دهقانی فیروزآبادی: نگویید اینترنت طبقاتی؛ بگویید اینترنت حرفه‌ای
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیس جمهوری می‌گوید تا دو سه ماه دیگر «اینترنت حرفه‌ای» به شرکت‌ها عرضه میشود
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیس‌جمهور از اجرایی شدن طرح آنچه «اینترنت حرفه‌ای» می‌نامد تا دو سه ماه دیگر خبر داد. او اعلام کرد پیرو مذاکرات و همکاری با وزارت ارتباطات قرار است مراکز نوآوری و هم‌آفرینی اینترنت پرسرعت و خاصی ارائه دهند که نیروهای حرفه‌ای و علاقه‌مند از آن استفاده کنند.
روح‌الله دهقانی فیروزآبادی در نشست خبری‌ای که امروز (۱۶ اردیبهشت) برگزار شد در پاسخ به سوالی درباره لزوم وجود شبکه پایدار برای فعالیت کسب‌وکارها با اشاره به برگزاری چندین نشست با مدیران کسب‌وکارهای پلتفرمی در سال گذشته گفت: ما به عنوان نماینده این افراد با هیات دولت، مرکز ملی فضای مجازی و شورای عالی فضای مجازی جلساتی برگزار کردیم و در آنها از این پلتفرم‌ها حمایت شد. من معتقدم معاونت علمی باید طرف شرکتهای اقتصاد دانشبنیان باشد.
دهقانی فیروزآبادی درباره مساله اینترنت طبقاتی برای گروه‌هایی از جامعه مانند برنامه‌نویسان که پیشتر مطرح شده بود گفت: در پیگیری موضوع اینترنت و حمایت از وجود جریان اینترنت پرسرعت و پاک، از سوی معاونت علمی فروگذاری نشده است. به اینترنت خاصی که یکی از پیشنهاد‌دهندگان آن معاونت علمی بوده نمی‌توان گفت اینترنت طبقاتی. اینترنت حرفه‌ای عبارت بهتری است. ما شرکت‌هایی داریم که علاقه‌مندند اینترنت باکیفیت و با سرعت بالا و فراتر از آنچه در کشور سرویس می‌دهد داشته باشند. با وزارت ارتباطات مذاکراتی برای همکاری شده است که در تهران و دیگر استان‌های بزرگ مراکز هم‌آفرینی، نوآوری داشته باشیم تا بچه‌های علاقه‌مند به صورت حرفه‌ای بتوانند از بالاترین سطح اینترنت استفاده کنند. فکر می‌کنم این طرح کمتر از دو سه ماه دیگر اجرایی خواهد شد.
برنامه توسعه شرکتهای دانشبنیان نوپا آغاز شده است
دهقانی فیروزآبادی با بیان اینکه یکی از موضوعات جدی در این معاونت بحث اقتصاد دانشبنیان است گفت: ۸۵۰۰ شرکت دانشبنیان در حال حاضر در ایران فعالیت می‌کنند. برای ایجاد تغییرات بزرگ جمعیت خوبی داریم که اصطلاحاً جرم کافی دارند. امیدوارم با سیاست‌های جدید نسل چهارم معاونت علمی هر سال شاهد رشد بیشتر سهم اقتصاد دانشبنیان از GDP باشیم.
او در پاسخ به سوالی درباره کارکرد پارک‌‌های علم و فناوری گفت: تمام مطالعات نشان می‌دهند ما نسبت به دنیا در شتاب‌دهنده‌ها، پارک‌ها و مراکز رشد بعضاً پنج تا ۱۰ برابر زیرساخت داریم. بخشی از این هیجان طبیعی است. وقتی جریانی ایجاد میشود همه به تولید آن ساختار رو می‌‌آورند. ما بر مبنای محاسبات معتقدیم برای اینکه بتوانیم به سهم سالانه یک درصد اقتصاد دانشبنیان از GDP برسیم باید در افق ۱۴۰۴، ۲۰ هزار شرکت دانشبنیان داشته باشیم. تا ابتدای سال گذشته حدود ۶۵۰۰ شرکت دانشبنیان در کشور وجود داشت.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان با بیان این نکته که ایجاد شرکت یک فرایند یک‌ساله نیست و حداقل به زمان سه تا پنج سال نیاز دارد گفت: اتفاق سال گذشته کمک به شرکت‌ها برای دانشبنیان شدن بود. با همه اوصاف سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ افزایش صددرصدی تعداد شرکتهای دانشبنیان را شاهد بودیم. الآن شرکت‌هایی که می‌توانستند با ارتقای ساختارها دانشبنیان شوند تقریباً در حال اشباع شدن هستند. در معاونت علمی برنامه توسعه شرکتهای دانشبنیان نوپا آغاز شده است. بسته‌های حمایتی گلخانه‌ای برای ایجاد شرکتهای دانشبنیان در حال راه‌اندازی است. منظور از شرکتهای دانشبنیان نوپا شرکت‌هایی است که زیر ۱۰ نفر پرسنل فعال تخصصی دارند، کمتر از پنج سال از زمان تاسیس‌شان می‌گذرد و گردش مالی سالانه آنها کمتر از پنج میلیارد تومان است. در این برنامه حمایتی کمک‌هایی برای بیمه، اخذ پروژه و جذب تسهیلات ارزان‌قیمت پیش‌بینی شده است.
