتر آغاز شده است. هفته گذشته ایلان ماسک در ایمیلی از کارمندان خود خواست که برای ساعات طولانی و پرفشار کاری آماده شوند یا اینکه استعفا بدهند. هشدار ماسک به کارکنان توییتر باعث شد صدها کارمند گزینه دوم را ترجیح داده و تصمیم به ترک این شرکت بگیرند. استعفای کارمندان حاکی از عدم تمایل کارمندان برای کار در شرکتی است که ایلان ماسک نیمی از اعضای آن از جمله مدیران ارشد را اخراج کرده و حالا از آنها می‌خواهد تا برای ساعات طولانی و به‌طور فشرده در آنجا کار کنند. ماسک پنج‌شنبه گذشته در حساب توییتری خود اعلام کرد که نگران استعفاها نیست؛ چرا که بهترین افراد می‌مانند! او بدون آنکه توضیح چندانی بدهد، نوشت: «بگذار غرق شود… ما همین حالا به رکورد دیگری در زمینه استفاده از توییتر رسیده‌ایم.» این در حالی است که برخی از کارمندان توییتر می‌گویند که ماسک روز پنج‌شنبه با بعضی از کارمندان ارشد دیدار و تلاش کرد که آنها را متقاعد کند تا در این شرکت بمانند. به گفته دو منبع آگاه، توییتر طی بیانیه‌ای به کارمندان خود اعلام کرد که دفاترش را تعطیل کرده و کارت‌های ورود به ساختمان را تا روز دوشنبه قطع می‌کند. بعدازظهر پنج‌شنبه کارمندان امنیتی توییتر، بعضی از کارمندان یکی از دفاتر را به خارج از ساختمان هدایت کردند. طبق گزارش‌های رویترز، بیش از ۱۱۰ کارمند توییتر در چهار قاره جهان، تصمیم گرفته‌اند تا این شرکت را ترک کنند. در همین راستا، یک منبع آگاه اظهار کرد که روز پنج‌شنبه و در ابزار چت داخلی توییتر، بیش از ۵۰۰ کارمند پیام‌های خداحافظی نوشتند. نظرسنجی داخلی که اخیرا در توییتر انجام گرفت، نشان داد ۴۲ درصد از ۱۸۰ نفری که در این نظرسنجی شرکت کرده بودند، گزینه استعفا را انتخاب می‌کنند. یک‌چهارم این افراد اعلام کردند که از سر اجبار تصمیم گرفته‌اند بمانند و تنها هفت درصد با ماندن و کار سخت موافق بوده‌اند.
شمار دقیق کارمندان توییتر که قصد دارند این شرکت را ترک کنند، هنوز معلوم نیست و توییتر هم در این باره توضیحی نداده است. اغلب این استعفاها شامل مهندسان مسوول ترمیم باگ‌ها و جلوگیری از اختلال سرویس بوده‌اند و پرسش‌هایی را درباره ثبات این پلتفرم در بحبوحه از دست دادن کارمندانش، مطرح کرده است. به گفته یک منبع آگاه، بعدازظهر پنج‌شنبه نسخه اپلیکیشن توییتر که توسط کارمندان استفاده میشود، دچار اختلال شد و نسخه عمومی توییتر در معرض ریسک خرابی در طول شب قرار داشت. این منبع آگاه عنوان کرد که اگر اپلیکیشن دچار باگ یا مشکلی بشود، دیگر کسی نمانده تا آن را ترمیم کند. درست در چنین شرایطی وب‌سایت داون دتکتور اعلام کرد که در بعدازظهر روز پنج‌شنبه گذشته، گزارش‌هایی از اختلال در دسترسی به توییتر به یکباره افزایش یافت و این اختلالات از کمتر از ۵۰ مورد، ناگهان به حدود ۳۵۰ مورد رسید. یکی از کارمندان سابق این شبکه اجتماعی هم گفت که در یک مکالمه خصوصی با حدود ۵۰ نفر از کارمندان توییتر در پیام‌رسان سیگنال، حدود ۴۰ نفر گفتند که تصمیم گرفته‌اند تا از این شرکت بروند. از طرفی در یک نظرسنجی دیگر که در این شرکت انجام شد، برآورد شده است که حداقل ۵۰ درصد از کارمندان توییتر این شرکت را ترک خواهند کرد. روز چهارشنبه گذشته ماسک در ایمیلی به کارمندان توییتر اعلام کرده بود که از این به بعد، برای ساخت نسخه جدید توییتر و موفقیت آن در جهان رقابتی، باید سخت کار کنیم. او در این ایمیل از کارمندان خواست که اگر می‌خواهند با این شرایط بمانند، گزینه بله را انتخاب کنند و عدم پاسخگویی هر فرد تا ساعت پنج بعدازظهر به وقت نیویورک به منزله استعفای او محسوب میشود. با نزدیک شدن به این مهلت، بسیاری از کارمندان در تقلا برای تصمیم‌گیری بودند. به گفته یکی از کارمندان سابق توییتر، یکی از تیم‌های این شرکت تصمیم گرفته‌اند تا به‌شکل دسته‌جمعی این شبکه اجتماعی را ترک کنند. در دو هفته گذشته برای دومین بار قلب‌های آبی و ایموجی‌های سلام به چت‌روم‌های داخلی توییتر سرازیر شدند و بسیاری از کارمندان از یکدیگر خداحافظی کردند. بر اساس گزارش رویترز، «تس رینرسون» هم که مسوول ایجاد تیم رمزارز در توییتر بود، این شرکت را ترک کرده است.
