چرا امریکا رگولاتوری ایران را تحریم کرد؟
هر روز خبرهای تازه‌ای از تحریم ایران توسط دولت امریکا به گوش می‌رسد و این بار در کمال تعجب مجموعه‌ای همچون سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) نیز به بهانه فعالیت علیه حقوق بشر در لیست جدید ارسالی به کنگره امریکا قرار گرفته است. سازمانی که هیچ ربطی به دنیای تجارت و دور زدن تحریم‌ها ندارد و قرار گرفتن نام آن در لیست جدید شرکت‌های تحریمی امریکا سؤال‌برانگیز است. گفتنی است در لیستی که به‌تازگی به کنگره ارسال شده، علاوه بر رگولاتوری نام پلیس سایبری ایران (فتا)، صنایع الکترونیک ایران (صاایران)، سازمان صدا‌و‌سیما و همچنین شرکت‌های امن افزار گستر شریف و شرکت داده‌پردازان دوران و پیک آسا نیز دیده میشود. پیش از این نیز شورای عالی فضای مجازی و کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در لیست مجموعه‌های تحت تحریم قرار گرفته بودند.روزنامه ایران درباره چرایی اعمال تحریم بر مجموعه‌ای همچون رگولاتوری و تأثیر این تحریم بر عملکرد آن با کارشناسان حوزه فاوا به گفت‌و‌گو نشسته است که در زیر می‌خوانید.
واکنش حقوقی ایران به تحریم
محمدجعفر نعناکار مدیرکل حقوقی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به خلف وعده‌های متعدد دولت امریکا، به «ایران» گفت: با وجودی که در دوران ریاست جمهوری «بیل کلینتون» تصمیم گرفته شد بخش فناوری ایران تحریم نشود، به طور کلی تاکنون 646 شخص و شرکت مختلف از سوی دولت امریکا تحریم شده‌اند که بخش عمده آنها با حوزه فناوری اطلاعات مرتبط هستند.
وی همچنین با اشاره به تأثیر اندک تحریم بر عملکرد رگولاتوری یادآور شد: هرچند چنین تحریمی می‌تواند مشکلات و دشواری‌هایی را در زمینه تهیه سخت‌افزار یا دستگاه‌ها ایجاد کند ولی واقعیت این است که تأثیر منفی این اقدام، آنچنان نیست که به‌عنوان مثال سازمان رگولاتوری را زمینگیر کند.
نعناکار همچنین با اشاره به اینکه چنین اقدامی بیشتر بعد سیاسی دارد، گفت: معتقدم حاکمیت ایران باید به این اقدام امریکا واکنش نشان دهد.
مدیرکل حقوقی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به اینکه در این راستا دو اقدام را می‌توان متصور شد، گفت: در گام نخست، حاکمیت ایران می‌تواند از منظر حقوقی در مجامع بین‌المللی واکنش نشان دهد که با این اقدام، می‌تواند این تحریم‌ها را از منظر سیاسی تا حدودی تحت‌الشعاع قرار دهد.
وی یادآور شد: ایران می‌تواند در مجامع بین‌المللی عنوان کند که امریکا بخش حاکمیتی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات(رگولاتوری) ایران را تحریم کرده است. البته تحریم بخش فناوری اطلاعات، خود ارتباط مستقیم با حقوق بشر و توسعه پایدار دارد چرا که این بخش، جزو اسناد هزاره سوم سازمان‌ملل محسوب میشود.
نعناکار ادامه داد: طبق حقوق بین‌الملل، اقدام بعدی ایران می‌تواند قانون «اقدام متقابل» باشد و این حق برای ایران محفوظ است. به این معنا که اگر امریکا یک نهاد دولتی ایران را تحریم می‌کند ایران نیز موارد مشابه در کشور متخاصم را تحریم کند. وی البته در پاسخ به سؤالی درباره کارآیی «اقدام متقابل» نیز گفت: البته این اقدام‌ها شاید از نظر فنی یا حقوقی کارکردی نداشته باشد، ولی به هرحال شأن و جایگاه دو کشور را نشان می‌دهد.
تحریم رگولاتوری با اطلاعات غلط
صابر فیضی، مدیرعامل سابق شرکت مخابرات ایران نیز در گفت‌و‌گو با «ایران» از اقدام جدید دولت امریکا علیه رگولاتوری ابراز تعجب کرد و گفت: می‌توانم بگویم که دولت امریکا بیمار است. واقعاً رگولاتوری چه ارتباطی با فعالیت علیه حقوق بشر دارد و تحریم این سازمان چه تأثیری بر عملکرد آن دارد؟
این کارشناس حوزه فاوا ادامه داد: آیا رگولاتوری در حال تجارت است که در حال حاضر مورد تحریم قرار گرفته است؟ در پاسخ باید گفت که این سازمان تنها روابط مکاتبه‌ای با سایر کشورها دارد بنابراین چگونه می‌تواند علیه حقوق بشر فعالیت کند؟ مطمئناً این اقدام تنها جنبه سیاسی دارد.