نظام ارزشیابی شرکتهای دانشبنیان تغییر می‌کند
دهقانی فیروزآبادی در این نشست خبری از طراحی نظام ارزیابی جدیدی برای شرکتهای دانشبنیان خبر داد و گفت: از سال ۸۹ که قانون حمایت از شرکتهای دانشبنیان مطرح شد، ۱۲ سال این قانون اجرا شد و نتیجه آن زیست‌بوم پرطمطراق فعلی و ۸۵۰۰ شرکت دانشبنیان فعلی است. یک جاهایی عدم هماهنگی در تقسیم‌بندی‌ها و حمایت‌ها به چشم می‌خورد. تجربه ۱۲ ساله و شرکت‌هایی که شکل گرفت و همچنین تصویب قانون جهش تولید، دستمایه تغییر نظام ارزشیابی دانش‌بنیان‌ها در کشور و حمایت از آنها شد.
او افزود: دوشنبه پیش رو در جلسه کارگروه شورای راهبری فناوری‌ها و محصولات دانشبنیان، پیش‌نویس طرح نظام جدید ارزشیابی دانش‌بنیان‌ها که با استفاده از بازخورد‌های خود شرکتهای دانشبنیان تدوین شده است بررسی خواهد شد. در این نظام جدید ارزیابی شرکت‌ها بر اساس سه اصل اندازه و تاثیرگذاری شرکت، کیفیت موضوع، فرایندها و نیروهای کلیدی و رشد شرکت انجام خواهد شد.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیس‌جمهور در پاسخ به سوالی درباره اقدامات انجام‌شده برای جلوگیری از رقابت دولت با شرکتهای دانشبنیان گفت: خوشبختانه در بالاترین سطح حاکمیت کشور فتوایی در این خصوص داریم. جایی که بخش خصوصی می‌تواند فعالیت کند ورود بخش دولتی حرام شرعی است. از نظر اجرایی نیز خوشبختانه در سه ماه آخر سال گذشته آیین‌نامه بند پ ماده ده قانون جهش تولید ابلاغ شد. این قانون، سازوکار رقابت بخش دولتی با بخش خصوصی را قاعده‌مند می‌کند. کارگروه این موضوع در معاونت علمی تشکیل میشود و مصادیق را بررسی می‌کند. جایی که شرکت خصوصی، مخصوصاً از نوع دانشبنیان بتواند محصول استاندارد کیفی در حجم مشخصی از بازار تولید کند قطعاً و قانوناً ورود بخش دولتی ممنوع خواهد بود.
به گفته دهقانی فیروزآبادی، اجرای این سازوکار در سال گذشته آغاز و در دو مورد وارد کارگروه شد. اولین مورد حکم قانونی کارگروه روز دوشنبه ابلاغ خواهد شد.
سرمایه‌گذاری بخش دولتی به تنهایی شکست‌خورده است
او در پاسخ به سوالی درباره سیاست‌گذاری تامین مالی در حوزه نوآوری گفت: قطعاً سرمایه‌گذاری بخش دولتی به تنهایی شکست‌خورده است. قطعاً بخش دولتی باید حمایت کند اما در جایی که بخش خصوصی رغبت نشان نمی‌دهد. از سوی دیگر معتقدم در سال‌های گذشته فرهنگ، ویژگی‌ها و ارزش‌آفرینی شرکتهای دانشبنیان برای مردم شناخته شده است. یکی از ابزارهایی که برای توسعه آن برنامه‌ریزی شده استفاده از مدل‌ها و الگو‌های سرمایه‌گذاری جمعی مردمی است. علاقه‌مندیم در حوزه‌هایی که مردم ارزش آنها را بیشتر احساس می‌کنند، از سرمایه‌گذاری‌های خرد مردمی استفاده کنیم تا پول دولتی صرف پوشش ریسک سرمایه‌گذاری‌های خرد مردمی شود.
معاون علمی رئیس‌جمهور ادامه داد: یکی از ابزارهای سرمایه‌گذاری جدی استفاده از ظرفیت‌های قانون جهش تولید است. به هر حال بخش بزرگی از اقتصاد ما دولتی است و بخشی دیگر خصوصی سنتی است. برای اینکه بشود بخش خصوصی را رفته‌رفته به سرمایه‌گذاری متمایل کرد نیاز به ابزارهای مدرن داریم. قانون اعتبار مالیاتی برای هزینه در تحقیق و توسعه، ابزاری است که مؤدیان مالیاتی می‌توانند از آن در مسیر سرمایه‌گذاری و توسعه شرکتهای دانش‌بنیانی که در حوزه‌های مرتبط فعال‌اند کمک بگیرند. تاکنون بیش از چهار مجموعه معدنی و پتروشیمی کشور پای کار آمده‌اند.