پروژه شکست خورده ماسک
آن‌طور که پیداست تصمیم ماسک برای اخراج کارمندان در جهت صرفه‌جویی در هزینه‌هاست. او در ماه ژوئن گفته بود که توییتر باید هزینه‌های خود را کاهش دهد؛ چرا که این هزینه‌ها از میزان درآمدهای این شبکه اجتماعی بیشتر است. ماسک برای خرید توییتر به ۱۳ میلیارد دلار اعتبار بانکی متوسل شده است که این رقم به ترازنامه این شرکت منتقل خواهد شد. از این رو، این اعتبار باید پس داده شود، ولی توییتر در جدیدترین گزارش مالی خود تقریبا ۱۲۴ میلیون دلار ضرر داشته است. پس این شبکه اجتماعی باید عملکرد بهتری داشته باشد تا ماسک قادر به تسویه بدهی‌های خود باشد.
ایلان ماسک به فاصله کوتاهی پس از امضای قرارداد خرید توییتر گفته بود که تا سال ۲۰۲۸ می‌خواهد درآمد سالانه این شرکت را پنج برابر کرده و به ۴/ ۲۶ میلیارد دلار برساند. ۹۰ درصد از این درآمد از بخش تبلیغات حاصل خواهد شد. او برای افزایش درآمدها چند ایده در سر داشت؛ از جمله افزایش محبوبیت سرویس اشتراکی پریمیوم توییتر با حذف تبلیغات، توسعه کسب‌وکار پرداخت‌های توییتر، دریافت هزینه‌ای اندک از کاربران تجاری و مسوولان دولتی و کشف روش‌های درآمدزایی از توییت‌هایی که حاوی مطالب خاص هستند یا محبوب می‌شوند.
نخستین تصمیم ماسک پس از در دست گرفتن سکان رهبری توییتر دریافت مبلغ ماهانه ۸ دلار برای اعطای تیک آبی به کاربران بود. البته ایلان ماسک با این کار هرج و مرج و سردرگمی تازه‌ای برای توییتر ایجاد کرد. این تصمیم باعث شد تا تعداد زیادی حساب جعلی تایید شده که متعلق به سیاستمداران، افراد مشهور، سازمان‌های بزرگ و کسب‌وکارها بود، روی این پلتفرم ظاهر شوند. هرچند بعدا توییتر، بسیاری از این حساب‌های کاربری جعلی را تعلیق کرد، اما تلاش برای رسیدگی به این مشکل باعث سردرگمی بیشتری شد. این در حالی است که کارشناسان پیش از این هشدار داده بودند که سرویس اشتراک تیک آبی جدید توییتر، باعث جولان کلاهبرداران و افزایش حساب‌های جعلی برای سوء‌استفاده شده و اعتمادها را از بین می‌برد. در نهایت حساب‌های جعلی حاوی تیک آبی دردسرساز شدند. کمی بعد از راه افتادن سرویس توییتر بلو، یک حساب کاربری جعلی به نام «کری لیک» -نامزد جمهوری‌خواه برای فرمانداری آریزونا- در توییتی اعلام کرد که او در برابر رقیب دموکرات خود از رقابت انصراف داده است؛ این در حالی بود که هنوز آرا در رقابتی تنگاتنگی شمارش می‌شدند. ساعت‌ها طول کشید تا توییتر این توییت را از حساب جعلی حذف کند. در این میان مخرب‌ترین جعل اکانت و توییت مربوط به یک شرکت داروسازی آمریکایی با نام Eli Lilly بود. حساب جعلی این شرکت در توییتی نوشت: «انسولین اکنون رایگان است.» همین توییت کافی بود تا سهام این شرکت بیشتر از ۴درصد افت کند که به معنی کاهش بیش از ۱۵میلیارد دلار از ارزش آن است، اما داستان به همین جا ختم نشد و این توییت جعلی باعث شد سهام شرکت‌های دارویی رقیب، یعنی شرکت نوو نوردیسک و سانوفی هم بیشتر از ۳درصد افت کنند. محققان همچنین توانستند با استفاده از تصاویر ایجاد شده توسط هوش مصنوعی، اکانت‌های مختلفی را با تیک‌های آبی خریداری شده، از شخصیت‌های جعلی شناسایی کنند. این دقیقا همان چیزی است که برای کارشناسان نگران‌کننده است؛ چرا که چنین حساب‌های غیرمعتبری به‌طور معمول در عملیات نفوذ و گاهی اوقات توسط دولت‌های خارجی با هدف تاثیرگذاری بر رویدادهای سیاسی در سایر کشورها استفاده می‌شوند.
