فیلترینگ، وی‌پی‌ان رایگان و مشکلات متعدد
در روزهای اخیر کاربران برای دریافت پیامک کد ورود به اپلیکیشن واتساپ با مشکل مواجه بودند. گمانه‌زنی‌ها در ابتدا خبر از تشدید سیستم فیلترینگ کشور می‌داد و برخی رسانه‌ها نیز اعلام کردند که مخابرات ایران امکان دریافت پیامک ورود را برای کاربرانی که به هر دلیلی از واتساپ خارج شده یا قصد نصب این پیامرسان روی گوشی تلفن جدید را دارند، مسدود کرده است. با این حال شرکت متا به عنوان مالک اپلیکیشن واتساپ هیچ واکنش رسمی به این خبر نداشته و وزارت ارتباطات نیز این محدودیت را تایید نکرد. اما ظاهرا موضوع تغییر ساعت‌ها روی تلفن‌های همراه است که از ابتدای سال برای برخی از کاربران اتفاق افتاده و البته اختلال در عملکرد بعضی فیلترشکن‌ها مانع از ارسال این کد شده است.
راهکار: تعویض وی‌پی‌ان
در روزهای اخیر بعضی از کاربران مدعی شدهاند زمانی که از پیامرسان واتساپ خارج شده و قصد داشتند دوباره به آن وارد شوند یا می‌خواستند از حساب کاربری خود روی دستگاه دیگری استفاده کنند، با مشکل عدم‌ارسال پیامک روبه‌رو شدهاند و پس از کمی تلاش، با پیامی به این مضمون مواجه شدند که «ما نتوانستیم به شماره شما پیامک را ارسال کنیم، لطفا شماره خود را بررسی و دوباره در ساعاتی دیگر امتحان کنید.» کاربران و کارشناسان ابتدا این موضوع را به تشدید سیستم فیلترینگ نسبت دادند و در همین راستا سایت گجت‌نیوز هم در گزارشی اعلام کرد، مخابرات ایران امکان دریافت پیامک ورود برای کاربرانی که به هر دلیلی از واتساپ خارج شده یا قصد نصب این پیامرسان بر گوشی تلفن جدید را دارند، مسدود کرده است. با این حال کارشناسان معتقدند که عدم ارسال پیامک از سوی واتساپ ارتباطی با تشدید محدودیت‌ها ندارد و بررسی‌های آنها نشان می‌دهد که پیامک احراز هویت روی هر سه اپراتور برای کاربران ارسال میشود. آن‌طور که کارشناسان اظهار کرده‌اند، اختلال در عملکرد برخی فیلترشکن‌ها مانع از ارسال این پیامک شده است. میلاد نوری یکی از کارشناسان حوزه فناوری در همین راستا به «دنیای اقتصاد» گفت: «بررسی‌های ما در خصوص عدم ارسال پیامک واتساپ نشان‌می‌دهد که مشکل از سوی اپراتورهای ایران نیست.
ما این موضوع را روی سه اپراتور رایتل، ایرانسل و همراه‌اول تست کرده و پیامک احراز هویت را دریافت کرده‌ایم.» او با تاکید بر اینکه مشکل عدم ارسال پیامک مربوط به اپراتورها نیست، ادامه داد: «وب‌سرویس واتساپ که وظیفه ارسال پیامک را بر عهده دارد، ارسال کد احراز هویت روی یکسری از وی‌پی‌ان‌های رایگان را هم از روی آی‌پی و هم پروتکل مسدود کرده است. آن دسته از وی‌پی‌ان‌هایی هم که مسدود نشده‌اند RATE LIMIT می‌شوند. از آنجا که این اپلیکیشن در کشور ما فیلتر شده است و کاربران برای استفاده از آن دست به دامن ابزارهای فیلترشکن رایگان هستند، با مشکل عدم ارسال پیامک روبه‌رو می‌شوند. ارسال پیامک از طریق وب‌سرویس‌های چنین نرم‌افزارهایی هزینه‌بر است و آن‌طور که به نظر می‌رسد واتساپ برای کاهش هزینه خود، ارسال پیامک را روی یکسری از ویپیانها مسدود کرده و در واقع این مشکل، تغییری از سوی واتساپ است.»
نوری در ادامه تشریح کرد: «کاربران ایرانی به‌طور معمول یا از وی‌پی‌ان‌های رایگان یا وی‌پی‌ان‌هایی استفاده می‌کنند که پروتکل‌شان V۲RAY است. اکثر کسانی هم که با عدم ارسال پیامک روبه‌رو می‌شوند، از این دست ویپیانها استفاده می‌کنند. این افراد با تعویض وی‌پی‌ان خود می‌توانند مشکل را برطرف کنند. اما موضوع این است که وی‌پی‌ان‌هایی هم که مشکل ندارند، روی اینترنت اپراتورهای ایران متصل نمی‌شوند. آن‌طور که به نظر می‌رسد این ویپیانها هم بر اساس آی‌پی و پروتکل‌های خود در ایران مسدود شدهاند. بسیاری از کاربران با اتصال وی‌پی‌ان‌های رایگان می‌توانند از واتساپ استفاده کنند، اما نمی‌توانند پیامک احراز هویت را دریافت کنند.»
این کارشناس حوزه فناوری با تاکید بر اینکه فکر نمی‌کند مشکل عدم ارسال پیامک مرتبط با تغییر ساعت‌ها باشد، توضیح داد: «اگر ساعت گوشی عقب یا جلو باشد، برای بسیاری از سرویس‌ها مشکل ایجاد میشود؛ اما عدم ارسال پیامک واتساپ به این موضوع مرتبط نیست. با این حال در خصوص واتساپ هنوز به هیچ نتیجه قطعی‌ای نرسیده‌ایم، اما افرادی که فروشگاه موبایل دارند اظهار کرده‌اند که با تغییر وی‌پی‌ان مشکل کاربران برطرف شده است. با این حال کاربران وقتی از مرحله ارسال پیامک می‌گذرند، می‌توانند با هر وی‌پی‌انی به واتساپ متصل شوند.»
یکی دیگر از کارشناسان حوزه فناوری هم فرضیه مشابهی را مطرح کرد و در این باره به «دنیای اقتصاد» گفت: «عدم ارسال پیامک به احتمال زیاد مرتبط با فیلترشکن‌هاست، اما این موضوع که آیا محدودیت از سمت واتساپ صورت گرفته یا مرتبط با فیلترینگ است، هنوز مشخص نیست و ما در حال بررسی آن هستیم.» در حالی که چشم‌انداز روشنی از رفع محدودیت‌های اینترنت و فیلترینگ پلتفرم‌هایی مانند واتساپ وجود ندارد و کاربران برای دسترسی به این سرویس‌ها ناچار به استفاده از ابزارهای فیلترشکن هستند، این امکان وجود دارد که مشکلاتی مشابه عدم دریافت پیامک احراز هویت همچنان تکرار شوند. از طرفی شرکت متا تا این لحظه اظهارنظری در این باره نکرده است. حالا باید دید که آیا متا هم مانند تلگرام ترجیح می‌دهد تا امکان دریافت پیامک احراز هویت از طریق تماس را فعال کند یا خیر!