دهقانی فیروزآبادی در بخش دیگری از این نشست درباره مشکل استارت‌آپ‌ها در دریافت تسهیلات از سوی بانک‌ها گفت: صندوق نوآوری و شکوفایی در چهار سال گذشته حدود ۲۸ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده است. مساله این است که زیست‌بوم دانشبنیان دارد بزرگ میشود و نیازمند مدل‌های جدید صدور ضمانت‌نامه و وثیقه‌گذاری است. یکی از برنامههای راهبردی در معاونت علمی این است که با ارزش‌گذاری فناوری‌ها و دارایی‌های نامشروع شرکت‌ها، زیرساختی برای جذب تسهیلات ایجاد کنیم. اصلاح نظام بانکی برای ارائه تسهیلات به دانش‌بنیان‌ها و تقویت نظام وثیقه‌گذاری شرکت‌ها در دستور کار است. از طریق کمیسیون اقتصادی به دنبال این هستیم که موضوع ارزش‌گذاری دارایی‌های نامشروع برای وثیقه‌گذاری جدی‌تر گرفته شود.
نرخ مهاجرت بالاست
معاون علمی رئیس‌جمهور درباره آمار مهاجرت و تلاش‌ها برای بازگرداندن نخبگانی که مهاجرت کرده‌اند گفت: در حال تجربه نرخ مهاجرت بالایی هستیم. طبق آمارهای رصدخانه مهاجرت آمار متوسط است اما برای کشور ما که نیرو‌ی انسانی سرمایه ارزشمند آن است، آمار فعلی خوب نیست.
دهقانی ادامه داد: تصمیم به مهاجرت طی یک سال یا ۶ ماه رخ نمی‌دهد. اگر واقعاً بخواهیم کار غیرشعاری انجام دهیم باید یک برنامه‌ریزی بلندمدت داشته باشیم که خوشبختانه این برنامه در همه نهادهای دولتی که به این موضوع مرتبطند وجود دارد. برای اینکه بخواهیم مهاجرت کمتری داشته باشیم باید تلاش‌ها برای ایجاد زمینه ماندگاری بیشتر شود. نیازی نیست صبر کنیم نخبه مهاجرت کند و بعد برای بازگشت او تلاش کنیم. بر مبنای مطالعات میدانی، بالای ۷۰ درصد نخبگان اعلام کرده‌اند مهم‌ترین چیزی که به آنها برای ماندگاری انگیزه می‌دهد تاثیرگذاری‌شان است. در مرتبه بعدی بحث معیشت دغدغه آنها بوده است. بستر تاثیرگذاری بازار است. ما در معاونت علمی به عنوان یک نهاد میانجی که می‌تواند از بالادست با دولت و از پایین‌دست با جامعه نخبگانی ارتباط برقرار کند، تلاش می‌کنیم فرصت‌های بازار را از دستگاه‌ها بگیریم و با جامعه نخبگانی تعامل کنیم.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست‌جمهوری گفت: بستر بعدی تاثیرگذاری کمک به بحث‌های معیشتی است. برای نخبگان واقعی کشور یعنی استعداد تلاشگری که تاثیرگذاری او شفاف بوده، تسهیلاتی در زمینه اسکان، خودرو و خانه‌دار شدن پیگیری می‌کنیم.
دهقانی فیروزآبادی ادامه داد: سامانه آی‌کانکت معاونت علمی که از برنامههای موفق مدیران قبلی بوده در سال جدید ارتقای جدی یافته است. بودجه حمایتی این سامانه دو سه برابر افزایش یافته است. مهاجرت‌کنندگان از ایران سفرای علم و توانمندی ایران هستند، اگر فرصت وجود داشته باشد تمایل دارند از همان کشور به ایران کمک کنند. از طریق این سامانه، چنین امکانی فراهم شده است.
در اکوسیستم بازیگر بزرگ کم داریم
او در بخش دیگری از این نشست درباره برنامه همکاری استارت‌آپ‌ها با شرکتهای صنعتی خودروسازی گفت: بزرگ‌ترین برنامه معاونت علمی توسعه بازار است و نقش معاونت علمی هماهنگ‌کننده است. ما در اکوسیستم بازیگر بزرگ کم داریم. بیش از هزار شرکت دانشبنیان هستند که می‌توانند در حوزه خودروسازی حضور داشته باشند. با روش کنسرسیوم‌سازی می‌توان از حضور این شرکت‌ها بهره‌مند شد.
او افزود: در حوزه خودرو مشکل صنعت، دانش و فناوری نیست. از نظر فناوری و دانشی ما می‌توانیم به هر چیز که بخواهیم در حوزه خودرو دست پیدا کنیم. مساله خودرو، اقتصاد آن است. مدل‌های اقتصادی درستی برای خودرو نداریم. بازاری با شرایط محدود و ده‌ها شرکت کوچک و بزرگ خودروسازی در هیچ کجای دنیا جواب نمی‌دهد.
دهقانی فیروزآبادی در پایان درباره حوزه میکروالکتریک گفت: برنامه ملی تعریف شده ولی هنوز مدل آن تعریف نشده است.