این آشفتگی‌ها باعث شدند ایلان ماسک تصمیم بگیرد ثبتنام کاربران جدید در این سرویس را متوقف کند. حالا به نظر می‌رسد تصمیمات جدیدی برای جلوگیری از وقوع چنین مشکلاتی در آینده گرفته شده است. طبق توضیحات ارائه‌شده در وب‌سایت این شرکت، توییتر پس از راه‌اندازی مجدد سرویس اشتراکی توییتر بلو، به کاربرانی که زمان عضویت آنها در این شبکه اجتماعی کمتر از ۹۰ روز است، اجازه ثبتنام در آن را نخواهد داد. با این وجود، کاربران قادر نخواهند بود که بلافاصله پس از ایجاد حساب کاربری جدید، این سرویس را خریداری کرده و فورا تیک آبی را دریافت کنند. این تصمیم که در صفحه About Twitter Blue از وب‌سایت رسمی توییتر درباره آن توضیح داده شده، می‌تواند به عنوان راه‌حلی برای کاهش حساب‌های کلاهبرداری و جعل‌کننده حساب‌های دیگران گرفته شده باشد. علاوه بر این، ایلان ماسک گفته است که پس از راه‌اندازی مجدد این سرویس، حساب‌های تایید‌شده در هنگام تغییر نام کاربری خود، تیک آبی را از دست می‌دهند و پس از بررسی و تایید توییتر درباره پیروی از سیاست‌های این شبکه اجتماعی، دوباره آن را به دست خواهند آورد. ماسک همچنین گفته بود که اگر می‌خواهید یک حساب طنز یا فن‌پیج ایجاد کنید، باید در بیوگرافی و نام حساب خود به این موضوع اشاره کنید.
در رویای سوپر اپ ایکس
با این همه به‌نظر می‌رسد که ماسک خود را وقف این شبکه اجتماعی کرده است و دور از ذهن نیست که چنین انتظاری هم از کارمندان توییتر داشته باشد. اما سرمایه‌گذاران تسلا از اینکه ایلان ماسک به صورت شبانه‌روزی در توییتر مشغول به کار بوده و از این خودروساز برقی غافل شده است، ابراز نگرانی کرده‌اند. ماسک روز دوشنبه گذشته اعلام کرد که شب‌ها در دفتر مرکزی توییتر در سانفرانسیسکو کار می‌کند و به کار و خواب در این محل تا زمانی که این پلتفرم شبکه اجتماعی سامان بگیرد، ادامه خواهد داد. تمایل ماسک برای کار در ساعت‌های طولانی به‌خصوص در شرایط بحرانی، بخش شناخته شده‌ای از برند اوست. اما غوطه‌ور شدن عمیق این میلیاردر در توییتر پس از خرید ۴۴ میلیارد دلاری جنجالی این شرکت – که زمانی تلاش می‌کرد تا قراردادش را لغو کند- سرمایه‌گذاران تسلا را نسبت به ظرفیت او برای تمرکز بر مسوولیتش به عنوان مدیرعامل ارزشمندترین شرکت خودروسازی جهان نگران کرده است. «جن مانستر»، یکی از شرکای شرکت سرمایه‌گذاری «لوپ ونچر» اظهار کرد: «سرمایه‌گذاران تسلا از این موضوع عصبانی خواهند شد. ماسک احتمالا مدت بیشتری را در توییتر سپری خواهد کرد که مایه ناراحتی سرمایه‌گذاران تسلا میشود.» ماسک هم در توییتی نوشت: «حواسم به تسلا هم است.» با این همه افزایش فشارها بر ماسک به دلیل نگرانی از بی‌توجهی او، باعث شد تا ماسک تجدید نظری در رفتارش داشته باشد. در همین راستا ایلان ماسک اعلام کرد که می‌خواهد مدت زمانی که صرف توییتر می‌کند را کاهش داده و مدیر جدیدی برای اداره این شرکت پیدا کند.
با این اوصاف تصمیمات ماسک حتی کاربران را هم از این شبکه اجتماعی پرطرفدار، دلزده کرده است. البته بسیاری معتقدند که ممکن است ماسک با قصد از بین بردن توییتر، آن را خریده باشد؛ چرا که او در روز ۱۲ مهر ماه با انتشار توییتی اعلام کرد خرید توییتر برای شتاب دادن به برنامه ساخت X بوده که یک سوپر اپلیکیشن است. اگرچه او اطلاعات بیشتری در این باره ارائه نکرد، اما گفت که نهایی شدن معامله توییتر، برنامه X را پنج سال به جلو می‌اندازد. سوپر اپ X ظاهرا با الهام از رویکرد چین در ساخت سوپر اپ WeChat توسعه داده میشود. ماسک در دیداری که در ماه ژوئن با کارمندان توییتر داشت، گفته بود که این پلتفرم باید بیشتر شبیه WeChat باشد که امکان پیام‌رسانی، تعامل در یک شبکه اجتماعی و پرداخت‌های موبایلی را فراهم می‌کند. ماسک با تاکید بر اینکه مردم چین عملا در WeChat زندگی می‌کنند، گفت: «اگر بتوانیم چنین چیزی را با توییتر بازآفرینی کنیم، به موفقیت بزرگی می‌رسیم.»