فیضی البته اعتقاد دارد که عده‌ای معلوم‌الحال اطلاعات غلط را به دولت امریکا منتقل می‌کنند ولی ارسال‌کنندگان این اطلاعات غلط به امریکا باید مطمئن باشند که این اقدام آنها نمی‌تواند بر عملکرد این سازمان تأثیر منفی بگذارد بخصوص که این سازمان به بحث حقوق بشر هیچ ارتباطی ندارد.
نمایش سیاسی با تحریم رگولاتوری
شاهین طبری یک کارشناس حوزه نرم‌افزار نیز چنین اقدامی را نمایش سیاسی می‌داند. وی در این باره گفت: به نظر نمی‌رسد این اقدام تأثیر منفی زیادی بر کارکرد سازمانی داشته باشد که حوزه کاری آن بیشتر در زمینه نظارت است.
طبری همچنین بهانه‌جویی امریکا و اتهام زدن به رگولاتوری درباره فعالیت‌هایی علیه حقوق بشر را غیرمنطقی دانست و افزود: این موضوع چندان دور از ذهن نبود همان طور که وزیر امورخارجه کشورمان را بی‌منطق و دلیل و با بهانه‌های واهی تحریم می‌کنند، این اتهامات را برای هر سازمان دیگری هم ممکن است عنوان کنند. وقتی با فردی که فعال اقتصادی نبوده است به زشت‌ترین شکل ممکن برخورد می‌کنند دیگر نباید چنین تحریم‌هایی را از دولت این کشورعجیب بدانیم، این کارها تنها بازی سیاسی است.
بار روانی با تحریم
حسین اسلامی دیگر کارشناس حوزه فاوا نیز با بیان اینکه این اقدام‌ها تنها نمایش سیاسی است، به «ایران» گفت: در سال گذشته ترامپ مهم‌ترین تحریم‌ها را که مربوط به بخش مالی و بانکی بود اعمال کرد. بعد از این اقدام نیز سراغ کسب‌وکارهای حوزه فناوری رفت و تا جایی که می‌توانست در این بخش اختلال ایجاد کرد.
وی ادامه داد: به عبارت دیگر تحریم‌های سال گذشته تأثیرات منفی خود را گذاشته است و عملاً تحریم‌های کنونی تغییری در حوزه فناوری ایجاد نمی‌کند. اسلامی درباره مطرح شدن این تحریم هم گفت: این نوع تحریم‌ها تنها به‌دلیل بار روانی منفی که دارد دوباره مطرح شده و حتی خبرهایش را دوباره منتشر می‌کنند.
وی در ادامه گفت: دولت امریکا اکنون دیگر از تحریم بخش حاکمیتی فراتر رفته و مدیران و شرکت‌های خصوصی را که هیچ ارتباطی با کشور امریکا ندارند مخاطب قرار داده است؛ افرادی که نه در امریکا سکونت دارند و نه دارای حساب بانکی و… در این کشور هستند. در واقع دولت امریکا تنها می‌خواهد به طرف‌های مقابل شرکت‌های ایرانی مورد تحریم، این پیام را برساند که با ایرانی‌ها هیچ ارتباطی برقرار نکنند و عملاً آنها را از ارتباط با طرف‌های ایرانی بترساند. این کارشناس حوزه فاوا ادامه داد: در واقع این نوع تحریم‌ها همانند تحریم محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان است و تنها بعد سیاسی دارد.
این تحریم های تکراری
علیرضا درویشی مدیرکل دفتر سازمان های تخصصی بین المللی سازمان رگولاتوری درباره اخبار منتشر شده درباره تحریم سازمان رگولاتوری به « ایران » گفت: سازمان رگولاتوری از سال 2013 در لیست تحریم خزانه داری امریکا بوده و از آن زمان تاکنون تحریم شده و اخباری که اکنون منتشر شده است، اخبار جدیدی نیست. درویشی افزود: اکنون وزارت دارایی امریکا گزارشی درباره سازمان هایی که در لیست تحریم ها قرار دارند و پیش از این مصوب شده است را به درخواست کنگره امریکا ارائه داده که اسم سازمان رگولاتوری نیز دوباره در این گزارش آمده و موضوع جدیدی رخ نداده است. وی درباره تاثیر تحریم ها بر عملکرد سازمان رگولاتوری نیز گفت: تحریم ها تاثیر منفی برعملکرد این سازمان نداشته و از سال 2013 که تحریم ها اعمال شده است کماکان به کار خود ادامه می دهد.